نقش سواد رسانه‌ای در جنگ روایت‌ها
محسن نامور-فعال رسانه‌ای
مقام معظم رهبری بارها در بیاناتشان به موضوع جهاد تبیین و روایتگری جنگ تحمیلی تأکید داشتند و فرمودند: «اگر جوانب مختلف و معنادار آن مقطع اساسی و عوامل پیروزی ملت در جنگ تحمیلی به نسل‌های پی‌در‌پی جوان شناسانده شود، کارهای بزرگ کشور پیش خواهد رفت که در این زمینه خیلی کار شده اما برای تبیین ظرافت‌ها و جزئیات حیرت‌آور دفاع‌مقدس، کارها باید صدبرابر شود... .» اینجاست که لزوم انتشار روایت‌های درست از سال‌های جنگ مطرح می‌شود. زیرا دشمنان قسم خورده این نظام و انقلاب، همچنان در جنگ روایت، با تحریف و روایت‌سازی جعلی، افتخار به گذشته و امید به آینده و داشته‌های تاریخی هویت‌ساز را میان نوجوانان و جوانان این مرز و بوم هدف قرار دادهاند.
اما چاره کار چیست؟ راهبرد مؤثر برای جلوگیری از 2خطر تحریف و فراموشی و مقابله با جنگ روایت و پاسداشت ذخیره تاریخی دفاع‌مقدس، همان کار نهضتی و صدبرابری مورد انتظار رهبری است. روشن است که در این مسیر رسانه‌ها و به‌ویژه روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها وظیفه خطیری پیش‌رو دارند. زیرا تریبون بزرگی در اختیار آنهاست و باید به بهترین روش در جبهه جنگ امروز که جنگ روایت‌هاست صف‌آرایی کنند.
اما در کنار تبیین واقعیت‌ها از نقش «سواد رسانه‌ای» در جنگ روایت‌ها نباید غافل شد. قدرت رسانه در این زمانه به جایی رسیده که به ابزار سیاسی تبدیل شده است و این مخاطبان هستند که باید بازی رسانه را نخورند. در دنیا قدرت‌های رسانه‌ای برای القای پیام مورد نظرشان به مخاطب ساعت‌ها وقت و میلیاردها دلار هزینه می‌کنند درحالی‌که با سواد رسانه‌ای می‌توان از پیام‌های پنهانی و ترفندهای رسانه‌ای آگاه شد و تصمیم‌های درست و آگاهانه گرفت.
در بیان اهمیت آموزش سواد رسانه‌ای همین بس که روزانه مطالب بسیار زیادی در حوزه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی یا حتی اخبار مربوط به افراد مشهور و بازیگران انتشار می‌یابد که برخی از آنها شایعات فاحشی هستند و واقعیت ندارند. کم نیستند افرادی که صحبت‌هایشان در فضای مجازی تقطیع یا تحریف شده و مشکلاتی برایشان ایجاد شده است.
در واقع رسانه تیغ دو لبه‌ای است که می‌تواند در یک چشم بر هم زدن شایعه‌ای را در قالب واقعیت بیان کند و بالعکس. بنابراین، اگرچه ایران به واسطه تعدد رسانه‌های مجازی هدف این جنگ نرم است، اما سواد رسانه‌ای به‌عنوان موضوعی مهم مهجور واقع شده و با ضعف‌هایی همراه است. بارها، رهبری در بیاناتشان به اهمیت فضای مجازی و تأمین امنیت مردم در این فضا اشاره کردند. برای آموزش همگانی سواد رسانه می‌توان از بسیج مردمی کمک گرفت.
