زلزله اخیر ملارد و کرمانشاه و البته دیگر نقاط کشور بار دیگر یادآوری کرد که ما در کشور زلزله‌خیزی زندگی می‌کنیم. در یک قرن گذشته زلزله کار خودش را کرده؛ ناگهان آمده، همه‌‌چیز را به هم ریخته، رفته و باز البته دیر یا زود سر و کله‌اش دوباره پیدا شده. اینجا مروری کوتاه داریم بر مهم‌ترین زلزله‌های ایران در 100سال اخیر، البته زلزله‌های اخیر کشور در این فهرست نیامده است.
سلماس
17اردیبهشت سال ۱۳۰۹ زلزله مخرب و مهیبی شهر سلماس در آذربایجان غربی را لرزاند و موجب کشته شدن ۲۵۰۰ تا ۴ هزار نفر شد. در این زلزله بیش از ۶۰روستا کاملا تخریب شد. زلزله آن‌قدر مهیب بوده که سال ۱۹۳۰ میلادی در تاریخ زلزله‌شناسی به نام ۱۹۳۰ سلماس ثبت شده است.
لار
لار، یکی از سرزمین‌های زلزله‌خیز ایران است که یکی از مهیب‌ترین زلزله‌ها در سال ۱۳۳۹ این شهر مهم و پررونق تجاری را برای همیشه به شهری کوچک و حاشیه‌ای تبدیل کرد. در جریان این زلزله 7/7ریشتری، حداقل ۴۰۰نفر کشته شدند و ۷۵درصد شهر هم تخریب شد.
بوئین زهرا
حدود ساعت ۱۱ شامگاه ۱۰شهریور ۱۳۴۱ زمین‌لرزه‌ای شهرستان بوئین‌زهرا را لرزاند. بزرگی این زمین‌لرزه 7/2ریشتر بود که موجب مرگ حدود ۲۰هزار نفر شد. در این زمین‌لرزه بسیاری از آثار و مکان‌های قدیمی و تاریخی شهرستان بوئین‌زهرا ازجمله قلعه باستانی رودک از بین رفت. حضور غلامرضا تختی برای کمک به مردم منطقه بازتاب بسیاری یافت.
دشت بیاض و فردوس
سال ۱۳۴۷ هم کام مردم ایران با زلزله دشت بیاض و فردوس تلخ شد. زمین‌لرزه دشت بیاض و فردوس، 2زمین‌لرزه پیاپی بود که در 2روز منطقه دشت بیاض، کاخک و فردوس را ویران کرد. زمین‌لرزه نخست، به‌شدت 7/3ریشتر و در ساعت ۲: ۱۷ بعداز ظهر ۹ شهریور ۱۳۴۷ دشت بیاض، خضری، کاخک و روستا‌ها و شهرهای اطراف را لرزاند. فردای آن روز، صبح ۱۰شهریور ۱۳۴۷، شهر فردوس با زلزله‌ای به بزرگی6/4ریشتر ویران شد. کشته‌شدگان این دو زمین‌لرزه در آمارهای مختلف، بین 7هزار تا 12هزار نفر اعلام شد. همچنین این زمین‌لرزه، حدود 12هزار خانه مسکونی را ویران کرد.
قیر و کارزین
این زلزله که در سال ۱۳۵۱ رخ داد بسیار مهیب بود و بیش از 4هزار ایرانی را به کام مرگ فرستاد. قیر و کارزین در جنوب استان فارس واقع شده‌اند.
طبس
زمین‌لرزه‌ای به‌شدت 7/8ریشتر که در ساعت حدود ۷ بعد از ظهر روز ۲۵ شهریور سال ۱۳۵۷ به وقوع پیوست، شهر طبس و روستاهای مجاور آن را ویران کرد.19هزار و 600کشته و تخریب ۱۶روستا از نتایج این زلزله ویرانگر بود.
رودبار و منجیل
زمین‌لرزه منجیل و رودبار در ساعت ۳۰ دقیقه بامداد به وقت ایران در پنجشنبه ۳۱ خردادماه ۱۳۶۹ در نزدیکی شهر رودبار و روستاهای تابعه در استان گیلان و شمال غرب استان زنجان در ناحیه طارم علیا اتفاق افتاد و تا شعاع ۱۰۰کیلومتری از مرکز زمین‌لرزه موجب خسارات جانی و مالی فراوان شد. در این زلزله شهرهای رودبار، منجیل، لوشان و ۷۰۰روستای اطراف تخریب شدند و به ۳۰۰ روستای دیگر خسارت عمده وارد شد. خسارت حاصله از این زمین‌لرزه ۲۰۰میلیارد دلار برآورد شد و بیش از ۳۵هزار کشته، ۶۰هزار زخمی و ۵۰۰هزار بی‌خانمان آن را در فهرست مرگ‌بار‌ترین ۱۰ زلزله جهان در 100سال گذشته قرار داد
زرند
در روز چهارم اسفند ۱۳۸۳ در ساعت حدود ۶ صبح زمین‌لرزه‌ای با بزرگی6/5ریشتر خاورشهر زرند را لرزاند. این زمین‌لرزه سبب کشته شدن ۶۱۲ نفر و تخریب ۶۰ روستا شد. پس‌لرزه‌های زیادی توسط ایستگاه‌های لرزه‌نگاری محلی و همچنین شبکه محلی موقت ثبت شدند. هرچند منطقه زلزله‌خیز زرند کرمان متعلق به گسل منطقه شرق ایران مرکزی یا غرب کویر لوت همواره شاهد زلزله‌های پرقدرت سهمگین و ویرانگر بوده است اما وقوع این زمین‌لرزه در آستانه نوروز تأثیر روانی زیادی بر هموطنان داشت.
بم
بم در سال ۱۳۸۲ با زمین‌لرزه‌ای به قدرت6/5 ریشتر با خاک یکسان شد. این زلزله در ساعت 5:26 بامداد ۵ دی ۱۳۸۲ شهر بم و مناطق اطراف آن در شرق استان کرمان را لرزاند و ۲۶هزار و ۲۷۱ قربانی، ۳۰ هزار مجروح و بیش از 100هزار نفر بی‌خانمان به جای گذاشت. در اثر این حادثه ۹۰درصد از سازه‌های شهر بم به کلی تخریب شدند. ارگ بم که با ۲۵۰۰ سال قدمت بزرگ‌ترین سازه گلی جهان بود، به کلی ویران شد.
لرستان
۱۱ فروردین ۸۵ بود که چندین زمین‌لرزه که بزرگ‌ترین آن ۶ریشتر بود دورود در حوالی استان لرستان را لرزاند. این زمین‌لرزه ۶ریشتری که در ساعت ۴ و ۴۷ دقیقه و ۳ ثانیه رخ داد ۷۰ کشته و ۱۲۶۴ مجروح برجای گذاشت و موجب تخریب ۳۰ تا ۱۰۰ درصدی حدود ۳۳۰ روستا از شهرستان‌های دورود، بروجرد، خرم‌آباد و الشتر در استان لرستان شد.
دورود
شنبه ۱۵ آبان سال ۸۹، زمین لرزه‌ای با شدت 4/9ریشتر در شهرستان دورود در ساعت 7:22صبح رخ داد و موجب ترس مردم شد. بر اثر این زلزله نسبتا شدید تعدادی واحد مسکونی در دورود دچار خسارت شدند. این زمین‌لرزه که آخرین زلزله کشور قبل از زمین‌لرزه اخیر اهر بود، به‌دلیل نوع لرزش زمین و عمق کم وقوع آن بیش از 100 زخمی برجای گذاشت.
اهر، ورزقان و هریس
عصر روز شنبه ۲۱ مردادماه سال۹۱ مصادف با شب ۲۳ماه رمضان، ۲ زلزله به بزرگی ۶ و 6/2ریشتر در اعماق درونی زمین شهرستان‌های اهر، ورزقان و هریس را با ۲۴۵روستا لرزاند. این زلزله بیش از ۳۰۰ کشته و بیش از ۵ هزار زخمی و مجروح بر جای گذاشت. نکته جالب درباره این زمین‌لرزه این بود که در ماه‌های بعد از این زمین لرزه، بیش از ۴ هزار پس‌لرزه ثبت شد.
بوشهر
۲۱ فروردین امسال زلزله‌ای به بزرگی 6/1ریشتر استان بوشهر را لرزاند. این زمین لرزه در منطقه کاکی از توابع شهرستان دشتی استان بوشهر رخ داد. معاون آمادگی و مقابله سازمان مدیریت بحران وزارت کشور از کشته شدن ۳۹ نفر در زلزله کاکی بوشهر خبر داد و گفت که حدود هزار نفر نیز در این حادثه مجروح شده‌اند که بیشتر آنها سرپایی درمان و تعدادی از آنها در بیمارستان بستری شدند.
سراوان
و بالاخره بزرگ‌ترین زلزله نیم قرن گذشته، زلزله 7/8ریشتری در سراوان بود که در ۲۷ فروردین امسال به وقوع پیوست. این زلزله در نزدیکی شهر گُشت از توابع شهرستان سراوان در استان سیستان و بلوچستان رخ داد. این زمین‌لرزه در شهرهای ابوظبی، دوبی، دوحه، دهلی‌نو، کراچی و کویته و بلوچستان پاکستان نیز احساس شد. براساس آخرین آمار اعلام‌شده تلفات این زمین‌لرزه ۴۰نفر و تعداد مجروحان حدود ۸۵۰ نفر بوده است.
قائن
زمین‌لرزه قائن ۲۰ اردیبهشت ۱۳۷۶ ساعت12:27 اتفاق افتاد. بزرگی گشتاوری این زمین‌لرزه 7/3 اندازه‌گیری شد و مرکز آن در روستای اردکول در ۲۷۰ کیلومتری جنوب مشهد قرار داشت. زمین‌لرزه قائن سومین زمین‌لرزه‌ای بود که آن سال در ایران رخ می‌داد و خساراتی عظیم بر جای می‌گذاشت. بر اثر این زمین‌لرزه، بخش‌های زیادی از مناطق بیرجند و قائن ویران شدند؛ 1567 نفر کشته، بیش از 2هزار و 300 نفرمجروح، 50هزار نفر آواره و 15هزار واحد مسکونی تخریب شده نتیجه این زلزله بود. سازمان زمین‌شناسی آمریکا زمین‌لرزه قائن را مرگ‌بار‌ترین زمین‌لرزه سال ۱۹۹۷ توصیف کرد. ۲۱۵ پس‌لرزه بر شدت خرابی‌ها افزود و بسیاری از بازماندگان را مجبور به ترک منطقه کرد. میزان تخریب‌ها در اطراف و مرکز زمین‌لرزه تقریباً ۱۰۰ درصد اعلام شد که عمدتا ناشی از شیوه ناصحیح ساخت‌وساز در مناطق روستایی بود.
