سریال علیه سینما

فهیمه پناه آذر-روزنامه‌نگار

یکی از سریال‌هایی که این روزها با انتشار برخی دستمزدهای بازیگرانش پرسروصدا شده، ‌«ازازیل»‌ حسن فتحی است؛ سریالی که قرار است به‌زودی از شبکه نمایش خانگی پخش شود. ازازیل پیش از این قرار بود تابستان امسال منتشر شود که به‌دلیل اعمال اصلاحات ساترا به تأخیر افتاد. پریناز ایزدیار، مریلا زارعی، بهرام رادان، بهرنگ علوی، بابک حمیدیان، گوهر خیراندیش، مریم سعادت، احترام برومند و ... از بازیگران اصلی سریال فتحی هستند و ایزدیار پس از «شهرزاد»، «جیران» و «زمانه» در چهارمین همکاری با حسن فتحی نقش اصلی زن سریال را بازی می‌کند و مریلا زارعی پس از حضور در «جیران» و «کیفر»، سومین همکاری‌اش با حسن فتحی را تجربه می‌کند. البته موضوع دریافت دستمزدهای بالا در سریال‌های نمایش خانگی تنها به قصه «ازازیل» ختم نمی‌شود و بارها در زمان تولید سریال‌ها به آن اشاره شده است. «سووشون» از دیگر سریال‌هایی است که عنوان شده هزینه تولید بالایی را به واسطه بازیگران داشته است. سال هاست که می گویند سریال های نمایش خانگی تولید در سینما را با مشکل مواجه کرده اند؛ نکته ای که برخی
تهیه‌کنندگان سینما به آن اشاره کرده اند و از بی ضابطه بودن نظام پرداختی در نمایش خانگی گلایه داشته اند.‌

سکوها و نبود اقتصاد سلامت

ابوالحسن داوودی، ‌کارگردان‌سینما چندی پیش در یک مصاحبه از وضعیت دستمزدهای بازیگران در شبکه نمایش خانگی انتقاد و ‌ عنوان کرد:
 سینمای ایران پس از انقلاب با همکاری دولت از صفر شروع کرد و بازیگر و عوامل فنی پرورش داد.  پلتفرم مانند یک مهمان ناخوانده به صورت رایگان از این دستاوردها استفاده می‌کند یعنی اکنون تمام بازیگران، عوامل فنی و تجهیزات را در اختیار گرفته‌اند. به طور مثال من ۷ سال پیش به یک بازیگر ۸۰ میلیون دستمزد دادم و دستمزد آن فرد اکنون ماهی
۵ میلیارد تومان شده است. این جهش با تعریف هیچ اقتصاد سلامتی منطقی نیست. پلتفرم‌ها با بازیگران قرارداد چندساله می‌بندند که فقط با تولیدات خودشان کار کنند؛ تولیداتی که حتی به سرمایه اولیه خودشان هم دست پیدا نمی‌کنند.
سوال اینجاست که این پلتفرم‌هاچگونه سرمایه‌خودشان را تامین می‌کنند؟ سکوها سینمای ایران را غارت می‌کنند و باعث‌ می‌شوند دستمزد بازیگران نجومی شود.

سینما آسیب می‌بیند

سعید خانی، ‌تهیه‌کننده که این روزها در شبکه نمایش خانگی سریال «جان سخت» را دارد، درباره وضعیت دستمزد بازیگران در سریال‌های نمایشی به همشهری می‌گوید: زمانی 2 رسانه سینما و تلویزیون داشتیم که در آن دستمزد بازیگران سینما به نسبت تلویزیون بالا بود، اما به‌واسطه تهیه‌کنندگان می‌شد آن را مهار و کنترل کرد. با آمدن پلتفرم‌های متعدد و افزایش روند سریال‌سازی متأسفانه الگوی درستی را انتخاب نکردیم. تهیه‌کننده «سال گربه» در ادامه توضیح می‌دهد: در همه جای دنیا، بازیگران در پلتفرم‌های بزرگ تربیت می‌شوند و به سینما راه پیدا می‌کنند، اما در ایران اینگونه نیست. پلتفرم‌ها به واسطه قدرت و پول زیادی که به آنها تزریق می‌شود، به جای تربیت بازیگر سراغ بازیگران شناخته شده آمدند، چهره‌ها از سینما به شبکه نمایش خانگی کوچ کردند و دستمزدهای میلیاردی به شکل ثابت و ماهانه دریافت کردند و این روش غیرمعمول باعث شد که عوامل کمترین دستمزد را بگیرند و چهره‌ها بیشترین دستمزد را داشته باشند؛ متأسفانه کاری هم نمی‌شود کرد.
خانی با عنوان این مطلب که ریل‌گذاری در انتخاب و پرداخت دستمزدها اشتباه است، ‌یادآور می‌شود: نمی‌دانم چه اصراری داریم در ایران که چرخ را از اول اختراع کنیم. اگر از همان ابتدا از روش پلتفرم‌های بزرگ پیروی می‌کردیم، الان شرایط کاری استانداردتری داشتیم و کارمان درست پیش می‌رفت. در حال حاضر خیلی از سریال‌ها نیز با شکست روبه‌رو شده‌اند و همچنین میان سینما و نمایش خانگی تضاد ایجاد شده و این سیستم غلط رویه‌ای است که درست نمی‌شود.