گزارش
حوزه سلامت زیرورو می‌شود
در گفت‌وگو با حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مطرح شد
مریم سرخوش-روزنامه‌نگار
دولت وعده داده در بودجه۱۴۰۴ مطالبات بر زمین‌مانده حوزه بهداشت و درمان را پرداخت کند؛ نکته‌ای که حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم آن را تأیید می‌کند. این در حالی است که نظام سلامت طی سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی ازجمله متمرکز بودن مراکز درمانی و متخصصان در چند استان، فرسودگی تجهیزات پزشکی و حتی کمبود برخی اقلام دارویی و... مواجه بوده است. انتظار این است که برنامه‌ریزی برای رفع این مشکلات جدی‌تر از گذشته صورت بگیرد که یکی از مهم‌ترین این برنامه‌ریزی‌ها تخصیص منابع در بودجه1404 است.
نارضایتی کادر درمان و مردم
رئیس کمیسیون بهداشت و درمان در گفت‌وگو با همشهری با تأکید بر اینکه در حوزه سلامت با کاهش رضایت مردم مواجهند، میگوید: «از هر دو سو، کادر درمان و مردم با نارضایتی مواجه هستیم. پزشکان در شرایط مختلف مثل مهاجرت یا تغییر شغل از حوزه درمان خارج می‌شوند و رضایتمندی مردم در حوزه بهداشت و درمان را نداریم. به همین دلیل تلاش می‌شود که در بودجه1404 برای چند تغییر اساسی در حوزه سلامت چند تحول رقم بخورد.»
3تحول حوزه سلامت در بودجه۱۴۰۴
رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با تأکید بر ایجاد 3 تحول در حوزه بهداشت و درمان در بودجه۱۴۰۴ میگوید: «قرار شده که یک درصد مالیات بر ارزش افزوده به حوزه سلامت و ۱۰درصد قانون هدفمندی یارانه‌ها به این حوزه اختصاص پیدا کند. همچنین ۸۰هزار میلیارد تومان به این حوزه تخصیص داده می‌شود. با تامین این منابع اتفاقات خوبی برای حوزه سلامت رخ خواهد داد.»
معضل فرسودگی تجهیزات پزشکی
شهریاری در پاسخ به این سؤال که اکنون فرسودگی تجهیزات پزشکی به پاشنه آشیل این حوزه بدل شده و زمان استفاده از خدمات را طولانی کرده است، بیان می‌کند: «درباره تجهیزات سرمایه‌ای، میزان موجودی‌ای که ایران دارد شاید از برخی کشورهای اروپایی مثل انگلیس هم بیشتر باشد. اما یکی از دلایلی که باعث شده استفاده از این دستگاه‌ها و خدمات زمانبر شود، این است که بخشی از پزشکان سی‌تی‌اسکن یا موارد غیرضروری و تکراری تجویز می‌کنند که به راحتی می‌تواند تجویز نشود. در کشورهای اروپایی اگر پزشکی سی‌تی‌اسکن بنویسد و نتیجه با تشخیص او مغایر باشد، باید از جیب خود هزینه را پرداخت کند. ما هم در این‌باره قوانینی داریم اما اجرا نمی‌شوند. برای اینکه قانون اجرا شود باید نظارت جدی داشته باشیم.»
اگر قانون را اجرا کنند...
وی با اشاره به اینکه در هیچ‌یک از دولتها منابع مالی پیش‌بینی‌شده در حوزه سلامت اختصاص پیدا نمی‌کند، ادامه می‌دهد: «دولتها تقریبا هیچ‌یک از سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری که تمهید منابع مالی پایدار برای حوزه سلامت بوده را اجرایی نکردند. این منابع را در قانون هدفمندی یارانه‌ها تصویب کردیم اما تاکنون دولتها این یک درصد مالیات بر ارزش افزوده را به حوزه سلامت اختصاص نداده‌اند. اگر این پولی که قانون هم آن را الزام کرده به دولتها بدهند ما مطالبه‌ای نداریم و می‌توانیم تمام مشکلات را برطرف کنیم. حتی طرح پزشک خانواده اجرا و نظارت می‌شود. به همین دلیل رفع چالش‌ها و مشکلات منوط به تامین مالی است.»
وضعیت پزشک خانواده در سال بعد
شهریاری یکی از راهکارهای کاهش هزینه‌های حوزه سلامت را اجرای دقیق و درست طرح پزشک خانواده عنوان می‌کند و میگوید: «طرح پزشک خانواده شما را موظف می‌کند که درصورت بیماری به یک پزشک خاص مراجعه کنید. مردم امروز عادت دارند که برای کوچک‌ترین بیماری نزد فوق‌تخصص می‌روند. اما طرح پزشک خانواده میگوید که درصورت بیماری ابتدا باید به پزشــک خانواده (پزشک عمومی) مراجعه کنید. اگر تشخیص داد و ضرورت داشت، بیمار به متخصص ارجاع می‌شود.» او تأکید می‌کند: «حتی در کشورهايی مثل کانادا و استرالیا که مشابه این طرح اجرا شده اینگونه است که شما اگر بخواهید عمل جراحی انجام دهید باید در نوبت قرار بگیرید. اما در ایران مریض وقتی وارد اورژانس شود ممکن است کل اورژانس را به‌هم بریزد.»
از منابع محدود تا سرانه‌های ناعادلانه
به‌گفته این مسئول، منابع مالی محدود است و باید براساس آن تصمیم گرفته و برنامه‌ریزی شود. البته سرانه تخت بیمارستانی در تمام کشور به یک میزان نیست. استانی داریم که سرانه آن ۲.۵ است و بعضی استان‌ها مثل سیستان و بلوچستان ۰.۷ است که یک به ازای هزار نفر هم نمی‌شود. از سوی دیگر متخصصان و فوق‌تخصص‌های ما نیز در چند شهر متمرکز هستند. دلیلش هم این است که به این حوزه در کل کشور با یک دید، نگاه نمی‌شود.»
مهاجرت ۱۰ هزار نفر از جامعه پزشکی
یکی از ضعف‌های‌حوزه سلامت، هشدار نسبت به کمبودهای آتی درباره پزشکان طی سال‌های آینده است. رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم این موضوع را تأیید می‌کند و با ارائه آماری از وضعیت نامطلوب آنها خبر می‌دهد.
به‌گفته شهریاری، کادر پزشکی جامعه نخبگانی محسوب می‌شود. آنها انتظار دارند که درآمدهایشان اینگونه نباشد. تعرفه متخصص در کشور ما ۴ تا ۵ دلار است اما مثلا در عراق برای متخصص ۱۰۰دلار درنظر گرفته‌اند.
البته اینجا ما نمی‌توانیم چنین مبالغی را پرداخت کنیم چون نه مردم و نه بیمه‌ها توان پرداخت آن را ندارند. به همین دلیل طی دو،سه سال اخیر بیش از ۱۰ هزار نفر از جامعه پزشکی از کشور خارج شده‌اند.
وقتی می‌گویم جامعه پزشکی منظور تمام اجزای آن از متخصصان گرفته تا تکنیسین اتاق عمل و رشته‌های دیگری همچون ژنتیک را شامل می‌شود. ما نتوانستیم رضایتمندی عادلانه‌ای به‌وجود بیاوریم چون منابع مالی دولت هم محدود
بوده است.
دردسرهای تفکرات سوسیالیستی در حوزه سلامت
این مسئول تأکید می‌کند: «گاهی تفکرات ما نیز سوسیالیستی است. مثلا می‌گویند همه مردم باید همه‌چیزشان مثل هم باشد. اگر بتوان چنین شرایطی را به‌وجود آورد عالی است اما وقتی ما منابع مالی نداریم نمی‌شود.
باید منابع مالی محدود خود را برای قشر آسیب‌پذیر و افرادی که امکان مالی ندارند متمرکز و حداکثر امکانات و خدمات خوب را فراهم کنیم.
