ورزش؛ سرآغاز نشاط شهروندان

ورزش؛ سرآغاز نشاط شهروندان

علیرضا محمدنژادداریانی|حقوق‌دان و مدرس دانشگاه:

حکمت، زندگی را در ژرفای شور و شوق به زیستن، معناشده می‌یابد. شهروندان شاد، مشارکت بیشتری در مسئولیت‌های فردی و جمعی احساس می‌کنند و تبدیل به سیل خروشانی برای ساختن زندگی و گرداندن چرخ‌های جامعه می‌شوند. این جامعه، سلامت جسمانی و روانی را تبدیل به سرمایه سازندگی می‌سازد و از موهبت‌های موجود، احساس رضایت می‌کند.

ورزش و پرورش جسم در طبیعت

 ورزش در شهر، آن هم در شهری که محدود به آهن و آجر شده است، روان شهروند را جلای دیگری می‌بخشد و او را به سوی بهره‌مندی از نشاط، سوق می‌دهد. ورزش‌های انفرادی و جمعی شهروندان در فضاهای سبز شهر، فرصت نوسازی درونی به شهروندان می‌بخشد و رخوت را از جسم و جان آنان دور می‌کند. شهروندانی که در کنار هم می‌دوند و با هم حرکات نرمشی انجام می‌دهند، تعلق خاطری نو به همنوع پیدا می‌کنند؛ پس خلاقیت و نشاط را در هم می‌آمیزند و آماده پذیرایی و سازگاری و مدارا با یکدیگر در جریان پدیده‌های سخت و نرم زیستن در سپهر شهر می‌شوند؛ پس می‌توان ورزش را در فضاهای شهری، تبدیل به سرمایه‌ای پایدار برای پی‌ریزی زندگی همراه با صلح و صفای شهروندان تلقی کرد و آن را نقطه شروعی برای نشاط در شهرنشینی دانست. قواعد بی‌روح و خشک زندگی ماشینی و تکرار روزمرگی‌ها از ویژگی‌های حیات اجتماعی شهرنشینانی است که خسته از دغدغه‌های معیشت، به‌دنبال خلوتی  از جنس انزوا در گوشه کوچک منازل خویش هستند. چنین افرادی، نمی‌توانند در پویایی حیات شهر نقشی شایسته ایفا کنند ولی زمانی که نهادهای عمومی اداره‌کننده شهر، بخواهند و بتوانند در میان فضاهای محدود، محل هایی را درون پارک‌ها و میان سبزه‌ها و درختان برای نرمش و ورزش جمعی شهروندان ایجاد کنند، آنچه هویدا می‌شود، خنده‌ها و شادی‌های شهروندانی خواهد بود که از همین فضای ایجادشده، سرمایه‌ای برای زندگی ایجاد کرده‌اند.

با این توصیف، شهر را باید چنان طراحی کرد و ساخت که محل‌هایی هم برای انواع ورزش‌ها و نرمش های مورد علاقه شهروندان چه به صورت فردی و چه به شکل جمعی تاسیس شود. طراحان و معماران شهر باید در کنار اولویت‌های شهرنشینی، مکان‌هایی را در قالب فضاهای ورزشی و تفریحی بسازند که مرکز تولید نشاط در جامعه باشد. نصب تجهیزات ورزشی، تعبیه امکانات مختلف برای ورزش‌های جمعی نظیر نرمش‌ها، ایجاد مکان های مختلف برای ورزش جوانان مانند فوتبال ،والیبال و...، درنظرگرفتن راهروهای دوچرخه‌سواری، طراحی پیاده‌‌راه های بانشاط، نصب تجهیزات متناسب با فیزیک جسمانی افراد دارای معلولیت و سالمندان با پیش‌بینی دسترسی آنان به این امکانات، ایجاد فضای قابل دسترس صوتی با رعایت استانداردهای مربوط جهت پخش موسیقی متناسب با محیط‌های ورزشی و تولید نشاط، و ایجاد امکانات رفاهی نظیر سرویس‌های رختکن، بهداشتی و بوفه در این اماکن، نمونه‌هایی از اقداماتی‌است که باید مورد توجه مدیریت عمومی شهر، قرار گیرد.

شهرنشینان اگر دچار رخوت و سستی می‌شوند، یکی از علت‌های آشکار آن، مربوط به عدم پیش‌بینی و طراحی و ایجاد اماکن ورزشی و نشاط و تفریح است که باعث عزلت و ناشادی در فضای عمومی شهر می‌شود. به نظر می‌رسد که یکی از جلوه‌های خدمت عمومی در شهر، توجه به همین موضوع باشد و ایجاد امنیت در ابعاد مختلف برای شهروندان، اقتضا می‌کند که شهرداری‌ها و نهادهای دیگری که در اداره شهر نقش‌آفرینی می‌کنند، به آن توجه بیشتری کنند. اگر قرار است برای ترافیک شهر، ساختن برج‌های بلند، تاسیس اماکن تجاری و نمایشگاهی سرمایه‌گذاری شود، لازم است  احداث اماکن ورزشی و تفریحی در همه محله‌های شهر هم مورد توجه برنامه‌ریزان و مدیران قرار گیرد. باید با مصوبه‌های نوین، سرمایه‌گذاران را مکلف کرد که در ایجاد فضاهای ساختمانی و مجتمع‌های تجاری شهری، نسبت به تاسیس چنین امکاناتی اقدام کنند. برای گسترش این امر، می‌توان از مشوق‌هایی همچون کاهش پرداخت مالیات یا عوارض خدمات شهری بهره گرفت. شهروند خوب، نیازمند شهر نشاط‌افزاست و شهرنشینی شادمند، مستلزم تاسیس اماکنی است که بتواند روحی نو در کالبد شهروندان بدمد و آنان را برای سازندگی و احساس تعلق به زیست اجتماعی آماده کند. حق شهروندان اعم از زن و مرد، پیر و کودک و جوان و افراد دارای معلولیت است که به ابزارها، اماکن و تجهیزات متناسب ورزشی و تفریحی و رفاهی دسترسی داشته باشند و زندگی خود را با شور و نشاط سپری سازند.