سلامت روان سالمندان

دکتر حسین نحوی‌نژاد- کارشناس سالمندی

سلامت روان منبعث از سلامت جسم است و اگر بخواهیم زندگی سالمی در زمان سالمندی داشته باشیم باید ابتدا به سلامت جسم خود در ایام نوجوانی و جوانی اهمیت بدهیم. حضور سالمندان سالم در جامعه، منوط به این است که روش زندگی این افراد بعد از بازنشستگی  یا رسیدن به سن بالا طوری باشد که قوای جسمی آنها تحلیل نرود و زندگی با آنها باعث خستگی خودشان و اطرافیانشان نشود؛ چرا که این مسئله باعث می‌شود منزلت سالمند در خانواده و جامعه کم و منجر به منزوی‌شدن‌شان شود.
شرایط زندگی اجتماعی برای سالمندان باید به‌گونه‌ای باشد که شرایط حضور بیرون از خانه چنان تسهیل شود که بیرون از خانه رفتن بهتر از در خانه ماندن باشد. ناوگان حمل‌ونقل عمومی، رفت‌وآمد در شهر، مراکز زیارتی، رفاهی، تفریحی و... برای استفاده سالمندان مجهز و مناسب شود و فرد سالمند فقط به خانه ماندن یا نشستن روی نیمکت‌های پارک فکر نکند.
سالمندان باید احساس کنند که در خانه فردی بی‌مسئولیت نیستند و احساس مولد بودن داشته باشند. خانواده‌ها می‌توانند با شریک کردن فرد سالمند در بسیاری از امور همچون تصمیمات مهم زندگی، ازدواج نوه‌ها، دید و بازدیدها، تصمیمات اجتماعی و اقتصادی به او احساس مهم‌بودن و دیده شدن بدهند.
 یکی از مواردی که در ایام شیوع کرونا شاهد آن بودیم، این بود که خیلی از افراد سالمند به واسطه بیمار شدن فرزندانشان، نوه‌هایشان را نگهداری می‌کردند تا بچه‌هایشان بتوانند ایام بیماری را راحت‌تر بگذرانند و همین موضوع باعث شد تا انزوا و تنهایی سالمندان در بسیاری از خانه‌ها کمتر شود. افراد سالخورده خودشان ابتدا باید سطح توقع از خودشان را پایین بیاورند و بعد متناسب با توانایی‌هایی که دارند فعالیت داشته باشند. در این صورت است که جامعه، خانواده و افراد همسن آنها به‌سویشان می‌آیند. پس مشارکت سالمند نباید در خانه و جامعه محدود شود و احساس غیرمفید بودن داشته باشند. از سالمندان می‌توان متناسب با توانایی‌هایشان در بسیاری از خدمات و فعالیت‌های اجتماعی همچون واکسیناسیون، کانون‌های شهری  یا مساجد استفاده کرد تا این افراد حس بی‌فایده بودن نداشته باشند و تصور نکنند که افرادی هستند که فقط نیاز به مراقبت دارند و گوشه‌نشین نشوند.