بازنده کولی میداد، برنده میوه تازه میخورد
نام بازی: توپ، اره، اره
موقعیت: تجریش، قیطریه و دزاشیب
***
روزگاری شمیران به چندآبادی محدود بود. در اطراف تجریش و دزاشیب و قیطریه تا چشم کار میکرد زمینهای خالی و مزارع پوشیده از گندم و جو دیده میشد. اوقات فراغت و بازی بچهها اغلب در همین زمینهای خالی و با بازیهای گروهی میگذشت. گاهی بچههای یک محله همبازی هم میشدند و گاهی هم با بچههای محلههای همجوار گروههای چند نفره تشکیل میدادند و جوایزی خوشمزه برای گروههای برنده تعیین میکردند.
علی صالحی، پژوهشگر شمیران، خاطرات بسیاری از بازیهای گروهی بچههای شمیران دارد که یکی از آنها را با نام «توپ، اره، اره» برایمان تعریف میکند که با کمترین وسیله انجام میشد. توپ و تکه چوبی که معمولاً از تنه خشکیده درختان شمیران بود ابزار یک بازی هیجانی را در زمینهای خالی شمیران رقم میزد: «این بازی بهصورت گروهی و در دو دسته برگزار میشد. تعداد نفرات هرچه بیشتر بود، هیجان بازی هم بیشتر میشد. به یاد دارم که برای بازی «توپ، اره، اره» به زمینهای خالی اطراف تپه قیطریه میرفتم. آنجا فضای وسیعتری از تجریش داشت و این بازی گروهی را میتوانستیم به راحتی بازی کنیم. دو دسته 5 تا 10نفره تشکیل میدادیم و با فاصله زیادی از هم و در مقابل هم ردیف میشدیم. یک نفر از دسته اول توپ ماهوتی را بالا میانداخت و به سمت گروه مقابل با چوب به توپ ضربه محکمی میزد. هریک از اعضای گروه مقابل که توپ را میگرفت، گروه برنده بود. اما اگر کسی از اعضا نمیتوانست توپ را بگیرد، کل گروه بازنده بود و باید افراد گروه رقیب را کول میگرفتند و به طرف زمین مقابل میبردند.»
صالحی درباره جوایز این بازی هم میگوید: «بازیهای گروهی هیجان بسیاری داشت و همین برایمان کافی بود، اما گاهی هم جوایزی برای گروه برنده درنظر گرفته میشد، مثل کمک در چیدن محصولات باغی یا هدیهای مانند میوههایی تازه و خوشمزهای که باغها داشتند. اغلب پدرهایمان باغدار بودند یا زمینهای زراعی داشتند، اما این جایزههای خوشمزه که پاداش برنده شدن در یک بازی محلی بود، خیلی به کاممان شیرین میآمد.»
