کفش‌ها، جاده‌ها را روکش می‌کنند!

مهتاب خسروشاهی

وقتی تصمیم به خرید کفش، کیف، لباس و... دارید، به اینکه کالای موردنظر قابل بازیافت هست یا نه، توجه می‌کنید؟ اگر به این نکته دقت کنید، دایره انتخاب شما بسیار محدود می‌شود؛ به این دلیل که الیاف بسیاری از پوشاکی که خریداری می‌کنیم، قابل بازیافت نیستند. اما یک شرکت فرانسوی درحال متحول کردن وضعیت بازیافت محصولات تولیدشده در حوزه مد و لباس است.
در جنوب‌غربی کشور فرانسه، در شهر Hendaye، شرکت Cetia به‌عنوان نخستین سکوی نوآوری جهان، فناوری تجزیه کفش‌ و لباس‌های مستعمل را راه‌اندازی کرده است. کفش‌ها از پلیمرهایی مانند پلی‌استر، فوم، چرم و... ساخته می‌شوند که امکان بازیافت آنها بسیار دشوار است. در قاره اروپا فقط یک‌درصد از کل منسوجات مستعمل قابل بازیافت است!
به‌گفته کلوئه سالمون لگاگنور، مدیر شرکت Cetia، دستگاه مورد استفاده جهت بازیافت کفش‌ها دارای یک حسگر مادون قرمز برای تشخیص الیاف لباس و کفش است. این حسگر می‌تواند نسبت‌های مختلف مانند 80درصد پنبه، 20درصد پلی‌استر یا وضعیت 50-50 این مواد را تشخیص دهد. این ویژگی به دستگاه تجزیه امکان می‌دهد تا موادی که ساختار یکسانی دارند را از هم تفکیک کرده و در یک سطل مشخص پرتاب کند. پس از آن، مراحل بازیافت آغاز می‌شود. برای آنکه محصولات یک برند در این شرکت بازیافت شوند، برند موردنظر باید این موضوع را به شرکت بازیافت Cetia اطلاع دهد. دستگاه مورداستفاده در سالن بازیافت این شرکت علاوه بر امکان تفکیک براساس جنس، رنگ‌ها و ترکیب مواد مورد استفاده برای کالای موردنظر را نیز تشخیص می‌دهد. لباس‌ها پس از جداسازی براساس رنگ و جنس، از دستگاه دیگری عبور می‌کنند تا بخش‌های سخت مانند زیپ، دکمه‌ها و تزئینات احتمالی از آنها جدا شوند. سپس دستگاه دیگری که به لیزر مجهز است، پارچه‌ها را بدون آسیب، برش می‌زند. نکته خاص‌تر، استفاده از
هوش مصنوعی است که می‌تواند بخش‌های اضافی مانند جیب، پُل کمربند و... را نیز از لباس‌ها جدا کند؛
علاوه براینکه این دستگاه امکان تفکیک آستین از پاچه شلوار را داشته و هرکدام را در بخشی جداگانه تفکیک می‌کند. در معرفی و شروع به‌کار این شرکت بازیافت پوشاک و کفش بعضی برندها حامی و پیشتاز بوده‌اند؛ برای مثال برند Decathlon یکی از نخستین حامیان شرکت Cetia بوده است. این برند قرار است تا سال2026 میلادی، 100درصد تولیدات خود را از مواد قابل بازیافت و سازگار با محیط‌زیست تولید کند.
شرکت Cetia با هزینه‌ای معادل 2میلیون یورو راه‌اندازی شد که 900هزار یوروی آن از طریق شرکت منسوجات بازیافت تامین شد. راه‌اندازی شرکتی مانند Cetia در راستای اهداف بلندپروازانه اتحادیه اروپا برای بازیافت منسوجات است که بیشتر آن با تکیه بر هوش مصنوعی انجام خواهد شد. قرار است تا سال2030 میلادی حداقل محتوای بازیافتی در پوشاک و کفش‌ها وجود داشته باشد تا حد ممکن پوشاک، کفش‌، کیف و... از مواد قابل بازیافت در طبیعت ساخته شوند. مواد بازیافتی توسط شرکت‌ها نیز قرار است برای روکش جاده و دیگر استفاده‌های اینچنینی مصرف شوند.