عمادالدین قاسمی‌پناه/ روزنامه نگار
تقریبا همه این داستان را شنیده‌ایم که «روزی انوشیروان به تماشای صحرا بیرون رفت. باغبانی را دید، مردی پیر و سالخورده که درخت انجیر می‌نشاند. خسرو گفت: ای پیر، درختی که تو امروز نشانی میوه آن کجا توانی خورد. پیر گفت: دیگران نشاندند، ما خوردیم. ما بنشانیم، دیگران خورند.» این داستان، صرف نظر از واقعی بودن یا نبودن، بر این نکته تاکید می‌کند که ما در برابر آیندگان مسئول هستیم. این مسئولیت در بخش کشاورزی، از آنجا که به طور مستقیم بر تغذیه و بقای نوع انسان تاثیر می‌گذارد، اهمیتی مضاعف دارد.
انسان پس از آن‌که از مرحله کوچ‌روی به یک‌جانشینی روی آورد، به تدریج زمین‌های مستعد را کشف کرد و فنون کشاورزی و تهیه غذا از دل خاک را آموخت. تا اینجای کار هیچ تهدیدی متوجه بقای انسان نبود، تا این‌که با افزایش جمعیت و پس از ظهور انقلاب صنعتی، تهیه مواد غذایی از طریق کشاورزی با دستگاه‌های مکانیکی ممکن شد و توانست نیاز روزافزون بشر امروز را تامین کند. اکنون بشر به جایی رسیده است که کشاورزی سنتی به «ضد» خود تبدیل شده و منابع آبی، خاکی، زراعی و در نهایت بقای انسان را تهدید می‌کند. با این اوصاف، انسان توسعه‌جو بار دیگر برای حفظ این منابع دست به کار شد و طرحی را با عنوان «کشاورزی حفاظتی» در‌انداخت تا «ما بنشانیم و دیگران خورند».
بخشی از مزایای اجرای طرح «کشاورزی حفاظتی» حفظ منابع پایه، کاهش هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت، کاهش هزینه‌های مبارزه با علف‌های هرز و آفات، کاهش هزینه‌های کشاورزی با ورود ماشین‌آلات به مزرعه، کاهش فرسایش آبی و بادی، افزایش بهره‌وری، صرفه‌جویی سوخت، تناوب زراعی مناسب و مدیریت بقایای گیاهان است. بر‌این‌اساس، تاکنون 180 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی دنیا با روش کشاورزی حفاظتی به زیر کشت رفته است و حتی گفته می‌شود، 90 درصد زمین‌های کشاورزی در استرالیا از این روش بهره می‌برند. در کشور ما هم در برنامه ششم توسعه برای 3 میلیون هکتار از زمین‌های کشاورزی استفاده از این روش هدفگذاری و تاکنون در یک‌میلیون و 700 هزار هکتار انجام شده است.
این طرح ابتدا در استان‌های خراسان‌رضوی، خوزستان، گلستان و فارس به صورت پایلوت آغاز شد و اکنون در سمنان، کردستان، آذربایجان‌شرقی، لرستان و کرمانشاه شاهد به ثمر نشستن آن هستیم. این روزها لایحه بودجه 97 در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است و دولت هم در بخش کشاورزی اولویت نخست خود را به توسعه «کشاورزی حفاظتی» اختصاص داده است. بنابراین از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و به طور خاص اعضای کمیسیون تلفیق بودجه و کمیسیون کشاورزی انتظار می‌رود با اختصاص ردیف بودجه ملی، از این طرح حمایت کنند تا شاهد رونق بخش کشاورزی و حفظ منابع آبی و خاکی برای فرزندان این مرز و بوم باشیم. بدیهی است دولت هم باید به آموزش و ترویج «کشاورزی حفاظتی» و در نهایت ترغیب کشاورزان برای بهره‌گیری از این روش اهتمام ورزد.