مشکلات اجاره نشینی در بروجرد

مژگان کرمی | بروجرد-خبرنگار:

خانه برای خیلی‌ها، فقط یک سرپناه است. برای عده‌ای، معنای عمیق‌تری دارد و برای برخی‌ هم خانه، همه چیز می‌شود.هر چه هست این روزها خانه به یکی از دغدغه‌های جوانان و خانواده‌ها تبدیل شده است. این روزها قیمت اجاره بها آن قدر بالا رفته که مردم نمی‌توانند از پس پرداخت آن برآیند. نرخ‌ها دلبخواهی شده و برخی مالکان هر قیمتی را بخواهند به مستاجران اعلام می‌کنند.در این میان، مسئولان اوضاع وشرایط را می‌بینند ولی اقدامی نمی‌کنند وسکوت اختیار کرده اند. ما در این شهر همه با هم همسایه‌ایم و زیر یک سقف زندگی می‌کنیم ولی شرایط همدیگر را درک نمی‌کنیم.اینجاست که می‌مانیم چه کسی مقصر افزایش بی رویه اجاره بهاست.


کار، زندگی یا خانه به‌دوشی

«زهرا یاراحمدی» که هنوز موفق نشده برای خود وخانواده سقفی مهیا کند، می‌گوید: سرپرست خانواده هستم و با حقوق کارگری امرار معاش می‌کنم. شرایط به اندازه کافی برای زنان سرپرست خانوار سخت وبغرنج است ، اما خودمان این شرایط را روز به روز برای هم بدتر می‌کنیم.
وی می‌افزاید: این چه رسمی است که هر ساله بدون هیچ ضابطه و اصولی به میزان اجاره‌ها اضافه می‌کنند؛ آن هم مبالغ بالا.
یاراحمدی بیان می‌کند: همه مشاوران املاک سطح شهر را رفته ام پایین شهر و بالای شهر ندارد؛ قیمت‌ها بسیار بالاست. خیلی کم پیش می‌آید که مالکان پول پیش بیشتر بخواهند؛ معمولا رهن نمی‌خواهند و اکثرا اجاره طلب می‌کنند. مشاوران املاک هم که نرخ افزایش اجاره بها را 20 درصد اعلام می‌کنند،اما در حقیقت اینگونه نیست و افزایش بیشتر از این میزان است.


آسمان همه جا همین رنگ است

«علی همتی» که یک طلبه ومیهمان بروجرد است. در این باره به همشهری می‌گوید: مدتی است در این شهر میهمان هستم ودنبال جایی برای اسکان و زندگی می‌گردم.اما قیمت‌ها آنقدر بالاست که هرچه می‌گردم خانه ای مناسب با درآمدم پیدا نمی‌کنم.
وی می‌افزاید: با این اوصاف بیش از نیمی از درآمدم را باید برای اجاره خانه پرداخت کنم. از طرفی دیگر، می‌خواهم نزدیک مدرسه اتاق بگیرم ولی اجاره‌ها سر سام آور هستند. یک اتاق با سرویس بهداشتی مشترک بدون آشپزخانه 10میلیون رهن و200هزارتومان کرایه می‌دهند یا فقط 15 میلیون رهن.
همتی بیان می‌کند: بالای شهر وپایین شهراین روزها فرقی نمی‌کند؛هر جا برویم آسمان همین رنگ است. من به یک اتاق کوچک که برای درس وخواب باشد بسنده می‌کنم، اصلا دنبال جای بزرگ وآنچنانی نیستم؛ اما متاسفانه همان اتاق را هم پیدا نمی‌کنم. اگر هم پیدا شود از پس اجاره اش بر نمی‌آیم. کاش مسئولان در این زمینه اقدامی کنند وشرایط امثال ما و سایر مردم کم درآمد و اقشار متوسط و ضعیف را درک کنند.


وقتی کاری از دست مسئولان برنمی آید

مسئول اتحادیه مشاورین املاک شهرستان بروجرد در خصوص مشکلات این صنف به همشهری می‌گوید:مشکلات یکی دوتا نیست. با تعاونی‌ها و مردم به مشکل می‌خوریم. این وسط همه تقصیرها گردن ما می‌افتد چون مردم فکرمی کنند ما همه نرخ‌ها را تعیین می‌کنیم، در صورتی که اینطور نیست.
«گودرز دیوکان» می‌افزاید: هرساله تعرفه‌های جدید از مرکز ارسال می‌شود وباید مشاوران املاک طبق این تعرفه‌ها عمل کنند. اما متاسفانه ما در هیچ بنگاه یا مشاور املاکی ندیده‌ایم که این تعرفه را به فروشنده یا خریدار و مستاجر و صاحبخانه نشان دهند.
وی ادامه می‌دهد: افراد به گفتن شفاهی اکتفا می‌کنند در حالی که باید متقاضیان از مشاوران املاک بخواهند تا تعرفه را به آنان نشان دهند و در واقع باید مشاوران املاک ، تعرفه را روی دیوار بنگاه نصب کنند تا برای همه قابل دیدن باشد.
دیوکان می‌افزاید: یکی از اشتباهات عامه مردم این است که هر مبلغ ونرخی را که می‌شنوند می‌پذیرند درصورتی که مخالفت با مبالغ بالای کرایه سبب تغییرنقطه نظر می‌شود. 
مسئول اتحادیه مشاورین املاک بروجرد می‌گوید: متاسفانه برخی مالکان طبق تعرفه ما عمل نمی‌کنند و ما هم نمی‌توانیم کاری بکنیم. در واقع باید گفت نرخ تعرفه‌های ما در سال باید20درصد اضافه شود؛ اما هیچ کس طبق این تعرفه عمل نمی‌کند و متاسفانه بعضی مالکان خارج از تعرفه قانونی عمل کرده ونرخ را خود تعیین می‌کنند واین کار از نظر اخلاقی درست نیست. البته ناگفته نماند مالکان زیادی هم هستند که خانه‌های خود را حتی زیر قیمت تعرفه عرضه می‌کنند. بنابراین نمی‌توان همه تقصیرها را به گردن مالکان انداخت. چرا که عرضه و تقاضا در بازار در بسیاری موارد ، تعیین کننده قیمت هاست. 


تعیین قیمت‌ها با عرضه و تقاضا

رئیس اتاق اصناف بروجرد نیز در گفت‌و‌گو با همشهری اظهار می‌کند: هر خرید و فروشی در شهر به هم ربط دارند و روی هم تاثیر مستقیم می‌گذارند. این کار نوعی داد وستد و در واقع عرضه وتقاضا محسوب می‌شود و همین ارتباطات است که قیمت‌ها را مشخص می‌کند.
«کاظم فروزان» می‌افزاید: متاسفانه تعرفه‌ها یک چیز را می‌گویند و مردم و برخی مالکان چیز دیگری. زمانی جمعیت کم بود وهمه کنار هم در صلح وصفا زندگی می‌کردند اما الان جوان ترها حاضر نیستند که حتی مدتی کوتاه با بقیه زیر یک سقف زندگی کنند.همه از اول خانه مجزا می‌خواهند.همین تقاضای بالا برای داشتن مسکن مستقل نرخ اجاره بها را بالا می‌برد.وی ادامه می‌دهد: آن 20 - 25 درصدی که باید سالانه اضافه شود روی نرخ نان هم تاثیر می‌گذارد. به نظر من مشکل من یا مالک یا فروشنده نیست مشکل خود دولت است که قیمت همه چیز را افزایش می‌دهد.فروزان اضافه می‌کند: اگرقیمت‌ها تعادل داشته باشد و ثابت بماند این اتفاق نمی‌افتد، مالکان هم بهانه تراشی نمی‌کنند که خرج گران شده است. بهترین راه، اجاره نکردن این مسکن‌های قیمت بالا هستند. کمی قناعت کرده و منزلی کوچکتر را برای اجاره در نظر بگیریم. خود به خود قیمت شکسته می‌شود ومالک با اجاره پایین راضی می‌شود.


قوه قضاییه وارد عمل شود

این مسئول بیان می‌کند: تنها مرجعی که می‌تواند این مشکل را حل کند، قوه قضاییه است آن هم نه دادگستری شهر خودمان یا مرکز استان بلکه باید از کل کشور وآنجا این مساله رسیدگی شود.
فروزان بیان می‌کند: متوسط قیمت فروش یک متر مربع زیر بنای مسکونی ساختمان از سال 91 تا 92 تا 100درصد رشد داشته که این روند در سال 95 ثابت مانده است. البته باید بگویم تا پایان سال 96 دوباره این روند افزایش یافته است.وی بیان می‌کند: باتوجه به آمار وارقام ارائه شده معاملات در شهرهای استان ودر کل کشور طی سال‌های اخیر روند نزولی پیدا کرده ، ولی قیمت واحدهای مسکونی همچنان روبه رشد است و با وجود نوسان اندک مبالغ در سال‌های 93تا 96 مبلغ اجاره بها حتی بیشتر از قیمت اصلی مسکن اعلام شده است واین مشکل سلیقه ای خودش را در سال 97 بیشتر نشان داده است.

رئیس اتاق اصناف شهرستان بروجرد می‌گوید: جدول واحدهای مسکونی خالی در شهر نشان دهنده این واقعیت است که حداقل از هر 3 واحد مسکونی یک واحد خالی از سکنه است و این مشکل در شهرهای بزرگتر خودش را بیشتر نشان می‌دهد فروزان ادامه می‌دهد: ما در این شهر با یک نابرابری مواجه هستیم. خیلی‌ها حتی یک مسکن کوچک از خودشان ندارند وبرعکس عده ای چند منزل دارند که در واقع شغل دوم درآمدشان محسوب می‌شود.


ضعف قانون در برخورد

معاون اجرایی اداره کل تعزیرات حکومتی لرستان می‌گوید: قانون مدونی برای پیگیری و برخورد با مالکانی که نرخ اجاره بها را بالا اعلام می‌کنند وجود ندارد ، زمانی که ملک قیمت پایه و مبنایی ندارد نمی‌توان در خصوص میزان اجاره بها برخورد کرد در واقع در این زمینه خلاء قانونی وجود دارد.
«حمید القاصی» ادامه می‌دهد: چند سال گذشته بخشنامه ای صادر شد تا تعزیرات حکومتی در این خصوص ورود پیدا کند اما زمانی این امکان وجود دارد که ساز و کار مشخص و قانون مدونی وجود داشته باشد. القاصی عنوان می‌کند: در حال حاضر با توجه به اینکه ملک اختیاری است و قیمت مصوبی وجود ندارد که اگر مالک ملک خود را بیش از قیمت مصوب اجاره داد بازرسان بتوانند با آن برخورد کنند و نسبت به جریمه آنها اقدام کنند.


سخنان یک مالک 

یکی از مالکان که در بروجرد خانه ای دارد با اشاره به مشکلات این بخش و اجاره بها می‌گوید:تغییرات اجاره بها بالاتر از عرف نبوده و به دلیل تغییرات قیمتی در دیگر اقلام و واحدها، مستاجران انتظار دارند اجاره بها افزایشی نداشته باشد و حداقل این طرف قضیه را ثابت نگه دارند.«میثم سقایی» ادامه می‌دهد: این در حالی است که من مالک باید سالانه مبلغی را به عنوان مالیات بابت اجاره مسکن خود پرداخت کنم که این هزینه هم از دریافت رهن یا اجاره بهای دریافتی کسر می‌شود. جالب این که ملک من هم اگر خالی بماند باز هم برای آن مالیات در نظر می‌گیرند پس ترجیح می‌دهم ملک را اجاره دهم.

سقایی بیان می‌کند: من هم سرمایه ام در هر اندازه که ارزش ملک باشد در این راه قرار گرفته است. این سرمایه ام را در مسکن هزینه کرده ام که بتوانم کمک خرجی داشته باشم و با دریافت ماهانه مبلغی به عنوان اجاره بها یا رهن سالانه بتوانم امرار معاش کنم. اگر همین سرمایه را در هر جایی دیگر نیز هزینه می‌کردم قطعا سود بیشتری عایدم می‌شد. ما هم دوست نداریم به مردم و همشهریانم فشار وارد شود. وی معتقد است: دولت می‌تواند با در نظر گرفتن مشوق‌هایی برای مالکان ، اجاره بها را کنترل کند تا ضمن این که ما مالکان زیان و ضرر نکنیم، مردم هم دچار فشار مضاعف نشوند.
این مالک بروجردی اظهار می‌کند: بهتر است همان گونه که شرایط مستاجر درک و سنجیده می‌شود شرایط من مالک را نیز در نظر بگیرند. این موضوع را باید دو سویه دید. زیرا وقتی مستاجری ملکی را با امکانات عالی اجاره می‌کند قطعا از پس سایر مخارجش نیز باید بربیاید وگرنه به سراغ ملکی با قیمت پایین تر می‌رود.