منطقه آزاد
منطقه آزاد اینچه‌برون در پیچ قانون
کارشناس اقتصادی: استان به فکر آماده کردن زیرساخت‌ها باشد
فاطمه میرزایی| گرگان ـ خبرنگار :
هفته گذشته در خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران به نقل از مدیر پروژه منطقه آزاد اینچه‌برون، خبری منتشر شده بود که از انجام کارهای نهایی برای تصویب لوایح چندگانه مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در مجلس شورای اسلامی می‌گفت. در این خبر به نقل از «رضا مروتی» آمده بود: استاندار گلستان به عنوان نماینده عالی دولت در این استان به همراه نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی، در آخرین حضور مشترک در کمیته تخصصی مناطق آزاد در کمیسیون اقتصادی مجلس، دفاع خوبی از ایجاد منطقه آزاد اینچه‌برون داشتند.
مروتی گفته بود: هفته قبل در آخرین جلسه کمیسیون اقتصادی مجلس، «سیدمناف هاشمی»، استاندار از منطقه آزاد اینچه‌برون و مساحت مورد نظر استان با هدف حفظ مساحت حداکثری این منطقه، دفاع خوبی کرد. پیگیری‌ها برای بررسی سریع‌تر لایحه مناطق هشتگانه آزاد و دوازده‌گانه مناطق ویژه اقتصادی در مجلس شورای اسلامی همچنان ادامه دارد.
معطل ماندن لایحه مربوط به اینچه‌برون نیست
مشاور استاندار با بیان اینکه نقشه حدود و مختصات منطقه آزاد اینچه‌برون براساس آخرین تغییرات خواسته شده از سوی کمیته تخصصی به کمیسیون اقتصادی ارسال شده و موضوع معطل ماندن لوایح در مجلس، مربوط به اینچه‌برون نیست، گفته بود: نقشه‌های مناطق آزاد و ویژه اقتصادی دیگر نیز باید تایید شوند تا بتوان لایحه را در مجلس بررسی کرد. نیمی از نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی تا این لحظه حامی لایحه مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی هستند و رایزنی‌ها برای متقاعد کردن سایر نمایندگان در کمیسیون‌های مختلف ادامه دارد.
مدیر پروژه منطقه آزاد اینچه‌برون گلستان در این خبر اعلام کرده بود که در حال حاضر و با مساحت مورد تایید مجلس، منطقه آزاد اینچه‌برون از بسیاری مناطق دیگر بزرگ‌تر خواهد بود. امیدواریم نقشه‌های مناطق دیگر تایید شود و لایحه برای بررسی و دفاع نهایی به صحن مجلس بیاید. اعلام آمادگی رئیس مجلس به منظور موافقت با این لایحه یک مزیت است. چندی پیش در دبیرخانه سازمان مناطق آزاد کشور با حضور شخص رئیس سازمان مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور و مدیران سایر مناطق به منظور بررسی دوباره همه ابعاد لایحه جلسه‌ای برگزار شد که امیدواریم تا پیش از پایان تابستان تکلیف این لایحه مشخص و سازمان منطقه آزاد در استان مستقر شود.
پیشتر «نبی هزارجریبی»، نماینده مردم گرگان و آق‌قلا در مجلس شورای اسلامی، هم در گفت‌و‌گو با همشهری بر این موضوعات تاکید کرده بود. هزارجریبی نیز گفته بود که رایزنی‌ها با همه نمایندگان مجلس ادامه دارد. او نیز برای تصویب این طرح در آینده‌ای نزدیک ابراز امیدواری کرده بود.
توجه به زیرساخت‌های استان
حالا اما کارشناسان اقتصادی استان بر این باورند که پیش از تصویب طرح، وقت آن است که استان به حوزه زیرساخت‌ها توجه کند تا بعد از تصویب و استقرار سازمان منطقه آزاد در اینچه‌برون، مشکلاتی سر راه سرمایه‌گذاران وجود نداشته باشد.
«علی عبدلی» یکی از این کارشناسان است. او می‌گوید: موضوعی که در مورد مناطق آزاد بسیار اهمیت پیدا می‌کند، کم‌هزینه‌بودن آن برای دولت در حوزه سرمایه‌گذاری است. یعنی مزیت منطقه آزاد برای دولت در این خواهد بود که او پس از تصویب، منطقه را برای توسعه به دست سرمایه‌گذاران می‌دهد.
این کارشناس ادامه می‌دهد: فراموش نکنیم که چالش مهم پیش روی سرمایه‌گذاران برای ورود به استان، همواره مساله نبود زیرساخت‌هاست. در مورد سایت میگو ما به‌وضوح دیدیم که دولت متاسفانه نتوانسته بود بخش‌های زیادی از زیرساخت‌ها را فراهم کند و سرمایه‌گذار از دست رفت. در مورد سرمایه‌گذار عمانی نیز این اتفاق رخ داد.
سرمایه‌گذاری و صرفه اقتصادی
عبدلی می‌گوید: برای یک سرمایه‌گذار، سرمایه‌گذاری در یک منطقه باید صرفه اقتصادی داشته باشد. در غیر این صورت دلیلی برای ورود به منطقه ندارد؛ زیرا او یک سازمان خیریه نیست.
در حال حاضر و در مورد ورود سرمایه‌گذاران به مناطق آزاد، گویا مشکل دیگری هم وجود دارد و آن اینکه مجلس شورای اسلامی در مقایسه با دولت نگاه متفاوتی به مناطق آزاد دارد.
این کارشناس اقتصادی می‌گوید: موضوع اینجاست که در یک منطقه آزاد با حدود کاملا مشخص، قوانین واردات و صادرات به گونه‌ای تنظیم می‌شود که نفع ورود سرمایه‌گذار داخلی و خارجی به آن دیده شود.
نمی‌توان برای مناطق آزاد مانند سایر نقاط مرزی و گمرکی برنامه‌ریزی کرد. این مشکلات در کنار نبود زیرساخت‌ها، نشان می‌دهد که ایجاد منطقه آزاد در استان هنوز ابعاد و برنامه‌ریزی مشخصی ندارد. در رصدی که من از برنامه‌های استان داشتم، هیچ تعریفی از توسعه زیرساختی اینچه‌برون ندیدم. در حقیقت در طرح‌های محوری استان هر چیزی بود جز توسعه زیرساختی اینچه‌برون.
عبدلی می‌گوید: فکر می‌کنم ابعاد منطقه آزاد استان تا حدود یک‌دهم کاهش پیدا کرده است. این موضوع علاوه بر نقدهایی که به آن وارد است 2 مزیت دارد؛ یک اینکه برای دولت توسعه زیرساختی آن سهل‌تر خواهد بود و دو اینکه تامین امنیت آن به شکل بهتری انجام می‌شود.
یکی از نگرانی‌ها از ایجاد مناطق آزاد همواره امکان گسترش قاچاق است اما محدوه فعلی چالش‌های زیادی را فراهم نمی‌کند. من باز هم تاکید می‌کنم که دولت در کنار رایزنی‌ها و گفت‌و‌گو با نمایندگان مجلس، باید تمرکزش را بر توسعه زیرساخت‌ها در استان به‌ویژه کریدورهای ارتباطی و ریلی و جاده‌ای قرار دهد.
