علی ملائکه-روزنامه‌نگار
بسیاری از افرادی که به‌دنبال جست‌وجوی اطلاعات مربوط به سلامتشان هستند، با وجود شمار فراوان وب‌سایت‌های بهداشتی و پزشکی این نگرانی را دارند که آیا می‌توانند به اطلاعات این وب‌سایت‌ها اعتماد کنند.
به‌عنوان قاعده، وب‌سایت‌هایی که مربوط به سازمان‌های بهداشتی دولتی مثلاً وزارت بهداشت یا دانشگاه‌های علوم‌پزشکی و بیمارستان‌ها و مؤسسه‌های وابسته به آنها هستند را باید منبع قابل‌اعتماد اطلاعات بهداشتی بدانید. از طرف دیگر پزشک شما ممکن است به شما وب‌سایت‌هایی را به‌عنوان منبع قابل‌اعتماد اطلاعات بهداشتی معرفی کند. ممکن است خود پزشک شما وب‌سایتی داشته باشد که در آن اطلاعات بهداشتی ارائه کند یا پیوندهایی به وب‌سایت‌های مورد اعتماد را معرفی کند.
هنگامی که برای یافتن اطلاعات سلامت جست‌وجو انجام می‌دهید، احتمالاً وب‌سایت‌هایی مربوط به سازمان‌های بهداشتی گوناگون را پیدا می‌کنید. برای تعیین اینکه آیا این وب‌سایت‌ها قابل‌اعتماد هستند یا نه، یک راه ساده مراجعه به بخش «درباره ما» در آن وب‌سایت است.
هدف از راه‌اندازی این وب‌سایت چیست و چه‌کسی مالک آن است؟
با بررسی بخش «درباره ما» می‌توانید دریابید که چرا این وب‌سایت ایجاد شده است. آیا هدف این وب‌سایت اطلاع‌رسانی یا توضیح دادن است یا هدف آن فروش فرآورده یا خدمات است؟ درک انگیزه ایجاد این وب‌سایت به داوری بهتر درباره محتوای آن یاری می‌رساند. هدف هر وب‌سایت قابل‌اعتماد اطلاعات بهداشتی فراهم آوردن اطلاعات دقیق، به‌روز و سودمند است؛ نه تلاش برای به فروش رساندن یک فرآورده.
با اینکه بسیاری از وب‌سایت‌های تجاری هم اطلاعات دقیق و سودمند بهداشتی را در اختیار افراد می‌گذارند، اما ممکن است تشخیص میان مطالب بازاریابی و تبلیغی از مطالب اصلی وب‌سایت در آنها مشکل باشد. هر مطلب تبلیغی در سایت باید به‌طور واضح مشخص شده باشد تا کاربر بتواند آن را از محتواهای آموزشی تمایز دهد. مراقب آگهی‌هایی باشید که طوری طراحی شده‌اند که شبیه اطلاعات بهداشتی بی‌طرفانه باشند.
چه‌کسی اطلاعات بهداشتی را نوشته و چه‌کسی آنها را بازبینی کرده است؟
صفحات وب‌سایت‌ها اغلب، نه همیشه، هویت نویسندگان مطالب و مشارکت‌کنندگان در تولید آن را مشخص می‌کنند. اگر نویسندگان فهرست شده باشند، باید ببینید نویسنده در آن حوزه تخصص دارد یا نه؟ به‌دنبال نام متخصصان مراقبت‌های بهداشتی یا پژوهشگران علمی باشید که دانش عمیقی در آن حوزه دارند. آیا نویسنده به سازمان خاصی وابسته است و اگر این‌گونه است، اهداف آن سازمان چیست؟ هر ارتباط با مشارکت‌کنندگان در تهیه مطلب و هر امتیاز مالی که در رابطه با اطلاعات وب‌سایت داشته باشند، باید واضح باشد.
وب‌سایت‌های قابل‌اعتماد همچنین اطلاعات تماس دارند- آدرس ای‌میل، شماره تلفن /یا آدرس پستی- که شما از طریق آن بتوانید به حامی سایت دسترسی پیدا کنید. در بخش پایینی صفحه‌های وب یا در بخش جداگانه «درباره ما» یا «تماس با ما» به‌دنبال این اطلاعات باشید.
درباره تجربه‌های شخصی، مطالب منتشرشده در بلاگ‌های شخصی و پست‌های ارسالی در تالارهای گفت‌وگو و بحث (فوروم‌ها) محتاط باشید. تجربه‌های شخصی در مورد بیماری‌ها ممکن است برای خوانندگان سودمند و آرامش‌بخش باشند، اما هر فردی مشکلات بهداشتی را به شیوه مشابهی تجربه نمی‌کند. اما تفاوت بزرگی میان اطلاعات نوشته‌شده به‌وسیله یک شخص واحد درباره یک موضوع و وب‌سایت ایجادشده به‌وسیله متخصصان وجود دارد که از شواهد علمی به‌دست‌آمده از پژوهش‌های داوری همتاشده استفاده می‌کنند.
ضمناً هیچ اطلاعات آنلاینی، حتی اگر دقیق و قابل‌اعتماد باشد، نمی‌تواند جای ویزیت یک پزشک یا متخصص امور بهداشتی را بگیرد که می‌تواند وضعیت خاص را ارزیابی کند و توصیه‌های خاص را در اختیارتان بگذارد.
اطلاعات در چه زمانی نوشته و در چه زمانی روزآمد شده‌اند؟
به‌دنبال وب‌سایت‌هایی باشید که اطلاعات پزشکی و بهداشتی‌شان را به‌روز می‌کنند. شما نباید براساس مطالب قدیمی و منسوخ‌شده درباره مراقبت از بیماری‌تان تصمیم بگیرید. اغلب زمان ایجاد مطلب و بازبینی آن در انتهای صفحه درج می‌شود. توجه داشته باشید که صفحات یک وب‌سایت ممکن است در زمان‌های متفاوت روزآمد شده باشند و برخی از صفحات ممکن است با فراوانی بیشتری روزآمد شوند. اطلاعات قدیمی‌تر ممکن است همچنان سودمند باشند، اما استفاده از آخرین اطلاعات پزشکی مبتنی بر شواهد علمی است که وضعیت مطلوب شمرده می‌شود.
در مراجعه به این وب‌سایت‌ها چه احتیاط هایی لازم است؟
در برابر وب‌سایت‌هایی که مدعی معرفی علاج واحدی هستند که بیماری‌های بسیار متفاوت را درمان می‌کند، محتاط باشید. همچنین درباره سایت‌هایی که درمان‌های ساده و ثابت نشده را برای بیماری‌ها معرفی می‌کنند، احتیاط به خرج دهید. درباره نوشته‌های حاوی ادعاهای غلوشده یا وعده علاج‌های ساده که بعید است حقیقی باشند، محتاط باشید؛ حتی اگر مطالب وب‌سایتی حاوی پیوندهایی به وب‌سایت یک منبع یا سازمان قابل‌اعتماد باشد، به‌معنای آن نیست که مطالب این وب‌سایت موردحمایت و تأیید آن سازمان یا منبع است.
راهنمای کسب اطلاعات قابل اعتماد سلامت از اینترنت
در همینه زمینه :
