آزادسازی، مقدم بر خصوصیسازی
فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی میگوید: دولت قصد دارد در 2هفته آینده سهام 6پالایشگاه را با روش جدید در بورس واگذار کند. اکنون این پرسش مطرح است که آیا تداوم رویه قبلی خصوصیسازی توانسته به خصوصیسازی واقعی در اقتصاد ایران منجر شود؟
اقتصاددانان بر مبنای مطالعات انجامشده معتقدند آزادسازی اقتصادی مقدم بر خصوصیسازی است و برای این کار دولت باید عزم و اراده جدی داشته باشد و از کنترل بازارها و اجرای سیاستهای دستوری بهویژه در نظام قیمتگذاری دست بردارد.
با وجود آنکه خصوصیسازی هم بخشی از نظام آزادسازی اقتصادی است، اما کشورهایی که قبلا این مسیر را طی کردهاند نشان دادهاند بستر اصلی خصوصیسازی، آزادسازی است. وقتی دولت سهام شرکتها را واگذار میکند اما همچنان از طریق مکانیسم قیمتگذاری در بازار دخالت میکند، نه فقط خصوصیسازی را بهدرستی اجرا نکرده، بلکه خود به مانع اصلی خصوصیسازی تبدیل میشود.
اطلاعات موجود نشان میدهد در شرایط حاضر هیچکس در بدنه دولت عزم و اراده آزادسازی را ندارد، زیرا از یکسال پیش دیدگاه تعزیراتی برای کنترل قیمتها در اقتصاد بیشتر شده و همین روز گذشته نیز بار دیگر وزارت صنعت از طریق کارگروه تنظیم بازار مصوبه جدیدی برای کنترل دستوری قیمتها در بازار فرآوردههای نفتی تصویب کرد. با این رفتارها اکنون این پرسش مطرح است که آیا خصوصیسازی میتواند دردی از اقتصاد و بازار دوا کند؟ اگر قرار باشد که سهام شرکتی بهصورت ظاهری به شرکتهای شبهدولتی یا بخش خصوصی واگذار شود اما در مقابل سیاستهای آزادسازی بهدرستی اجرا نشود، آیا میتوان به خصوصیسازی امید واقعی داشت؟