نیلکوه راه‌حل دارد

ستاره حجتی|‌ گرگان – خبرنگار:

وقتی تیرماه گذشته بر اثر انفجار ناشی از فعالیت‌های معدن‌کاوی کارخانه سیمان پیوند گالیکش، جنگل نیلکوه آتش گرفت، یک بار دیگر موضوع معدن‌کاوی‌های این کارخانه مطرح شد. اگرچه بعد از آتش‌سوزی جنگل، تکلیف حقوقی این پرونده روشن نشد، اما با این همه، آخرین خبر درباره موافقت با توسعه معدن‌کاوی این کارخانه بود؛ موضوعی که مدیر کل منابع طبیعی استان از آن اظهار بی‌اطلاعی می‌کند. «ابوطالب قزلسفلو» به همشهری می‌گوید: از آخرین اتفاقات اطلاعاتی ندارم، اما تا جایی که می‌دانم به ما درباره پرونده آتش‌سوزی چیزی اعلام نشده است. اما «حسن خسروی» فرماندار گالیکش بیان می‌کند: تا جایی که اطلاع دارم هنوز مساله آتش‌سوزی در نیلکوه حل نشده است. مشکل ما در مورد کارخانه نیز به قوت خود باقی است. 


فعالیت قانونی نیلکوه

«حسینقلی قوانلو» مدیر کل سازمان صنعت، معدن و تجارت گلستان در این مورد می‌گوید: این کارخانه کاملا قانونی فعالیت می‌کند و هیچ برداشت غیرمجازی ندارد. همچنین یکی از سبزترین کارخانه‌های سیمان کشور و مجهز به بهترین فیلترهای تصفیه هواست.
وی ادامه می‌دهد: 300 اشتغال مستقیم و حدود هزار اشتغال غیر مستقیم در این کارخانه ایجاد شده است. همچنین بیش از 90 درصد نیروهای این کارخانه از بومیان استان هستند. این‌‌ها مسائلی نیست که بخواهیم چشم‌پوشی کنیم. 
این مسئول در مورد امکان جابه‌جایی سایت معدنی این کارخانه توضیح می‌دهد: امکان جابه‌جایی معدن وجود ندارد، زیرا باید هزینه جابه‌جایی مقرون به صرفه باشد. خاک سیمان، خاک ارزانی است و در هیچ منطقه‌ای، فاصله معدن آن با کارخانه را بیش از 4 یا 5 کیلومتر در نظر نمی‌گیرند؛ چراکه بیش از این مقرون به صرفه نخواهد بود. 

این مسئول در مورد ظرفیت‌سنجی و سایت معدنی مراوه‌تپه می‌گوید: امکان برداشت از مراوه‌تپه برای سیمان گالیکش وجود ندارد. این کارخانه نیز هنوز به اندازه سهم قانونی‌اش برداشت نکرده است. در آخرین جلسه‌ای که در همان منطقه داشتیم، موضوع درختکاری‌های جایگزین مطرح شد. مطابق قانون هم این کارخانه در مسیر پلکانی جدید این کار را انجام می‌دهد تا نمای کوه هم حفظ شود. نگرانی محیط‌زیستی هم در این منطقه وجود ندارد. 

به گفته قوانلو، این کارخانه 10 سال پیش احداث شده و همان زمان نیروی کار مورد نیاز را جذب کرده است. بنابراین نمی‌توان مسئولیت اشتغال آن زمان را با آمار بیکاران فعلی سنجید، اما اعتبارات و تسهیلات خوبی برای روستاها در نظر گرفته شده است. فرمانداری گالیکش می‌تواند نقش موثری در این زمینه داشته باشد. مثلا با مشارکت روستاییان و جذب تسهیلات، نیروهای جدیدی در بخش حمل‌و‌نقل مشغول کند. 


اشتغال اهالی

مدیر کارخانه سیمان پیوند نیز می‌گوید: اشتغال اهالی از زمان تاسیس یکی از دغدغه‌های ما و بنیاد مستضعفان بوده، اما به این معنا نیست که کارخانه سیمان پیوند بتواند به تنهایی مشکلات کارخانه را حل کند. «فرید فرهادی» ادامه می‌دهد: از حدود 300 نیروی این کارخانه که مستقیم در آن مشغول هستند، 70 نفر از شهر گالیکش و حدود 50 نفر از اهالی سه روستای همسایه کارخانه و بقیه هم از سایر نیروهای بومی استان هستند. 

وی بیان می‌کند: مهم‌ترین انتقادی که به کارخانه وارد می‌کنند در زمینه گردشگری است، در حالی که برای ما و بنیاد مستضعفان توسعه پایدار استان یک دغدغه است و در صورت وجود پیشنهادهای اجرایی حتی برای توسعه گردشگری در این شهر یا روستاها، بنیاد مانند همیشه ما را همراهی می‌کند. گاهی انتقادهای غیرمنصفانه‌ای به ما می‌شود که اگر سرمایه‌گذار دیگری بود، عطای سرمایه‌گذاری را به لقایش می‌بخشید، اما ما چنین واکنشی نداشتیم.

به نظر می‌رسد این بار، مفاهمه مشترکی میان جامعه محلی، سرمایه‌گذاران و سایر بخش‌های دولتی در مورد کارخانه سیمان پیوند در حال شکل‌گیری است؛ مفاهمه‌ای که می‌تواند راهی برای حل مشکل کارخانه پیوند سیمان باشد.


مشارکت کارخانه در طرح‌های توسعه

«صابر معصومی» کارشناس توسعه و عمران می‌گوید: در مورد کارخانه سیمان مهم‌ترین موضوع این است که جامعه محلی بتواند ارتباط خوبی با این مجموعه برقرار کند. مشارکت کارخانه در طرح‌های توسعه می‌تواند یکی از این راه‌ها باشد.
وی ادامه می‌دهد: این مشارکت در بخش‌هایی اتفاق افتاده، مانند آنچه در مورد مسیرهای سنگفرش گذرهای روستای تلوستان می‌بینیم.
معصومی بیان می‌کند: خوشبختانه در مورد چنین گفت‌و‌گوهایی مجموعه مدیریت کارخانه، گارد بسته‌ای ندارد و این نکته مثبت مجموعه است. می‌توان امیدوار بود با شکل‌گیری گفت‌و‌گوهای توسعه‌محور،  سیمان پیوند به بخشی از راه‌حل‌های توسعه بدل شده باشد نه مشکل.