ورزش ما، ورزش پولدارها نیست

مهرداد رسولی

کمترین حسن ورزش‌های گمنام و ناشناخته این است که ورزشکار در بازه زمانی نسبتا کوتاهی و به واسطه کوتاه بودن سایه رقبای پرتعداد به جایگاه قابل اعتنایی می‌رسد، اما روی دیگر سکه این است که ورزش‌هایی از این دست کمتر مورد توجه عموم و رسانه‌ها قرار می‌گیرند. زندگی ورزشی سمانه بیرامی، ملی‌پوش اسکی صحرانوردی همواره به چنین ماجراهایی عجین بوده است. او از 6سال قبل در صدر فهرست رده‌بندی اسکی صحرانوردی ایران ایستاده اما نامش کمتر در رسانه‌ها منتشر شده و اعتراف می‌کند که اسکی صحرانوردی زیر سایه ورزش‌های پرطرفدار مانده است. ملی‌پوش اسکی و پرچمدار کاروان ورزشی ایران بدون اعتنا به چنین فضایی راه خودش را می‌رود و به‌احتمال فراوان دومین حضورش در بازی‌های المپیک زمستانی را تجربه خواهد کرد. صحبت‌های سمانه بیرامی درباره جذابیت‌های اسکی صحرانوردی و فراز و فرودهای زندگی ورزشی‌اش شنیدنی است.

    اسکی آلپاین در ایران طرفداران بسیاری دارد اما اسکی صحرانوردی مهجور و ناشناخته مانده است. این یک قاعده کلی در همه کشورهای دنیاست یا طرفداران اسکی صحرانوردی فقط در ایران محدود به‌نظر می‌رسند؟
اسکی صحرانوردی فقط در کشور ما این قدر ناشناخته مانده و در بیشتر کشورها به‌خصوص در منطقه اسکاندیناوی طرفداران بی‌شماری دارد. در کشورهای حوزه اسکاندیناوی مردم حتی بر‌ای خرید و انجام کارهای روزمره با اسکی صحرانوردی در خیابان‌ها تردد می‌کنند. در این کشورها مسیرهایی ایجاد کرده‌اند که با برف پوشانده شده و جلوی فروشگاه‌ها و رستوران‌ها جایی برای قرار دادن چوب اسکی تعبیه کرده‌اند تا مردم از این بابت هم دغدغه‌ای نداشته باشند. اسکی استقامت نخستین ورزش زمستانی است که در دنیا ابداع شد و 700سال قبل مردم برای طی کردن مسافت بین دو روستا یا برای شکار به اسکی صحرانوردی یا همان اسکی استقامت پناه می‌بردند اما بنا به هر دلیلی هنوز در ایران ناشناخته مانده است.
    اسکی صحرانوردی آن قدر در ایران ناشناخته است که مردم با تعجب در مورد این ورزش صحبت می‌کنند یا اینکه تصور اشتباهی از آن دارند. فکر می‌کنید چگونه می‌شود تصویری که از اسکی صحرانوردی در کشورمان وجود دارد را اصلاح کرد؟
وقتی درباره اسکی صحرانوردی صحبت می‌کنیم خیلی‌ها تصورشان این است که ما یک عده ورزشکار هستیم که به صحرا می‌رویم و آنجا اسکی می‌کنیم درحالی‌که اصلا اینگونه نیست و اسکی صحرانوردی در کوه و روی برف انجام می‌شود. در اسکی صحرانوردی، اسکی‌باز برخلاف اسکی آلپاین می‌تواند مسیر صاف یا سربالایی را طی کند. مثلا اگر می‌خواهیم از نقطه A  به نقطهB  برفی برویم این مسافت را می‌شود با اسکی صحرانوردی طی کرد.
    تصور دیگری در ایران وجود دارد این است که اسکی اساسا ورزش پولدارهاست. این ذهنیت در مورد اسکی صحرانوردی هم وجود دارد؟
شاید این تصور در مورد اسکی آلپاین درست باشد اما در مورد اسکی صحرانوردی باید بگویم یک اسکی‌باز لازم نیست از همان ابتدا میلیون‌ها تومان برای خرید لوازم اسکی هزینه کند. از همان ابتدا که به این ورزش علاقه‌مند شدم، فدراسیون اسکی همه لوازم مورد نیاز اسکی صحرانوردی را به‌صورت امانت در اختیارم قرار داد و همه کسانی که به این ورزش علاقه دارند می‌توانند با مراجعه به فدراسیون اسکی یا هیأت اسکی استان از این امکان استفاده کنند. اگر اسکی‌بازی پیشرفت کند و به فهرست نفرات برتر تیم ملی راه پیدا کند، فدراسیون همه امکانات را به‌طور دائمی در اختیارش قرار خواهد داد و در غیراین صورت می‌توانند چوب اسکی و سایر تجهیزات را با کمک افرادی که به خارج از کشور رفت‌وآمد دارند تهیه کنند.
    اگر ورزشکاری بخواهد به‌طور مستقل و تفریحی اسکی صحرانوردی را تجربه کند چقدر باید بابت خرید لوازم این ورزش هزینه کند؟
تهیه ست اسکی صحرانوردی برای آماتورها بین 150تا 200یورو هزینه در بردارد اما حرفه‌ای‌ها و اسکی‌بازهایی که قرار است با رقبای داخلی و خارجی مسابقه بدهند باید بین 800تا 2هزار یورو هزینه کنند.
    اسکی استقامت یا صحرانوردی همانطور که از نامش پیداست قدرت بدنی زیادی را می‌طلبد. افراد عادی هم می‌توانند سراغ این ورزش بروند یا به لحاظ آمادگی جسمانی الزاماتی دارد؟
اسکی صحرانوردی در رده دوم فهرست سخت‌ترین رشته‌های ورزشی دسته‌بندی شده چون همه عضلات بدن را درگیر می‌کند و تمرینات هوازی سنگینی دارد. راه رفتن روی برف هم کار دشواری است اما در اسکی صحرانوردی، ورزشکار مسافتی بین 10تا 15کیلومتر را با اسکی طی می‌کند و بخش قابل توجهی از این مسیر سربالایی است.
    چطور با ورزشی که تا این حد طاقت‌فرسا و در ایران ناشناخته است آشنا شدید؟
من قبل از اسکی صحرانوردی و در نوجوانی شناگر تیم ملی بودم و در مسابقات کشورهای اسلامی سه بار روی سکو رفتم و مدال گرفتم اما از همان موقع رؤیای حضور در المپیک را داشتم. همانطور که می‌دانید زنان شناگر ایرانی نمی‌توانند در مسابقات بین‌المللی شرکت کنند و به همین دلیل تصمیم گرفتم سراغ ورزشی بروم که شانس حضور در المپیک را به من بدهد. در همان سال‌ها به اتفاق خانواده برای اسکی به پیست شمشک می‌رفتیم و می‌دیدم که تعدادی از بومی‌های شمشک برخلاف بقیه اسکی می‌کنند و از مسیر سر بالایی بالا می‌روند. بعد از صحبت با آنها متوجه شدم به این نوع اسکی می‌گویند اسکی صحرانوردی و با پیشنهاد همین افراد به سمت این رشته ورزشی رفتم. چند روز بعد هم برای امانت گرفتن لوازم اسکی با فدراسیون تماس گرفتم و وقتی اسکی صحرانوردی را شروع کردم متوجه شدم چه ورزش مفرح و لذت‌بخشی است.
    ظاهرا اسکی صحرانوردی به ورزش کالری‌سوز هم معروف است.
دقیقا همینطور است و یکی از اهداف مهم در این ورزش جلوگیری از چاقی و رسیدن به وزن ایده‌آل است. حتما که نباید با هدف قهرمان شدن در مسابقات ورزش کرد.
    چقدر طول کشید تا رؤیای حضور در المپیک محقق شود؟
حدود 6سال طول کشید تا به المپیک زمستانی 2018راه پیدا کنم. راهیابی به المپیک بزرگ‌ترین رؤیای زندگی‌ام بود و در این 6سال شبی نبود که به المپیک فکر نکنم. خیلی اوقات خواب می‌دیدم در بازی‌های المپیک زمستانی اسکی می‌کنم. من برای حضور در المپیک خیلی زحمت کشیدم. وقتی نوجوان بودم ساعت 6صبح از خانه بیرون می‌زدم و با تاکسی خودم را به شمشک می‌رساندم. البته اسکی صحرانوردی ورزشی نیست که صرفا مختص زمستان باشد و در بهار و تابستان هم باید تمرینات منظمی داشته باشیم تا آمادگی جسمانی‌مان را حفظ کنیم. یک رشته به نام رول اسکی وجود دارد که مختصاتش شباهت زیادی به اسکی صحرانوردی دارد. در این ورزش چرخ‌هایی زیر اسکیت تعبیه شده و ورزشکار با کمک چوب اسکی مسیر آسفالت و سربالایی را طی می‌کند. من برای رول اسکی در بهار و تابستان مسیر جاده لشگرک را انتخاب کردم و هر روز صبح مسیر سربالایی میدان لشگرک تا شمشک که حدود 30کیلومتر است را رول اسکی می‌کنم.
    انتخاب شما به‌عنوان پرچمدار کاروان ایران در المپیک زمستانی 2018 موفقیتی مضاعف بود. این انتخاب برای خودتان غیرمنتظره نبود؟
خب بین بچه‌های تیم ملی رقابت فشرده‌ای برای پرچمداری در المپیک زمستانی بود و فکر می‌کنم انتخاب من سلیقه مدیران بالادستی ورزش بود. وقتی پرچم را حمل می‌کردم ناخودآگاه اشک ریختم چون همه سختی‌هایی که در این ورزش کشیده بودم مثل سکانس‌های جذاب یک فیلم جلوی چشمم آمد و در واقع اشک شوق می‌ریختم. حضور در المپیک آرزوی هر ورزشکاری است و لطف خدا بود که به‌عنوان پرچمدار هم انتخاب شدم.
    اگر زمان به عقب برگردد باز هم سراغ دومین ورزش سخت دنیا می‌روید یا ورزش دیگری را انتخاب می‌کنید؟
شاید اگر زمان به عقب برگردد ورزش دیگری را انتخاب کنم چون اسکی صحرانوردی به واسطه ماهیتی که دارد در زمستان باید سرمای سوزناک را تحمل کنیم و در تابستان با گرمای طاقت‌فرسا کنار بیاییم و تمرین کنیم. در کنار مشکلات محیطی به لحاظ جسمانی هم مدام تحت فشار قرار می‌گیریم و در طول تمرین و مسابقه ضربان قلب به‌شدت بالا می‌رود.
    در 29سالگی فکر می‌کنید بازی‌های المپیک زمستانی توکیو، آخرین حضورتان در المپیک باشد؟
از المپیک 2018 تاکنون امتیازهایم را حفظ کرده‌ام و همچنان بهترین امتیاز را در ایران دارم اما یک سال دیگر تا المپیک بعدی باقی مانده و نمی‌توانم بگویم صد درصد به المپیک راه پیدا خواهم کرد. امیدوارم یکی از مسافران اسکی در توکیو باشم و با توجه به اینکه باتجربه‌تر شده‌ام کیفیت و عملکرد بهتری را بروز بدهم.