حسین شهبازی- مدیر واحد مدل‌سازی شرکت کنترل کیفیت هوا
یگانه راه ورود به مسائل کاهش‌دهنده آلودگی هوا، شناخت منابع این پدیده نامبارک است. چاره‌اندیشی در این مسیر می‌تواند ما را به سمت راهی با کمترین هزینه و دردسر برساند و بهبود کیفیت هوا را برابر چشمان‌مان تصویر کند. اندازه‌گیری‌ها و گزارش‌های سیاهه انتشار به وضوح مشخص کرده‌اند که منابع متحرک ازجمله خودروها در شهرهای بزرگ آلاینده‌های اصلی هستند و در بخش منابع ساکن نظیر نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و صنایع به ظاهر، سوخت پاکی مثل گاز مصرف می‌شود. اما وقتی سخن از مصرف مازوت و گازوئیل در منابع ثابت می‌شود، معادله کمی بر هم می‌خورد و سهم آلاینده‌های ناشی از احتراق مازوت و گازوئیل نیز باید درنظر گرفته شوند. در سال‌های اخیر با توجه به رویکردی که در برخی نیروگاه‌ها و صنایع اتخاذ شده، مسئله مصرف سوخت‌های سنگین به دغدغه عمومی تبدیل شده است و وضعیت بحرانی آلودگی هوا را تشدید می‌کند. بدین‌ترتیب برخورد با مصرف‌کنندگان سوخت‌های سنگین که عمدتا اکسیدهای گوگرد و ترکیبات کربنی سرطان‌زا منتشر می‌کنند باید به یک رسالت مهم نزد مسئولان تبدیل شود. البته خودروها و وسایل حمل ونقلی نیز نباید همزمان نادیده گرفته شود. اسف‌بار اینکه در این بخش نیز مسئله سوخت‌های دیزلی و سنگین خودنمایی می‌کند. کامیون‌ها، کامیونت‌ها و اتوبوس‌های سرویس ادارات و عمومی همه و همه باید زیرنظر گرفته شوند و باید به واقع در برابر این خودروها که بعضا تا 40سال عمر دارند، گرفته شود. کامیون‌ها هرچند تعداد بسیار محدودی دارند اما به واسطه حجم بالای آلودگی کربنی که تولید می‌کنند باید از تردد در شهرها منع شوند.
مسئله دیگر ترددهای شبانه است. یکی از مسائلی که در آلودگی هوای شهرها با آن مواجه هستیم پدیده لایه اختلاط است که در روز هزار متر و در شب 120متر می‌شود و آلودگی زیر آن حبس می‌شود. به این ترتیب آلاینده‌هایی که شب‌ها در معابر تردد می‌کنند به‌شدت آلودگی هوای ماناتری باقی می‌گذارند. پس باید شب‌ها برای تردد وسایل نقلیه آلاینده، تهمیدات کنترلی بیشتری اندیشیده شود. در بخش دیگر خودروهای سواری نیز سهم بالایی در آلودگی دارند. البته راهکارهای کنترلی برای آنها ایجاد شده اما اجرای سراسری طرح کاهش در همه شهرها می‌تواند تا حدودی مؤثر باشد. در عین حال هرچه سواری‌ها کنترل شده‌اند، موتورسیکلت‌های کاربراتوری آزادانه هوای شهرها را آلوده می‌کنند و تا این وسایل کوچک بسیار آلاینده نباشند، در کنترل آلودگی هوا توفیقی حاصل نمی‌شود. روند از رده خارج شدن آنها و جایگزینی با موتورهای انژکتوری و برقی هم سال‌هاست بی‌اثر باقی مانده و اثری در روند اقدامات کاهنده آلودگی هوا نداشته است. بدین‌ترتیب برای رسیدن به نتیجه مفید و مؤثر در بهبود کیفیت هوا تنها با اتخاذ روش‌های مؤثر و کارشناسی ممکن می‌شود که بر عوامل انتشار متمرکز شوند.
بهبود کیفیت هوا رؤیا نیست
در همینه زمینه :
