سینما
رشد قابل توجه مخاطبان «بدون قرار قبلی» در یک روز اکران نیم‌بها
استقبال تماشاگران مخالفت سینماداران
مسعود پویا - روزنامه‌نگار
هرقدر هم بگوییم بلیت سینماها نسبت به تورم موجود گران نیست باز هم شواهد نشان‌دهنده این موضوع است که قیمت بلیت یکی از مهم‌ترین عوامل قهر مخاطبان از سینماست؛ به‌خصوص اینکه فیلم دیدن سال‌هاست که به امکانی ساده و در دسترس تبدیل شده است. می‌شود کمی صبر کرد و فیلم موردنظر را به‌صورت آنلاین تماشا کرد. اتفاقی که در ایام کرونا رخ داد حذف فیلم دیدن روی پرده بزرگ بود. عادت سینما رفتن برای کسانی که در طول سال چند باری فیلم‌ها را در اکران عمومی می‌دیدند به فراموشی سپرده شد. سینمای ایران معمولاً گروه مشخص و تقریباً ثابتی به‌عنوان مخاطب داشت و اگر فیلمی کنجکاوی‌برانگیز از کار درمی‌آمد و عده‌ای دیگر جز سینماروهای همیشگی به دیدنش ترغیب می‌شدند، آن فیلم به فروش قابل‌توجهی دست می‌یافت. پاندمی کرونا همه این محاسبات را بر هم زد و بعد از ۲ سال رکود، بازگشت به روال عادی با گران شدن بلیت همراه شد. نتیجه اینکه بیشتر فیلم‌های اکران شده از ابتدای سال، در گیشه شکست خورده‌اند. میان دلایل شکست فیلم‌ها، باید سهم قابل‌توجهی هم برای بهای بلیت سینماها قائل شد. یک خانواده ۳نفره برای تماشای یک فیلم ایرانی باید حدود ۱۵۰هزار تومان صرف خرید بلیت کند و با درنظر گرفتن هزینه‌های جنبی تماشای یک فیلم ایرانی (که با کمی صبوری می‌شود آن را تقریبا رایگان تماشا کرد) به قیمتی تمام می‌شود که نمی‌شود گفت می‌ارزد. طبقه متوسط به‌عنوان مهم‌ترین گروهی که هنوز سینما رفتن را به کلی کنار نگذاشته، اگر هم بخواهد، سینما رفتن با این بهای بلیت، برایش دشوارتر از همیشه شده است.
راه‌حلی به نام بلیت نیم‌بها
در اواخر دهه ۷۰ که بحران مخاطب در سینمای ایران نمود جدی یافت، میان راهکارها برای جذب مخاطب قرار شد یک روز در هفته بلیت سینماها به‌صورت نیم‌بها عرضه شود. به این ترتیب سه‌شنبه‌ها به‌عنوان روزی که بلیت سینماها به‌صورت نیم‌بها عرضه شود، انتخاب شد. از همان ابتدای آغاز اجرای این طرح مشخص شد که بهای بلیت نقش مؤثری در میزان سینما رفتن مخاطب دارد. در اوایل سه‌شنبه‌هایی که سینما رفتن نصف قیمت معمول تمام می‌شد، تعداد تماشاگران به اندازه روزهای تعطیل افزایش یافت. این سنت همچنان و با وجود فراز و نشیب‌ها برقرار ماند و خیلی‌ها در طول این سال‌ها برای فیلم دیدن جوری برنامه‌ریزی می‌کردند که سه‌شنبه‌ها سینما بروند. در مقاطعی پیشنهاد شد تعداد روزهایی که بلیت سینماها به‌صورت نیم‌بها عرضه می‌شود افزایش یابد، ولی به‌صورت سنتی سینماداران با این موضوع مخالفت می‌کردند. البته که منظور از سینماداران گروه قدرتمند و صاحب نفوذ در شورای صنفی و وزارت ارشاد است؛ گروهی که به دلایلی معمولاً با افزایش روزهای عرضه بلیت نیم‌بها مخالفت می‌کنند و این را به زیان مالکان سینما و صاحبان فیلم‌ها می‌دانند.
افزایش مخاطبان با بلیت نیم‌بها
همزمان با افتتاحیه فیلم «بدون قرار قبلی» بود که اعلام شد این فیلم روز شنبه در سراسر کشور با بلیت نیم‌بها اکران می‌شود؛ تصمیمی که در همان ابتدا با مخالفت برخی سینماداران همراه شده، اما نتیجه جالب و قابل مطالعه‌ای در مورد وضعیت امروز اقتصادی سینما به همراه داشت.
اینطور که سینما دیلی روایت کرده فیلم بهروز شعیبی در 3روز نخست اکران پایین‌تر از «انفرادی»، «علف‌زار»، «سگ بند» و «چند می‌گیری گریه کنی؟» در رتبه پنجم جدول فروش روزانه بود. روز شنبه با نیم‌بها شدن قیمت بلیت این فیلم، با جا گذاشتن 3فیلم از این جمع دومین فیلم پرمخاطب روز شد و تنها به‌علت نیم‌بها بودن بلیتش، فروش کمتری از «علف‌زار» داشت.
اگر این اتفاق را کنار رشد قابل‌توجه مخاطبان در روزهای سه‌شنبه بگذاریم متوجه تأثیر قابل ملاحظه قیمت بلیت در افت مخاطبان سینما و بحران فعلی می‌شویم. در این شرایط فیلمسازان و مدیران سینمایی باید بین منافع سینماداران و پخش‌کننده‌ها و منافع مردم و سینمادوستان یکی را انتخاب کنند؛ کاهش قیمت بلیت یا ادامه بحران مخاطب در سینما.
