ترویج بهداشت در مدارس مروج سلامت

مدارس مروج سلامت را می‌توان به عنوان نظام ارتقای سلامت در ابعاد کوچک با پوشش جمعیت دانش‌آموزان مدرسه دانست. به گزارش ایرنا، مدرسه مروج سلامت به منزله یک نظام برای ارتقای سلامت است که با مشارکت فعالانه اولیا، مربیان و دانش‌آموزان و با رویکرد توانمندسازی دانش‌آموزان در زمینه مراقبت از خود، فرهنگ خودمراقبتی و آموزش همسانان و همسالان، منجر به افزایش ظرفیت‌ها و توانمندسازی مردم در زمینه سالم زندگی کردن، سالم کار کردن و آموزش باکیفیت خواهد شد.

کم و کیف کاری در این مدارس و نوع و نحوه اجرای برنامه‌ها و اصول در نظر گرفته شده برای این مدارس به گونه‌ای است که طی یک برنامه یک‌ساله سطح آگاهی دانش‌آموزان در زمینه سلامت ارتقا می‌یابد و توان آموزش به سایر دانش‌آموزان و اعضای خانواده‌های خود را نیز پیدا می‌کنند. فعالیت مدارس مروج سلامت در استان خراسان رضوی از سال ۱۳۸۹ آغاز شده و توجه به سلامت و خودمراقبتی دانش‌آموزان در این استان وارد فاز جدید و جدی شده است، در حالی که این استان با جمعیت بیش از یک میلیون و ۲۳۰ هزار دانش‌آموز حدود ۹ درصد جمعیت دانش‌آموزی کشور را دارد. 


تحول در آموزش خودمراقبتی

معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی در این زمینه با اشاره به فعالیت مدارس مروج سلامت با رویکرد توانمندسازی دانش‌آموزان گفت: این مدارس به دانش‌آموزان توان مراقبت از خود، فرهنگ خودمراقبتی و آموزش به همسالان را آموزش می‌دهند تا منجر به افزایش ظرفیت‌ها و توانمندسازی برای زندگی سالم و آموزش باکیفیت شود. «صفدر سلطانی» افزود: رسالت مدارس مروج سلامت در راستای ارتقای کیفیت زندگی گروه سنی جوانان و نوجوانان است که بر اقدامات پیشگیرانه منطبق با فرهنگ جامعه تاکید داشته و آموزش در آن متناسب با جنسیت دانش‌آموزان و مشارکت همه‌جانبه آنان ارائه می‌شود. 

وی با بیان این‌که انتخاب این مدارس بر عهده آموزش و پرورش است و بر اساس سهمیه اعلام‌شده از سوی وزارتخانه انجام می‌شود، اظهار داشت: این مدارس هر سال توسط دانشگاه علوم پزشکی مورد بازدید و ممیزی قرار می‌گیرند و بر اساس میزان اجرای برنامه‌ها و اصول مورد نظر رتبه‌بندی شده و ستاره دریافت می‌کنند. وی گفت: اجرای این برنامه‌ها به میزان بسیار فراوان در سلامت دانش‌آموزان و افزایش توانمندی و دانش آنان موثر است. سلطانی افزود: تمام مدارس مجری اصول و برنامه‌های سلامتی هستند، اما مدارس مروج سلامت به صورت ویژه و تحت نظارت جدی و کنترل‌شده اقدام به اجرای آموزش‌ها و برنامه‌های سلامت می‌کنند. وی اظهار کرد: طبق سهمیه اعلام‌شده، خراسان رضوی هم‌اکنون 1۶۴۲ مدرسه مروج سلامت دارد. 


بنیاد اصول هشتگانه 

رئیس اداره سلامت و تندرستی معاونت تربیت بدنی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی نیز در این زمینه گفت: فعالیت مدارس مروج سلامت بر پایه اصول هشت‌گانه است که شامل برنامه جامع آموزش سلامت، ارائه خدمات بالینی در مدارس، سلامت محیط و بهبود تغذیه، تحرک فیزیکی و فعالیت بدنی در مدارس، ارتقای سلامت کارکنان، خدمات سلامت روان و مشاوره‌ای و مشارکت والدین و جامعه در برنامه‌های سلامت و تربیت سفیران سلامت است. «رضا کشتی‌دار» افزود: این مدارس در هر یک از اصول باید برنامه‌هایی را اجرا کنند تا بتوانند رتبه و ستاره لازم را از تیم ارزیاب دانشگاه علوم پزشکی دریافت کنند.

وی اظهار کرد: برای مثال در زمینه اصل بهبود تغذیه در مدرسه، منظور همان بوفه مدرسه یا پایگاه تغذیه سالم است که باید از استانداردهای لازم و مورد تاکید برخوردار باشد و صرفا اقدام به عرضه خوراکی‌هایی کند که جزو اقلام مندرج در لیست تاییدشده است. وی گفت: در زمینه خدمات سلامت روان و مشاوره نیز با هدف پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و رواج آنها در مدرسه براساس نیاز هر دانش‌آموز، تشخیص ضرورت از سوی مشاور و نیاز اعلام‌شده از سوی معلمان، خدمات مشاوره به دانش‌آموزان و والدین آنان ارائه می‌شود. کشتی‌دار افزود: در این راستا می‌توان از ابتلا و رواج بسیاری از آسیب‌ها جلوگیری کرد. 


افزایش کیفیت برنامه‌ها

رئیس اداره سلامت و تندرستی معاونت تربیت بدنی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی با بیان این‌که رعایت اصول و شاخص‌های اعلام‌شده در مدارس، آنان را موفق به دریافت یک تا 5 ستاره می‌کند، ادامه داد: هم‌اکنون ۱۶۴۲ مدرسه مروج سلامت در خراسان رضوی داریم که ۳۶۲ مدرسه از این تعداد موفق به دریافت 5 ستاره از سوی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد شده‌اند. وی اظهار کرد: در سال تحصیلی ۹۲ -۹۳ این استان دارای ۵۲ مدرسه 5 ستاره مروج سلامت بود که افزایش این تعداد به ۳۶۲ مدرسه برتر مروج سلامت، نشان از افزایش سطح کیفی و کمی برنامه‌ها و شاخص‌ها در این مدارس است. 

وی گفت: هر سال ممیزی و ارزیابی مدارس مروج سلامت استان و بررسی شاخص‌های آنان انجام می‌شود و بر همین اساس ارتقای کیفیت کار در مدارس و حفظ کیفیت کار به منظور جلوگیری از کاهش ستاره‌های دریافتی اهمیت فراوان دارد. کشتی‌دار افزود: در روند کیفی‌سازی و حفظ کیفیت برنامه‌ها در این مدارس همکاری برون‌سازمانی و درون‌سازمانی از اهمیت بسزایی برخوردار است که شاهد همکاری خوب دستگاه‌ها در این زمینه هستیم. 


پوشش ویژه ۴۰۰ هزار دانش‌آموز 

رئیس اداره سلامت آموزش و پرورش خراسان رضوی با بیان این‌که توزیع مدارس مروج سلامت در تمام شهرستان‌ها، نواحی و مناطق برخوردار و کم‌برخوردار و حتی مدارس حاشیه شهر انجام شده است، اظهار داشت: کیفیت توزیع مدارس از نظر مناطق و شهرستان‌های مختلف در حد مطلوب انجام شده است. کشتی‌دار گفت: اصل مهم انتخاب یک مدرسه به عنوان مدرسه مروج سلامت شرایط فیزیکی مدرسه از نظر کسب شاخص‌های استاندارد فیزیکی است و به همین دلیل مدارس دارای استانداردهای فیزیکی در این زمینه مد نظر قرار می‌گیرند.

وی افزود: تمام دانش‌آموزان استان زیر پوشش طرح‌های خودمراقبتی و آموزش سلامت هستند، اما مدارس مروج سلامت تحت نظارت شدید و جدی و نیز با کنترل روزانه و ماهیانه اقدام به اجرای طرح‌ها و برنامه‌ها می‌کنند. کشتی‌دار اظهار کرد: سال تحصیلی گذشته ۴۰۰ هزار دانش‌آموز مدارس مروج سلامت زیر پوشش اصول هشت‌گانه سلامتی و بهداشتی این مدارس قرار گرفتند. رئیس اداره سلامت آموزش و پرورش خراسان رضوی گفت: امسال شمار این مدارس افزایش نمی‌یابد و صرفا ارتقای کیفیت برنامه‌ها و طرح‌های در نظر گرفته شده مدنظر است. وی افزود: هم‌اکنون نخستین طرح پژوهشی در زمینه سنجش نتایج مثبت این مدارس در حال انجام است که در این راستا عملکرد مدارس مروج سلامت و مدارس عادی بررسی می‌شود.