شکسته‌بندی زندگی با چسب خنده

فتانه احدی- روزنامه‌نگار

همواره مردم از یک خنده خوب خوش‌شان می‌آید و علم نیز از این احساس حمایت می‌کند و آن را می‌پذیرد. مطالعات نشان می‌دهد که خندیدن با سلامت جسمی، عاطفی و روانی و حتی روابط شخصی ما ارتباط دارد و قسمت‌های مختلف در مغز را فعال می‌کند که می‌توانند پردازش حرکتی، عاطفی، شناختی و اجتماعی را کنترل کنند. محققان روانشناسی مثبت‌گرا به قدرت خندیدن باور دارند و می‌گویند افراد می‌توانند به کمک خنده زندگی معناداری داشته باشند و پیشرفت کنند. آنها می‌گویند خنده باعث ایجاد احساسات مثبت می‌شود که منجر به شکوفایی می‌شود. این احساسات باعث ایجاد انعطاف‌پذیری و افزایش تفکر خلاق می‌شود و رفاه ذهنی و رضایت از زندگی را افزایش می‌دهد. حتی خنده می‌تواند عاملی برای حفاظت از ارتباط و روابط انسانی باشد. مطالعات زیادی درباره این موضوع صورت گرفته است که حتی زوج‌هایی که با هم می‌خندند مدت زیادی در کنار هم زندگی می‌کنند. خنده گاهی اوقات می‌تواند نشانه‌ای باشد از آنچه درون می‌گذرد؛ بنابراین می‌توان گفت خنده باعث می‌شود همه‌‌چیز خوب و درست شود.

خنده؛ ابزاری برای بقا
به گزارش سی‌ان‌ان، خنده به‌عنوان شکلی از پیوند اجتماعی در حیوانات و به‌عنوان راهی برای بیان بازیگوشی آنها صورت می‌پذیرد. بسیاری از پستانداران هنگام قلقلک‌دادن و بازی فیزیکی می‌خندند اما انسان‌ها برای خندیدن نیازی به محرک فیزیکی ندارند. دکتر سانجی گوپتا، پزشک و جراح مغز و اعصاب می‌گوید:« از صدها سال پیش خنده مانند چسبی است که گروه‌های مختلف انسانی را کنار هم نگه‌می‌دارد». به عقیده او، خنده یک سیگنال خارجی است که می‌تواند به افراد بگوید همه‌‌چیز خوب است و ما می‌توانیم آرامش داشته باشیم و نیازی نیست از آنچه در اطرافمان اتفاق می‌افتد مضطرب باشیم. بنابراین خنده واقعا برای انسان‌ها به‌عنوان ابزاری برای بقاست که در طول قرن‌ها، مغز، این ارتباطات را حفظ کرده، به‌طوری که ما به موارد آرامش‌بخش، خنده‌دار، غافلگیرکننده و سرگرم‌کننده می‌خندیم.

خندیدن؛ صدایی از درون
خنده یک فرایند شگفت‌آور پیچیده است که چندین ناحیه از مغز و بدن را درگیر می‌کند. تصور می‌شود که لوب فرونتال (بخشی از مغز) به شما در تفسیر بیت‌های مختلف اطلاعاتی که دریافت می‌کنید کمک می‌کند تا صداها و تصاویر را تفسیر کنید و سپس تصمیم می‌گیرد که آیا آنها خنده‌دار هستند یا خیر.
گوپتا توضیح می‌دهد:« این پدیده، یک واکنش عاطفی را در سیستم لیمبیک ایجاد می‌کند که احساساتی مانند لذت و ترس را کنترل  و اعضای حرکتی شما را تحریک می‌کند. این واکنش فیزیکی، قهقهه‌هایی را که ما به‌عنوان خنده تشخیص می‌دهیم کنترل می‌کند. وقتی شروع به خندیدن می‌کنید، انقباضی نسبتا بزرگ در قفسه سینه ایجاد می‌شود؛ بسیار بزرگ و بسیار سریع. این انقباضات، هوا را فشار می‌دهد و صدای «ها، ‌ها، ها» را تولید می‌کند؛ این یک راه در سطح مغز برای ایجاد صداست».

خنده؛ مسکنی طبیعی
خنده می‌تواند به شما احساس ضد‌درد بدهد. سوفی اسکات، پروفسور علوم اعصاب شناختی کالج لندن می‌گوید:« این مسئله با تغییر در اندورفین‌ها (مسکن‌های طبیعی بدن) مرتبط است. همانطور که می‌خندید، سطح آدرنالین و در یک بازه زمانی طولانی‌تر سطح هورمون استرس کورتیزول شما را کاهش می‌دهد. به این ترتیب، خنده می‌تواند خلق و خوی شما را بهبود بخشد و واکنش فیزیکی و عاطفی شما را به استرس کمتر کند و باعث ‌شود که شما آرام‌تر باشید، استرس کمتر و احساس دلپذیری داشته باشید».
به اعتقاد اسکات، خنده با فعال‌کردن مسیرهای عصبی احساساتی مانند شادی و نشاط، می‌تواند خلق و خوی شما را بهبود بخشد و واکنش فیزیکی و عاطفی شما را به استرس کمتر کند؛ به‌عنوان مثال، خندیدن ممکن است به کنترل سطوح مغزی انتقال‌دهنده عصبی سروتونین، مشابه آنچه داروهای ضد‌افسردگی انجام می‌دهند، کمک کند. با به حداقل رساندن پاسخ‌های مغز به تهدیدات، آزادسازی انتقال‌دهنده‌های عصبی و هورمون‌هایی مانند کورتیزول که می‌توانند سیستم‌های قلبی- عروقی، متابولیک و ایمنی شما را به مرور زمان از بین ببرند، محدود می‌شود. استرس یکی از عوامل کاهش ایمنی بدن و آسیب‌پذیری در برابر بیماری‌هاست و خنده پادزهری برای استرس محسوب می‌شود.
اسکات ادامه می‌دهد: «وقتی اندورفین در مغز شما در گردش است، احساس خوبی دارید. وقتی می‌خندید، اکسیژن بیشتری استنشاق می‌کنید. بنابراین، تمام سلول‌های مغز و همچنین سلول‌های بدن شما اکسیژن بیشتری دریافت می‌کنند. خنده دوایی رایگان در قفسه دارویی شماست که به شما کمک می‌کند احساس بهتری داشته باشید. نباید آن را احمقانه یا بی‌ارزش تلقی کرد. به این ترتیب، اگر می‌خواهید از قدرت شفابخش خنده استفاده کنید، یک فیلم خنده‌دار می‌تواند به شما کمک کند».

زوج‌هایی که با هم می‌خندند، با هم می‌مانند
از سال 1989مطالعه‌ای طولانی‌مدت در دانشگاه کالیفرنیا روی 150زوج صورت گرفت. این تحقیق نشان می‌دهد که خنده عاملی است که افراد را کنار هم نگه می‌دارد. تیم مطالعه به سرپرستی رابرت لونسون، استاد روانشناسی دریافتند که زوج‌های راضی بیشتر از زوج‌های ناراضی می‌خندند. در یک آزمایش، از زوج‌ها خواسته شد تا درباره مشکل یا تعارض در رابطه خود در مقابل دوربین صحبت کنند، درحالی‌که یک پلی‌گراف، علائم مختلف فیزیولوژیک و عاطفی را اندازه‌گیری می‌کرد. این آزمایش نشان داد خنده در طول مکالمه استرس‌زا باعث مثبت‌تر شدن احساسات می‌شود؛ زوج‌هایی که در شرایط استرس‌زا می‌خندیدند، استرس کمتری داشتند و در روابط خود شادتر بودند.
لونسون معتقد است که خنده غباری جادویی نیست. نشانه‌ای در روابط است که در آن افراد می‌توانند از آن برای مذاکره و مراودات بهتر با هم استفاده کنند. خنده می‌تواند در خنثی کردن موقعیت‌های پرتنش مؤثر باشد و به برقراری ارتباط و حفظ پیوندهای زوج‌ها کمک کند.

خنده می‌تواند جنبه منفی داشته باشد
خنده‌های نامناسب گاهی اوقات می‌توانند نشانه‌ای باشند که چیزی در درون به مشکل خورده است. یک مطالعه نشان می‌دهد که نشانه اولیه زوال عقل تغییر حس شوخ‌طبعی و خندیدن در لحظات نامناسب است. علاوه بر این، خنده همیشه با احساسات واقعی همراه نیست و می‌تواند برای نمایش اجتماعی باشد. مردم از خنده برای خنثی‌کردن یک موقعیت استرس‌زا یا یک شوخی برای شکستن یخ افراد استفاده می‌کنند. با این حال، اینکه کار می‌کند یا نه، بستگی به این دارد که طرف مقابل به شما بپیوندد و با شما بخندد یا نه.