3دهه پیشگامی در پایش هوا

سیدمحمدمهدی میرزایی قمی؛ مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران

ذرات معلق، گروهی از آلاینده‌های هوا محسوب می‌شوند که می‌توانند بر اثر تنفس، وارد دستگاه تنفسی شده و بر عملکرد آن تأثیرات مخربی بگذارند. این ذرات مطابق آنچه هر روز در قالب شاخص کیفیت هوای ساعتی و روزانه در تهران اندازه‌گیری، تحلیل و اعلام می‌شوند، اصلی‌ترین آلاینده معیار شهر محسوب می‌شوند و بیش از همه در 6ماه دوم سال، خود را نشان می‌دهند. در چنین شرایطی اگرچه طبق اسناد قانونی، سازمان محیط‌زیست وظیفه پایش این آلاینده و سایر گازها و ذرات معلق را به‌عهده دارد، اما شهرداری تهران تلاش کرده تعریفی نو از توجه به محیط‌زیست انسانی ارائه دهد. این تلاش طی 3دهه در قالب مسئولیت اجتماعی، منافع فراوانی به مردم رسانده است. به این ترتیب که هرگاه کیفیت هوا در شاخص‌های مختلف تغییر کرده، خبر آن از طریق قالب‌های متنوع خبری شرکت کنترل کیفیت هوا به مردم ارائه شده است. خبر «هوای تهران پاک شد» در همین سال‌ جاری 9بار موجب مسرت فراوان مردم شهر شده و به تبع آن اعلام خبر آلوده شدن هوا نیز موجب احتیاط مردم شهر در ترددها و بیرون نماندن‌های طولانی خاصه برای گروه‌های حساس شده است. این تعامل ارزشمند و سلامت‌محور بخشی از ماموریت‌های شهرداری تهران به شرکت کنترل کیفیت هوا محول کرده است. این پیشگام بودن در شرایطی است که دستگاه‌های بسیاری وظایف قانونی خود را به‌رغم همه تأکیدات در قبال بهبود کیفیت هوا انجام نمی‌دهند. تعبیر طلایه‌دار بودن شهرداری تهران در امر شناسایی منابع آلاینده شهر سخن دقیق و بجایی است که موجب شده این نهاد خدمتگزار طی ماه‌های اخیر به فکر گام‌های مؤثر بعدی برای بهبود کیفیت هوای شهر بیفتد.
در پاییز امسال شهردار تهران سفری به چین داشتند و قراردادهایی منعقد کردند که علاوه بر ارتقای سطح کیفیت ترددی در تهران به وضوح موجب بهبود کیفیت هوا نیز می‌شود. اتوبوس‌های برقی، ‌تاکسی‌های برقی و موتورسیکلت‌های برقی چرخه سه‌گانه‌ای برای ورود تهران به باشگاه شهرهای برقی دنیاست که می‌تواند افق‌های نویی در عرصه مصرف سوخت و ارتقای اقتصاد کشور تعریف کند. همچنین شهرداری با نوسازی ناوگان روسطحی که با اتکا به تولید داخل انجام می‌شود سعی می‌کند وسایل فرسوده‌ای را از شهر خارج کند که آلایندگی بالایی دارند و تحول آنها برای بهبود کیفیت هوا گامی بی‌بدیل محسوب می‌شود. با اتکا به این شواهد است که می‌توان جمله اخیر دکتر زاکانی در خصوص عملکرد شهرداری تهران به همه وظایف خود در قبال قانون هوای پاک را ارزیابی کرد که این ادعا صحیح است.
البته این، همه مواردی نیست که شهرداری تهران برای آینده کیفیت هوای این شهر پیش‌بینی کرده است. فراهم کردن جایگاه‌های شارژ خودروی برقی نیز گامی است که در سال آینده بیشتر از آن خواهیم شنید تا وسایل نقلیه شخصی نیز به سمت آلایندگی کمتر بروند تا آسمانی آبی پیش روی تهران آینده قرار بگیرد.