تیپ‌هایی که کارگران مد کردند

سمیرا رحیمی

پوشش نیروهای کار از اواسط قرن بیستم تا به امروز دستخوش تحولات زیادی شده‌است. امروزه کمتر کارمندی را می‌توان یافت که برای رفتن به محل کارش کت و شلوار را به لباس‌های ساده‌تر و راحت‌تر ترجیح دهد. به‌طور کلی سبک لباس پوشیدن نیروهای کار از دهه ‌50 میلادی تا به امروز به‌تدریج حالتی غیررسمی‌تر پیدا کرده‌است. نیروهای کار در سطح جهان به 2گروه یقه‌سفید و یقه‌آبی دسته‌بندی می‌شوند. کارمندان اداره‌ها و نیروهای کاری که مسئولیت‌های شرکتی و دفتری را به‌عهده دارند در دسته یقه‌سفید‌ها و نیروهایی که انجام کارهای نیازمند فعالیت شدید بدنی را به‌عهده دارند، یعنی کارگرها، در دسته یقه‌آبی‌ها قرار می‌گیرند.

بیشترین روند تغییر در نوع پوشش در میان یقه‌سفید‌ها رخ داده‌است. یقه‌سفید‌ها از اواسط قرن بیستم ملزم به اجرای مقررات پوشش شدند؛ کت و شلوار برای آقایان و کت و دامن برای خانم‌ها؛روندی که در گذر زمان در میان صنایع و اصناف مختلف متحول شد و اکنون براساس یک نظرسنجی، از هر 10کارمند تنها یک‌نفر برای رفتن به محل کارش لباس رسمی به تن می‌کند.

این تحول اما در مورد یقه‌آبی‌ها سیری متفاوت داشت. راحتی و امنیتی که کارگران حین کار‌های بدنی به آن نیاز دارند باعث شد تا سبک پوشش متفاوت و غیررسمی‌تری داشته ‌باشند و همین بُعد راحتی پوشش باعث شد تا تعدادی از برند‌های تولید‌کننده پوشاک کارگری به برند‌هایی محبوب در میان تمامی قشرهای جامعه تبدیل شوند و حتی یقه‌سفید‌ها نیز تحت‌تأثیر این سبک مد، از این پوشش در محل کار خود استفاده کنند به‌طوری‌که اکنون بسیاری از یقه‌سفید‌ها، شلوارهای جین، تی‌شرت، کت یا پیراهن‌های غیررسمی و انواع ژاکت را به کت و شلوارهای رسمی اداری ترجیح می‌دهند. محبوبیت لباس‌های مخصوص کار در جهان تا جایی پیش رفت که در سال 2016، سبک پوشش کارگران ساختمانی به اصلی‌ترین تم مد پوشاک مردان در آمریکا تبدیل شد.

شلوار جین آشکارترین و شناخته‌شده‌ترین نمونه از پوشاک کارگری است که به‌مرور محبوبیتی جهانی پیدا کرد. واژه جین که نخستین‌بار در سال 1795 ایجاد شد، درواقع نام بانکداری به نام جین-گابریل اینارد است که به همراه برادرش شرکتی برای تأمین نیازهای ارتش ایجاد کرد که یکی از محصولات این شرکت تولید یونیفرم از نوعی پارچه آبی‌رنگ بود که بعد‌ها جین‌آبی نام گرفت. بعد‌ها فردی به نام لوی استراس شرکتی ایجاد کرد که برای کارگران شلوارهایی از جنس پارچه‌ کرباسی تولید می‌کرد. این شلوارها که بعدا آبی‌رنگ شدند، به‌خاطر مقاومت بالایی که داشتند فقط مورد استفاده کارگران کارخانه‌ها، معدنچیان، کشاورزان و دامداران قرار می‌گرفتند.

مشهورترین برند‌های جین، لی، لیوایز و استراس در اوایل قرن بیستم، تولید شلوارهای یکسره جین برای کارگران حوزه‌های مختلف را نیز آغاز کردند. گفته می‌شود لباس‌های یکسره نخستین‌بار توسط برده‌ها پوشیده می‌شده، و به‌مرور به لباس رسمی کارگران تبدیل شده ‌است. شرکت استراس نخستین شرکتی است که این سبک لباس را با پارچه جین تولید کرد. بعد‌ها جین‌های یکسره یا پیشبند‌دار به لباس غیررسمی و استراحت سربازان ارتش آمریکا در دوران جنگ تبدیل شد.

شلوارهای جین پس از اکران فیلم «شورش بی‌دلیل» در دهه50  ‌میلادی (با بازی جیمز‌‌دین) به نمادی از سرکشی جوانان تبدیل شد و به‌تدریج پوشیدن این شلوارها در میان قشرهای مختلف جامعه پذیرفته‌تر شد تا در نهایت در سال 1970، در آمریکا و پس از آن به‌مرور در سراسر جهان لباس و شلوارهای جین به پوششی عمومی تبدیل شد.

شرکت ال.سی‌.کینگ از دیگر برند‌های قدیمی است که از ابتدا به‌کار تولید پوشاک کارگری مشغول بوده‌ اما به‌تدریج و با شایع‌شدن پوشش‌های راحت‌تر، محصولات این شرکت نیز به‌ویژه در میان نسل‌های جوان‌تر آمریکا و دیگر کشورهای جهان محبوبیت پیدا کرد. برند کارهارت، مشابه برند ال.سی.کینگ با هدف تأمین پوشاک مقاوم و ماندگار برای کارگران، به‌ویژه کارگران راه‌آهن در سال 1889 تاسیس شد و در عرض 20سال محصولات آن از آمریکا به دیگر کشورهای جهان نیز رسید و امروزه اگرچه پوشاک ویژه کارگری- لباس‌هایی مقاوم در برابر آتش، حرارت یا فشار- سهم خود را در تولیدات این شرکت حفظ کرده‌اند، اما محصولات این شرکت در میان پوشش و فرهنگ عمومی نیز محبوبیت و جایگاهی ویژه یافته ‌است.

شرکت کاترپیلار که اصلی‌ترین حوزه فعالیت آن تولید ماشین‌آلات صنعتی است، در حوزه‌ای متفاوت از پوشش کارگری، کفش، فعالیت دارد. این شرکت در ابتدا با تولید کفش‌های صنعتی، چکمه‌ها و پوتین‌های ضد‌ضربه، ضد‌آب و ویژه مشاغل متفاوت، خط تولید کفش خود را فعال کرد و امروزه با محبوب شدن سبک و شکل کفش‌های این برند، محصولات آن به بخشی از سبک زندگی جهانی تبدیل شده‌است و در 150کشور مختلف جهان به فروش می‌رسد و مورد استفاده قرار می‌گیرد.