شورای‌عالی سینما شاه‌کلیدی برای حل مشکلات سینما

هفته گذشته نخستین جلسه شورای‌عالی سینما در دولت سیزدهم با حضور محمد مخبر(معاون اول رئیس‌جمهور)، محمدمهدی اسماعیلی (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی)، محمد خزاعی(رئیس سازمان سینمایی) و دیگر اعضای این شورا تشکیل شد. شورایی که پس از سال‌ها دوباره شکل گرفته تا راهی برای حل مشکلات کلان سینما یافته شود.
 ۱۹ مهر ۱۴۰۰ محمد خزاعی - رئیس سازمان سینمایی - اعلام کرد که «شورای‌عالی سینما» پس از وقفه‌ای هشت ساله با تلاش‌ها و پیگیری‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌زودی در عالی‌ترین سطح برگزار خواهد شد و در واقع نخستین جلسه آن با حضور ریاست‌جمهوری آذرماه ۱۴۰۰ برگزار می‌شود.
این خبر و تأکید بر احیای شورای‌عالی سینما به‌عنوان یکی از اهداف و برنامه‌های مهم مدیران جدید وزارت ارشاد در حوزه سینما بارها تکرار شد تا اسفند همان سال قبل، خبر رسید که هیأت وزیران با تشکیل «شورای سینما» با ریاست معاون اول رئیس‌جمهور موافقت کرده است.
اگر بخواهیم مروری بر راه‌اندازی شورای‌عالی سینما کنیم باید یادآوری کرد که مهرماه سال ۱۳۸۸ بود که جواد شمقدری - معاون سابق سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی - همزمان با معارفه خود از تشکیل شورای‌عالی سینما با حضور رئیس‌جمهور تا پایان سال ۸۸ خبر داد. او گفته بود: «با آقای احمدی‌نژاد صحبت کردم و ایشان قول دادند در همه‌جا یار و یاور سینمای ایران باشد و پیشنهاد دادم شورای‌عالی سینما با ریاست ایشان هر شش‌ماه یک‌بار برگزار شود.»
تشکیل این شورا در آخرین روزهای تیرماه سال ۱۳۸۹ با تأیید وزیران در جلسه هیأت دولت به‌طور قانونی مصوب شد. دی‌ماه ۱۳۸۹ نخستین جلسه شورای‌عالی سینما با حضور رئیس‌جمهور وقت برگزار شد و مصوباتی همچون ضرورت تأمین تجهیزات فنی سینما، احداث سالن‌های سینمایی، رفع مشکل بیمه، بازنشستگی و بیکاری هنرمندان و سینماگران و تشکیل سازمان مستقل سینمایی و احداث سالن‌های سینمایی مورد تأکید و موافقت قرار گرفت. در آن نشست مقرر شده بود که مسائل مربوط به تشکیل سازمان مستقل سینمایی و بیمه هنرمندان و پیشکسوتان پس از بررسی‌های کارشناسی برای تصویب در جلسه بعدی شورای‌عالی سینما ارائه شود و دولت بر اختصاص اعتبار مستقلی برای رفع مشکلات و ارتقای سطح سینمای کشور تأکید کرده بود. همچنین تأمین اعتبار لازم برای تاسیس شهرک‌های سینمایی، ‌حمایت از هنرمندان و فعالیت‌های سینمایی، معافیت سینماگران از پرداخت مالیات نیز ازجمله مواردی بود که در جلسه شورای‌عالی سینما مورد تأکید قرار گرفت؛ مسئله‌ای که هنوز هم دغدغه اهالی سینماست.
دی‌ماه سال ۹۰ یک‌بار دیگر جلسه شورای‌عالی سینما با حضور رئیس‌جمهور وقت برگزار شد ولی دولت جدید (یازدهم) که بر سر کار آمد، جلسه‌های اولیه صرفا با حضور وزیر و رئیس وقت سازمان سینمایی (علی جنتی و حجت‌الله ایوبی) تشکیل می‌شد. در سال ۱۳۹۳ ایوبی، رمضانعلی حیدری‌ خلیلی را به‌عنوان رئیس دبیرخانه شورای‌عالی سینما منصوب کرد ولی در مهرماه ۱۳۹۴ گفت که مشخص نیست، رئیس‌جمهوری (حسن روحانی) چه تاریخی بتواند در این شورا حاضر شود و در نهایت چند ماه بعد یعنی فروردین سال ۱۳۹۵ انحلال شورا به‌طور رسمی اعلام شد.

قرار بود شورای‌عالی سینما حکم شورای‌عالی انقلاب فرهنگی را پیدا کند
جواد شمقدری، رئیس اسبق سازمان سینمایی، مؤسس و بنیانگذار شورای‌عالی سینما و یکی از مدافعان عملکرد این شوراست. شمقدری درباره دلایل تشکیل این شورا می‌گوید: اینکه چرا و چگونه شورای‌عالی سینما در دوره‌ای که به‌عنوان معاون سینمایی فعالیت می‌کردم شکل گرفت، دلایل پنهان و آشکار بسیاری دارد، اما مسئله این است که هرچند تلاش و زحمات بسیاری صورت گرفت تا این شورا بتواند شکل گرفته و به وظایف خود عمل کند، اما با روی‌کار آمدن دولت آقای روحانی شورا منحل شد. فکر می‌کنم اگر اهالی سینما دغدغه و دلسوزی نسبت به حوزه سینما دارند، باید بررسی کنند که چرا در دولت آقای روحانی، رؤسای سینمایی و وزیر وقت تصمیم می‌گیرند که این شورا را منحل کنند. اگر به‌دنبال دلایل این امر بگردید متوجه بسیاری از فریبکاری‌ها در سینما می‌شوید.
حل مشکلات کلان سینما، ماموریت اصلی شورای‌عالی سینما بود. شمقدری در این‌باره به مهر می‌گوید: مجموع قوانین و آیین‌نامه‌هایی که در حوزه سینما وجود دارد، شاید بیش از ۷۰ درصد آن، مصوبات هیأت دولت است که این مصوبات در جریان برگزاری جلسات هیأت دولت با حضور رئیس‌جمهور تصویب می‌شود. در دوره‌هایی، این آیین‌نامه‌ها و قوانینی که دستمایه کار کارگزاران حوزه سینما است، نیاز به بازبینی، بازنگری و اصلاح دارد. حتی گاهی نیاز به حذف برخی از آیین‌نامه‌ها بوده تا به جای آن قوانین جدیدی را جایگزین کنند.

دوران تازه
حالا و پس از سال‌ها تعطیلی شورای‌عالی سینما، این شورا وارد دوران تازه‌ای از فعالیت‌هایش شده است. اگر قرار به مقایسه باشد می‌توان گفت سینمای ایران نسبت به یک دهه پیش با مشکلات پیچیده‌تری مواجه شده است؛ سینمایی که نیازمند تصمیم‌گیری‌های کلان در بالاترین سطوح است تا بتواند بر مشکلاتش فائق آید. برای بررسی اینکه اعضای شورای‌عالی سینما چه تصمیماتی خواهند گرفت و چگونه از ظرفیت‌های این شورا بهره می‌گیرند باید صبوری پیشه کرد. فعلا تشکیل نخستین جلسه شورا را باید به فال نیک گرفت؛ هرچند که از این جلسه چیزی جز کلی‌گویی بیرون نیامد ولی اگر بخواهیم نیمه پر‌لیوان را ببینیم باید چشم انتظار آینده باشیم و امیدوار به اینکه در ماه‌های آتی، شورای‌عالی سینما، کارکرد و تأثیرش را نشان دهد و نقش شاه‌کلید را برای حل مشکلات کلان سینمای ایران ایفا کند.