یادداشت
ناگزیری اسرائیل از پذیرش آتش‌بس
امیر موسوی؛ کارشناس مسائل منطقه
شکست اسرائیل در جنگ غزه موضوع بسیار مشخصی است. این شکست براساس 3هدفی که نتانیاهو برای خود اعلام کرده بود، قابل بررسی است. برخلاف ادعای نتانیاهو، آزادی اسرای اسرائیلی محقق نشد، نابودی حماس صورت نگرفت و ما همچنان نمایش قدرت حماس را شاهد هستیم. حماس توانسته در رویارویی با نیروهای اسرائیلی بسیار قوی ظاهر شود و حتی نیروهای فلسطینی تلفات زیادی از نیروهای اسرائیلی گرفته‌اند. هدف سوم نتانیاهو برای بازگرداندن شهرک‌نشینان به مناطق شمالی اسرائیل هم هنوز محقق نشده و بسیاری از خانواده‌ها از بازگشت به مناطق شمالی بیمناک هستند. با وجود این شرایط و اهداف ناکام مانده برای مقامات تل‌آویو، اسرائیل شرایط حماس را پذیرفته و قبول کرده است که از محور فیلادلفیا عقب‌نشینی کند.
براساس جزئیات منتشرشده از توافق آتش‌بس، نیروهای اسرائیلی در مناطق مسکونی غزه باقی نخواهند ماند و بازگشت فلسطینی‌ها به شمال غزه بدون مزاحمت صورت خواهد گرفت. در حال حاضر وقتی فلسطینی‌ها در غزه جابه‌جا می‌شوند، نیروهای صهیونیستی آنها را بازرسی و در مواردی تیرباران می‌کنند، اما براساس جزئیات منتشرشده در توافق آتش‌بس، فلسطینی‌ها می‌توانند آزادانه در غزه به مناطق مسکونی خود بازگردند. اسرائیل در این 15ماه جنگ غزه جز نسل‌کشی و جنایت علیه مردم بی‌دفاع و بمباران بیمارستان‌ها و ویران کردن مناطق مسکونی کاری از پیش نبرد و نتیجه این اقدامات نیز بازخواست نتانیاهو در دیوان لاهه و تحت‌پیگرد قرار گرفتن اوست.
توافق فعلی آتش‌بس شامل چند فاز است. نمایندگان ترامپ در گفت‌وگوهای دوحه حضور داشتند. آتش‌بس 3روز پس از امضا اجرا خواهد شد و ترامپ هم نتانیاهو را تهدید کرده که اگر توافق را امضا نکند، شرایط سختی را برای او ایجاد خواهد کرد. البته فشار ترامپ به نتانیاهو احتمالا با امتیازاتی برای نتانیاهو درباره موضوع سفارتخانه‌ها و منطقه اشغالی جولان و چراغ سبز به اشغال کرانه باختری و مسائل مرتبط با ایران هم همراه بوده و احتمالا ترامپ همزمان با فشار، یکسری مشوقها هم به نتانیاهو برای پذیرش آتش‌بس داده است؛ چون اولویت‌های ترامپ متفاوت از دولت بایدن در آمریکاست. ترامپ به‌دنبال الحاق کانادا و دانمارک، مقابله با چین و پیگیری جنگ اوکراین است و از این‌رو تلاش دارد خیالش از خاورمیانه راحت شود و اهداف خود را در دیگر حوزه‌ها دنبال کند.
از طرف دیگر، یکی از عوامل مهمی که اسرائیل را مجبور کرده تا توافق را بپذیرد، مقاومت جانانه حماس در غزه بوده است. همچنین اقدامات یمن و موشک‌باران تل‌آویو و حیفا و بنادر جنوبی فلسطین اشغالی توسط نیروهای یمنی فشار بر اسرائیل را افزایش داد.
این در حالی است که بمباران یمن توسط آمریکا و انگلیس و حتی خود اسرائیل نتوانست نیروهای یمنی را متوقف کند. از طرف دیگر، پدافندهای اسرائیل نیز در مقابله با موشک‌های یمن نتوانستند کارایی چندانی داشته باشند. افزون‌بر این حزب‌الله هم به خروج اسرائیل از جنوب لبنان تأکید دارد و صهیونیست‌ها در جنوب لبنان برای رفتن تحت فشار زیادی قرار دارند. مسئله دیگري که باعث فشار به نتانیاهو برای پذیرش آتش‌بس شده، فشار داخلی خانواده‌های اسرا و شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی است. مهم‌تر اینکه نتانیاهو نتوانست حتی یک اسیر خود را آزاد کند و این موضوع باعث شد تا دست او در داخل در مقابل خانواده‌هاي اسرا خالی باشد.
با وجود نظارت شدید و پرواز لحظه‌ای پهپادهای اسرائیلی، اما رژيم صهيونيستي هنوز نمی‌داند که اسرا کجا هستند؟ همین عدم‌آزادی اسرا باعث شد تا هفته گذشته رئیس رژیم اسرائیل اعلام کند که تل‌آویو در برابر یک فاجعه بزرگ قرار دارد. چون هفته گذشته ارتش اسرائیل حداقل 15نیروی خود را از دست داد. در واقع مقاومت در غزه همچنان سلاح و نیرو در اختیار دارد و می‌تواند اسرائیل را زمین‌گیر کند. از سوی دیگر مردم غزه هم مقاومت شگفت‌آوری از خود نشان دادند. با وجود محاصره در جبالیا، بی‌برق و قحطی غذا، اما مقاومت کردند و آنجا را ترک نکردند و تسلیم نشدند. خانواده‌های فلسطینی زیر فشار سنگینی بودند و با شرایط سخت سرما و بارندگی همه مصیبت‌ها را تحمل کردند. همچنین کشورهای غربی و آمریکا نیز اعتبار بین‌المللی خود را به دلیل حمایت از اسرائیل در جنگ غزه از دست دادند و غربی‌ها نیز دیگر تمایلی به آبروریزی بیشتر با ادامه جنگ در غزه ندارند. حتی در خود اسرائیل نیز، ارتش با فشار روبه‌روست و در میان نظامیان اسرائیلي طی 15ماه گذشته (همزمان با جنگ غزه) خودکشیهای متعددی گزارش شده است. کمبود نیرو و نارضایتی نظامیان از ادامه جنگ غزه، یکی دیگر از فشارهایی است که باعث شد تا نتانیاهو به آتش‌بس تن دهد.
