بازیابی فرصت از دست‌رفته

محمدامین خرمی/ خبرنگار
باراک اوباما پس از 18‌ماه دوری از سیاست، اکنون با انتشار فهرست نامزدهای مورد حمایتش در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره، رو در روی دونالد ترامپ قرار گرفته است.

اوباما دیروز با انتشار یک فهرست 81نفره از نامزدهای حزب دمکرات، حمایت خود را از آنها اعلام کرد و از هواداران این حزب خواست در انتخابات پیش رو، پای صندوق‌های رأی حاضر شوند و به این فهرست رأی دهند. اوباما همزمان با انتشار این فهرست، در پستی توییتری نوشت که مطمئن است این افراد در کنار هم می‌توانند فرصت‌های از دست رفته در آمریکا را بازگردانند، اتحادهای این کشور در جهان را ترمیم کنند و بار دیگر به حکومت قانون مجال حضور دهند. او برای ترغیب رأی‌دهندگان نوشته است: «البته آنها قبل از هر چیز به رأی ما نیاز دارند.»

این نخستین بار است که باراک اوباما پس از ترک کاخ سفید، اینچنین بی‌پرده وارد کارزاری می‌شود که یک پای آن دونالد ترامپ، تک ستاره این روزهای حزب جمهوریخواه است. ترامپ از حدود یک‌ماه پیش وارد کارزار شده و در برخی ایالت‌های آمریکا سخنرانی‌های تبلیغاتی‌اش به نفع نامزدهای حزب جمهوریخواه را هم آغاز کرد. حزب جمهوریخواه اکثریت را در هر دو مجلس نمایندگان و سنا در اختیار دارد، اما پشت کردن هواداران حزب جمهوریخواه به صندوق‌های رأی می‌تواند این حزب را در وضعیت دشواری قرار دهد.

3‌ماه دیگر، در دومین سالگرد انتخاباتی که ترامپ را به رأس هرم قدرت پرتاب کرد، انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا برگزار می‌شود. در این انتخابات رقابت بر سر تمامی کرسی‌های مجلس نمایندگان و یک سوم کرسی‌های مجلس سنا در جریان خواهد بود. انتخاب 39فرماندار نیز همزمان با این انتخابات انجام می‌شود.  دمکرات‌‌ها طی 3سال گذشته حال و روز خوشی نداشته‌اند و در بسیاری از رأی‌گیری‌ها چه در سطح محلی و ایالتی و چه در سطح ملی شکست خورده‌اند. شکست آنها در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2016بزرگ‌ترین شکست‌شان طی سال‌های اخیر بوده است. دمکرات‌ها اکنون از 435کرسی مجلس نمایندگان 193کرسی را در اختیار دارند. آنها برای اینکه بتوانند در مجلس نمایندگان دست بالا را داشته باشند باید علاوه بر حفظ کرسی‌های فعلی، 23کرسی دیگر را از چنگ جمهوریخواهان درآورند. به‌دست آوردن کنترل مجلس نمایندگان همان چیزی است که باراک اوباما به‌دنبال آن است. او اعلام کرده برای کمک به پیروزی دمکرات‌ها در انتخابات مجلس نمایندگان، بار دیگر به صحنه سیاست بازگشته است. نباید فراموش کرد که اگر قرار باشد ماجرای استیضاح دونالد ترامپ به‌طور جدی دنبال شود، این مجلس نمایندگان آمریکاست که باید آغازگر آن باشد.

وضعیت مجلس سنا متفاوت است. هر ایالت آمریکا در سنا دارای 2کرسی است. از مجموع 100کرسی سنا، هر دو سال یک‌بار در جریان انتخابات میان‌دوره‌ای، یک سوم کرسی‌ها به رقابت گذاشته می‌شوند. با توجه به اینکه جمهوریخواهان 51کرسی سنا را در اختیار دارند، دمکرات‌ها می‌توانند با تغییری کوچک در وضعیت کرسی‌های سنا، کنترل این مجلس را به‌دست بگیرند.


اوباما-ترامپ؛ رو در رو
طبق اعلام دفتر اوباما، فهرست منتشر شده، فهرست اول است و ممکن است فهرست‌های دیگری نیز در راه باشد. اوباما در فهرست اول، سعی کرده روی چهره‌های جوان‌تر حزب دمکرات متمرکز شود. او درست جایی دست گذاشته که طی یک سال و نیم گذشته به نقطه شکاف در حزب دمکرات تبدیل شده است. جوان‌ترها در حزب دمکرات شکست‌های پی در پی این حزب طی سال‌های اخیر را نتیجه هدایت سیاست‌ها از سوی چهره‌های قدیمی همچون نانسی پلوسی و هیلاری کلینتون می‌دانند. به‌نظر می‌رسد اوباما تلاش دارد با حضور جدی‌تر در انتخابات پیش رو، هم از دوپاره شدن حزب دمکرات جلوگیری کند و هم هدایت سیاستمداران جوان‌تر حزب را به‌دست بگیرد.

در سوی مقابل، در جبهه جمهوریخواهان، بازگشت اوباما به میدان سیاست را اما چندان جدی نگرفته‌اند. جمهوریخواهان می‌گویند دمکرات‌ها طی 2دوره حضور اوباما در قدرت، حدود هزار پست سیاسی را در رده‌های مختلف به حریف واگذار کرده‌اند و در این میان، پست ریاست‌جمهوری شاخص‌ترین آنها بوده است. از این‌رو آنها خود اوباما را مسئول شکست‌های دمکرات‌ها می‌دانند؛ فردی که اکنون به‌عنوان ناجی حزب دمکرات وارد عمل شده است.

اوباما اما با این تصور که همچنان توانایی بسیج مردم برای حضور در انتخابات را دارد، وارد کارزار شده است. آمار و ارقام هم تا به اینجای کار به نفع اوست. طبق نظرسنجی ‌ماه گذشته مؤسسه «پیو»، هنوز بخش بزرگی از جامعه آمریکا به باراک اوباما اعتماد دارند. 44درصد از مردم در پاسخ به این سؤال که کدام رئیس‌جمهور آمریکا را موفق‌تر از دیگران می‌دانید، به باراک اوباما رأی داده‌اند. بیل کلینتون دمکرات با 33درصد، رونالد ریگان جمهوریخواه با 32درصد و دونالد ترامپ با 19درصد در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.

رقیب سرسخت هیلاری کلینتون در انتخابات 2سال پیش و رئیس‌جمهور کنونی آمریکا، از همان زمانی که وارد رقابت‌های حزبی و ملی شد، هر جا توانست علیه باراک اوباما و سیاست‌ها و دستاوردهای او سخن گفت. ترامپ خیلی زود برای لغو بیمه خدمات درمانی همگانی که یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای داخلی اوباما بود خیز برداشت و پس از حدود یک سال کش و قوس، آمریکا را از توافق هسته‌ای با ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای خارجی اوباما خارج کرد. انتقادهای تند و حتی توهین‌آمیز ترامپ علیه اوباما باعث نشد تا او سنت روسای جمهور پیشن آمریکا را بشکند و پاسخ رئیس‌جمهور بعد از خود را بدهد. اوباما طی این مدت سکوت اختیار کرد اما اکنون با فهرستی برای شکست حزب رقیب، وارد میدان شده است.

اکنون که پای اوباما وسط آمده است، ترامپ هم گویا جدی‌تر از گذشته درگیر انتخابات شده است. او چندی پیش در پستی توییتری خطاب به نامزدهای حزب جمهوریخواه نوشت: «حمایت من از شما شاید دیرهنگام باشد اما مثل سیلی است که آن پیروزی که لیاقتش را دارید نصیبتان می‌کند؛ خوش باشید!» رویارویی باراک اوباما و دونالد ترامپ در سال دوم ریاست‌جمهوری ترامپ در شرایطی اتفاق می‌افتد که بسیاری منتظر حضور دوباره اوباما در کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری هستند. فعلا نگاه‌ها به رقابت فهرست‌های این دو در انتخابات میان دوره‌ای است.