خوزستان
پاییز و آغاز نفس‌تنگی‌های اهواز
مسئولان خوزستان از هرس «کنوکارپوس» با هدف کاهش مشکلات تنفسی پس از بارندگی‌های پاییزه خبر می‌دهند، اما کارشناسان تاثیر این گیاه را قطعی نمی‌دانند
سیده زهرا عباسی _ خبرنگار
روزانه حدود 2 هزار درخت کنوکارپوس در شهر اهواز در حال هرس شدن است. هرس پیش از موعد این درختان برای پیشگیری از بروز مشکلات تنفسی از مرداد آغاز شده است. هر چند ماجرای بروز مشکلات تنفسی بعد از اولین بارش‌های پاییزی در خوزستان تازه نیست و از سال‌های ابتدایی دهه 90 پدید آمد، اما در سال ۹۵ دانشگاه علوم پزشکی اهواز اعلام کرد عامل اصلی حمله‌های تنفسی در خوزستان پس از باران‌های پاییزه، گرده‌افشانی درختان کنوکارپوس است. در آن سال و همچنین سال ۹۶ ادعا شد با هرس کنوکارپوس میزان حمله‌های تنفسی در اهواز پس از بارش‌های پاییزه کاهش پیدا کرده است، اما افزایش آمار حمله‌های تنفسی در سال ۹۷ موجب تردید در این مطالعه‌ها شد.
مراجعه ۵۰ هزار نفر به بیمارستان‌ها
دانشگاه علوم پزشکی اهواز اعلام می‌کند که تحقیقات انجام‌شده در مورد حمله‌های تنفسی بعد از بارش‌های پاییزه دقیق بوده و پس از بررسی همه نظریه‌ها، آلودگی باران‌های پاییزه به دلیل گرده‌افشانی کنوکارپوس‌ها به اثبات رسیده است.
رئیس اندیشگاه معاونت اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در این باره می‌گوید: کنوکارپوس، گیاه بومی کشور آمریکاست که کشت آن در سال‌های اخیر در خوزستان و اهواز توسعه یافته. در اهواز گل‌دهی گیاه کنوکارپوس در ۲ فصل پاییز و بهار مشاهده شده است، اما در پاییز به دلیل این‌که حداکثر اختلاف ارتفاع اختلاط در جو کاهش می‌یابد و آلاینده‌ها تغلیظ می‌شوند، گل‌دهی کنوکارپوس نسبت به بهار بیشتر می‌شود.
غلامرضا گودرزی بیان می‌کند: در سال‌های گذشته دانشگاه علوم پزشکی اهواز حدود ۵۰ هزار نفر را در پی مشکلات تنفسی پاییز تحت پوشش قرار داد و بار مالی زیادی به دانشگاه تحمیل شد.
ایرج نظری، رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز، هم با اشاره به لزوم برنامه‌ریزی دستگاه‌های ذی‌ربط برای هرس درختان کنوکارپوس اظهار می‌کند: نگرانی ما این است که بارندگی پاییز امسال زودتر از سال‌های پیش رخ دهد. باید گزارش‌های هواشناسی در این باره بررسی شود که آیا بارندگی زودتر رخ می‌دهد یا خیر تا اگر قرار است بارندگی زودتر رخ دهد، هرس درختان هم زودتر انجام شود.
هرس زودرس درختان
مدیر کل هواشناسی خوزستان اما در این باره پاسخگو نیست. با وجود این، استاندار خوزستان به همشهری می‌گوید: با توجه به نتایج بررسی دانشگاه علوم پزشکی اهواز، در 3 سال گذشته درختان کنوکارپوس را هرس کردیم و بعد از هرس، نتایج خوبی گرفتیم. تعداد مراجعه شهروندان به بیمارستان‌ها از 20 هزار نفر به حدود هزار نفر کاهش پیدا کرد و همچنین شدت بیماری افرادی که مراجعه می‌کردند و آمار بستری هم کاهش قابل توجهی داشت.
غلامرضا شریعتی با بیان این‌که هرس درختان از 2 ماه پیش آغاز شده تا گرده‌افشانی صورت نگیرد، می‌افزاید: وقتی با هرس درختان شاهد کاهش آمار مراجعه به بیمارستان‌ها هستیم، یعنی این گیاه اثر قابل ملاحظه‌ای بر مشکلات تنفسی داشته است.
او در پاسخ به فرضیه‌های مطرح‌شده درباره تاثیر گازهای فلر و آلودگی صنایع تصریح می‌کند: این صنایع حدود 100 سال است در خوزستان فعالند، اما مشکلات تنفسی در آستانه پاییز چند سال است به وجود آمده. گیاه کنوکارپوس هم دقیقا در 10 سال اخیر به طبیعت خوزستان اضافه شده و گرده‌افشانی آن به نظر ما مهم‌ترین عامل مشکلات تنفسی است.
بررسی‌ها ادامه دارد
هنوز اما و اگرهایی درباره عامل اصلی مشکلات تنفسی وجود دارد. مدیر کل محیط زیست خوزستان هم هر چند تاثیر کنوکارپوس را تایید می‌کند، اما این مساله را قطعی نمی‌داند.
محمدجواد اشرفی در این باره به همشهری می‌گوید: تاثیر کنوکارپوس به طور قطعی هنوز ثابت نشده، اما فعلا فرض قوی این است که گیاه کنوکارپوس عامل اصلی حساسیت و مشکلات تنفسی شهروندان در اولین بارش‌های پاییزی باشد. با توجه به همین فرض، محیط زیست خوزستان موضوع را به اداره کل امور شهری استانداری اعلام و این اداره دستور هرس درختان را به شهرداری‌ها ابلاغ کرده است. هرس درختان کنوکارپوس در دستور کار شهرداری‌ها قرار گرفته و امیدواریم پاییز امسال با توجه به شرایط مطلوب هوایی شاهد مشکلات تنفسی نباشیم.
او با وجود این، بر ادامه بررسی‌های علمی در این باره تاکید می‌کند و می‌افزاید: من شخصا هنوز اقناع نشده‌ام که کنوکارپوس عامل اصلی آلودگی باشد ولی مراجع مختلف این موضوع را مطرح کرده‌اند. دانشگاه علوم پزشکی اهواز هم بر این موضوع تاکید دارد و تاثیر این گیاه را اثبات کرده، اما ممکن است فلرها و دودکش‌های نفتی هم بر این مساله تاثیر بگذارند. به همین دلیل مطالعات در این باره ادامه دارد و ما 2 قرارداد با دانشگاه چمران و جندی‌شاپور اهواز امضا کرده‌ایم تا درباره ریزدانه‌های حساسیت‌زا مطالعه کنند. خروجی آن حتما به اطلاع مردم خواهد رسید.
اطلاع‌رسانی دقیق باشد
یک فعال محیط زیست هم صحبت‌های اشرفی را تایید می‌کند و به همشهری می‌گوید: هنوز ماجرای دخالت کنوکارپوس در ایجاد مشکلات تنفسی با ظن و گمان مطرح می‌شود و نمی‌توان به حرف مسئولان دولتی هم استناد کرد، زیرا متخصص این حوزه نیستند. به همین سبب مهم‌ترین خواسته ما ادامه تحقیقات و اعلام نتایج بررسی کارشناسانی است که در این زمینه کار کرده‌اند.
زینب شریفی که در حوزه روزنامه‌نگاری محیط زیست هم تدریس می‌کند، می‌افزاید: هواشناسی خوزستان پیش از این اعلام کرده بود دستگاه‌های سنجش باران به اندازه کافی در استان وجود ندارد، اما هیچ گاه اعلام نشد چند دستگاه نیاز است. کاش مسئولان در این باره پییگری می‌کردند.
او تصریح می‌کند: برای پیشگیری از مشکلات تنفسی فقط هرس درختان کافی نیست و باید دستگاه سنجش باران در مناطق مختلف به ویژه مناطقی که آلودگی صنعتی دارند، نصب شود تا دلیل آلودگی باران مشخص شود. ما نمی‌توانیم وقتی قطعیت وجود ندارد، عامل اصلی را کنوکارپوس بدانیم و بگوییم چون صنایع از قبل فعال بوده‌اند، بی‌تاثیر هستند. کارشناسان باید بررسی کنند، زیرا ممکن است تغییری در فعالیت صنایع به وجود آمده باشد.
شریفی بر نکته دیگری هم تاکید می‌کند و آن اطلاع‌رسانی دقیق دستگاه‌های مربوط به شهروندان است. او می‌گوید: اطلاع‌رسانی و هشدارها باید بدون ایجاد نگرانی و با کمک رسانه‌ها به مردم داده شود. از سوی دیگر، نقش رسانه‌ها را نباید فراموش کرد. رسانه‌ها پیگیر باشند و از مسئولان و کارشناسان بخواهند نتایج را اعلام کنند تا مردم از بلاتکلیفی درباره عامل این مشکل در بیایند نه این‌که منتظر باشند باران بیاید و بعد شروع به صحبت درباره آن کنند.
مدیر کل محیط زیست خـوزسـتان: تــاثیر کنوکارپوس هنوز به طور قطع ثابت نشده، اما فعلا فرض قوی این است که کنوکارپوس عامل اصلی مشکلات تنفسی شهروندان در اولین بارش‌های پاییزی باشد
استاندار خوزستان: با توجه به نتایج بررسی دانشگاه علوم پزشکی اهواز، در 3 سال گذشته کنوکارپوس را هرس کردیم و تعداد مراجعه به بیمارستان‌ها از 20 هزار نفر به حدود هزار نفر کاهش پیدا کرد
در همینه زمینه :
