روایتی جعلی از مجسمه 90ساله پایتخت
مجسمه میدان حر قدیمی‌ترین مجسمه موجود در فضای شهری تهران است که بیش از 90سال قدمت دارد و هنوز با همان شکوه و اصالت پابرجاست. این اثر هنری حرفه‌ای و خوش‌ساخت از جنس بتن، توسط غلامرضا رحیم‌زاده‌ارژنگ مجسمه‌ساز آکادمیک و حرفه‌ای ساخته شده است.
حمید شانس مجسمه‌ساز و استاد دانشگاه، درباره این اثر می‌گوید:«این مجسمه اندام ورزیده مردی را به تصویر می‌کشد که با اقتدار در حال کشتن اژدهایی است که به او پیچیده است. این اثر ترکیبی حرفه‌ای و جذاب با ترکیب‌بندی و ساختی ماهرانه است که هنوز کاملاً قابل‌قبول و اثرگذار است.»
حمیدشانس با بیان اینکه در دوره‌ای که تعداد بی‌شماری از مجسمه‌ها از بین رفته‌اند و به فراموشی سپرده شده‌اند، این مجسمه همچنان پابرجاست و روایت‌های متعددی درباره ساخت و موضوع آن وجود دارد، می‌گوید: «امروزه به درستی مشخص نیست که دقت و صحت همه آن مطالب به چه میزان است، اما رایج‌ترین روایت درباره این اثر، نبرد گرشاسب با اژدهاست، روایتی اسطوره‌ای که از تفاخری اخلاقی نیز بهره‌مند است. براساس این روایت این مجسمه متعلق به دوران پهلوی دوم و یادبودی برای پیروزی ارتش بر فرقه دمکرات آذربایجان است. برخی حتی معتقدند ماندگاری این اثر در دوران انقلاب که بسیاری از مجسمه‌های تهران از بین رفتند، به‌دلیل همین موضوع و توافق عمومی بر ضرورت سرکوب این فرقه بوده است. درحالی‌که این داستان و حواشی آن ساختگی و پرورش‌یافته از سوی سازمان تبلیغاتی حکومتی پهلوی دوم است، چراکه ساخت مجسمه به 10سال قبل از وقایع آذربایجان برمی‌گردد و سفارش آن احتمالاً مربوط به سال 1313شمسی در دوران حکومت پهلوی اول بوده است.»
شانس درباره محل نصب مجسمه می‌گوید: «مجسمه در انتهای غربی تهران و در میدان باغشاه در سال1315شمسی نصب شده است. این مکان و زمان ارتباط مستقیمی با تحولات تاریخی دارد. در دوران قاجار، باغشاه در خارج از تهران و محل اقامت پادشاهان قاجار بود. ناصرالدین شاه مجسمه اسب‌سوار خود را سفارش داد که به‌دلیل ملاحظات مذهبی در استخر باغشاه نصب شود تا تنها در معرض دید خواص قرار گیرد. پس از مرگ ناصرالدین شاه این مجسمه برداشته می‌شود، در زمان رضا شاه ذوب می‌شود و فلز آن برای ساخت تسلیحات به‌کار می‌رود. این سرنوشت نخستین مجسمه ساخته شده برای تهران بود، اما جامعه هنوز پذیرای نمایش عمومی آن نبود.»
او ادامه می‌دهد: «رضا پهلوی که روزگاری رئیس قراولان خانه فرمانفرما بود، باغشاه را تصاحب کرد و در زمان خیابان‌کشی‌های تهران در حکومت پهلوی اول، باغشاه تکه‌تکه شد و بخشی از آن به پادگان اختصاص یافت. میدان باغشاه یا همان میدان حر امروزی حاصل این تحولات تاریخی است اما گویا روبه‌روی پادگان میخانه‌ها وجود داشته لذا مجسمه‌ها با هدف گوشزد اخلاقی به سربازانی که به میخانه‌ها رفت‌وآمد داشته‌اند ساخته می‌شود.»
