
محمدامین توکلیزاده، معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار تهران
اجرای برنامههای میدانی مبتنی بر هنجارهای فرهنگی جامعه

برگزاری جشنوارههای خیابانی امری رایج در بسیاری از کشورهای دنیاست. همهساله بسیاری از رویدادهای تفریحی و سرگرمی با محوریت فضای باز شهری در کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکایی برگزار میشود و افراد زیادی برای حضور در این برنامهها و با هدف شادی به خیابانها میآیند. البته فارغ از اینکه محتوای آن برنامهها چیست، چه هنجارها و فرهنگی را دنبال میکنند و چه اهدافی دارند باید اذعان کرد که مدل برگزاری برنامه در فضای میدان با موفقیتهای زیادی همراه است که مهمترین آن استقبال چندبرابری مخاطبان نسبت به برگزاری برنامههای درونآپارتمانی و ایجاد نشاط شهری است. در داخل کشورمان نیز این مدل برگزاری برنامه چندان غریب نیست و نمونههای متعددی از مراسم ازجمله راهپیماییهای 22بهمن و روز قدس و همچنین تشییع پیکرهای شهدا با حضور چند صدهزار نفری مردم برگزار شده که نشاندهنده آن است که برای مخاطب ایرانی «میدان» و «اجرای برنامههای میدانی» جذاب است.
شهرداری تهران در دوره اخیر فعالیت خود با سیاستگذاری اساسی در حوزه فرهنگ، شناخت آسیبهای این عرصه و تمرکز بر نقاط قوت برنامههای گذشته، اجرای برنامههای میدانی متناسب با فرهنگ، آداب و رسوم و هنجارهای جامعه ایرانی را در دستور کار اصلی خود قرار داد. در حقیقت، مدل اجرای برنامههای میدانی در این دوره مورد بازنگری اساسی قرار گرفت و براساس چارچوبها و نیازهای جامعه ایرانی بهروزرسانی و اجرا شد.
نتایج نیازسنجی مخاطبان تهرانی نشان میدهد که زندگی در کلانشهر تهران بهخودی خود آمیخته با استرس و فشارهای روحی و روانی است. یکی از راههای اصلی خروج از این استرسها ایجاد نشاط در جامعه و بازآفرینی شور و شعف است. برهمین اساس و با توجه به آموزههای دینی و اسلامی مردم ایران، برگزاری جشنهای مذهبی در اعیاد و مناسبتهای ملی مورد نظر قرار گرفت که نمونههای متعددی از آنها را میتوان در ایام مهم سال مشاهده کرد. جشنهای مهمانی ده کیلومتری عید غدیر، نمونهای بدیع و کمنظیر در جهان اسلام و چه بسا در کل دنیاست که در همین دوره در شهر تهران برگزار و با استقبال میلیونی مخاطبان روبهرو شد. همچنین جشنهای عید نوروز و ماه رمضان که در بوستانهای مناطق 22گانه شهر تهران برگزار شد، صدها هزار شهروند تهرانی را در مهمترین ایام سال که روزهای شادی و نشاط است، به بوستانها کشاند. البته اجرای برنامههای میدانی در شهر تهران تنها معطوف به جشنها نشد و در دیگر رویدادهای مهم تقویمی نیز با حال و هوایی متفاوت تکرار شد.
نمونه آن برنامه محرمشهر در میدان آزادی است که حال و هوای اربعین حسینی را در قلب پایتخت و در میدان آزادی جاری کرد. این برنامه نیز با طراحی خاص و منحصربهفردش توانست میلیونها شهروند تهرانی را به مهمترین میدان تهران بیاورد تا همراه با خانوادههایشان لحظاتی معنوی را تجربه کنند. توجه به نشاط شهری، خانوادهمحوری، معنویتگرایی و توجه ویژه به نسل جوان از مهمترین فاکتورهای اساسی در برنامههای میدانی شهرداری تهران در دوره اخیر بود که توانست توجهها را بهخود جلب کند.