توپ حل بحران کرونا در زمین سیاست

حسین ایمانی جاجرمی- جامعه‌شناس شهری

چندی پیش یک نظر سنجی از مرکز افکار‌سنجی دانشجویان ایران (ایسپا) نشان داد که کرونا به اولویت پنجم زندگی ایرانیان تبدیل شده و معیشت و بیکاری در اولویت‌های بالاتری از آن قرار دارند. همچنین گزارش‌های مختلف نشان می‌دهد که پس‌انداز و صبر مردم در مقابل شیوع این بیماری تمام ‌شده است. جامعه دچار درماندگی شده که متأسفانه آن را هم پذیرفته است؛ اگر مردم تا دیروز امید داشتند که سرنوشت‌شان را تغییر دهند، بعد از گذشت یک سال و 7‌ماه از شیوع کرونا و انجام واکسیناسیون گسترده در بسیاری از کشورها هنوز خبری از واکسیناسیون عمومی و کمک‌های معیشتی در ایران نشده و دولت برنامه اقتصادی و اجتماعی مقابله با کرونا را ارائه نداده است؛ اتفاقاتی که باعث شده مردم ناامید و بی‌اعتماد شوند و همه‌‌چیز را رها کنند؛ ضمن اینکه ما یک فرهنگ قضا و قدر هم در ایران داریم که در پس ذهن مردم وجود دارد و پذیرش آنها را بالا می‌برد. هم‌اکنون تمام این عوامل در تقاطعی به هم رسیده‌اند و این بحران را رقم زده‌اند که هر روز بغرنج‌تر هم می‌شود. اما راه‌حل خروج جامعه ایران از این بحران، در سیاست نهفته است؛ چون تصمیمات راهبردی را مقامات سیاسی می‌گیرند و مجری نیز خودشان هستند. در این میان جامعه مدنی نیز به قدری ضعیف شده که توانایی همراهی یا اجرای سیاست‌ها را ندارد. پس توپ حل بحران به‌طور کامل در زمین سیاست است؛ اگر سیاستمداران قبول کنند که این موضوع بحران است و راه‌حلی برای آن ارائه دهند، می‌توانند جامعه را از درماندگی نجات دهند؛ وگرنه این مسئله حل نخواهد شد. تأکید دارم که مردم قابل ملامت و سرزنش نیستند، مگر چقدر می‌توان از یک فرد انتظار داشت که مقاومت کند؟ منابع یک خانواده برای اینکه شرایط قرنطینه را تحمل کند چقدر است؟ اگر پس اندازی بوده، در این مدت تمام‌شده و اگر صبری بوده ته کشیده است. تا الان هم فقط به مردم امر و نهی شده و سیاست‌ها تنها ممنوعیت بوده است؛ درحالی‌که سیاست‌های تشویقی، ترمیمی، تسکینی و حمایتی که در کشورهای دیگر اجرا می‌شود در ایران محلی از اعراب ندارد. متأسفانه در سیاست‌های ارائه شده رئیس‌جمهور جدید هم کمتر اثری از مدیریت کرونا مشاهده می‌شود. اتفاقا من به‌جای مردم معتقدم که باید به مقامات گفت که مسئله کرونا را جدی بگیرید و در اولویت برنامه‌های خود بگذارید.