امید تازه برای استارتاپ‌های گیم

پوریا آسترکی/ کارشناس فناوری اطلاعات
اسمارت‌فون‌ها و اپلیکیشن‌های رنگانگشان نه‌تنها سبک زندگی امروز افراد را تغییر داده‌اند، بلکه نوید‌بخش آینده‌ای هستند که بسیاری از مناسبات اقتصادی و مالی، خارج از آن‌هم ممکن نخواهد بود؛ آینده‌ای که رویدادهای حوزه فناوری اطلاعات و بازار اپلیکیشن‌ها به‌صورت کلان در سرنوشت اقتصاد‌های ملی اثرگذار می‌شوند.

به گزارش مؤسسه مطالعاتی comScore از سال 2013، رشد چشمگیری در آمار استفاده از اپ‌های تلفن‌های همراه رخ داده است. طبق آمار مقایسه‌ای این مؤسسه در سال2017 نسبت به سال2013، مدت زمانی که کاربران در اسمارت‌فون‌ها سپری می‌کردند 99درصد افزایش داشته و زمان استفاده از تبلت نیز 26درصد رشد داشته است.

 اما در اتمسفر جذاب طراحی اپلیکیشن، حوزه سرگرمی و طراحی اپ‌های بازی و ساخت گیم شاید بیشترین پتانسیل را داشته باشد تا برای فعالان آن اشتغال و درآمدزایی زیادی را به ارمغان آورد، به‌خصوص باتوجه به اقبال زیادی که کاربران جوان به گیم و سرگرمی در تلفن همراه‌شان نشان می‌دهند.

طبق آمار مؤسسه comScore در سال 2016، درصد کاربران تلفن همراه به تفکیک بازه‌های سنی و جنسیت، نشان می‌دهد جوانان بین 18تا 24سال بیشتر از زیر 18ساله‌ها و افراد بالای 34سال، از تلفن همراه  استفاده می‌کنند. این آمار ممکن است در ایران تغییراتی داشته باشد، ولی به‌طور کلی می‌توان آن‌را به فضای داخلی کشور نیز تعمیم داد. این اطلاعات در کنار اخباری از درآمد میلیاردی توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های تلفن‌های همراه در ایران، پتانسیل اقتصادی اپ‌های بازی و سرگرمی را در کشور نشان می‌دهد.

ساخت بازی‌ها در ایران از همان سال‌های شروع حضور گوشی‌های هوشمند، یک عنصر رقابتی در مقابل خود دید که همان گیم‌های معروف خارجی با گرافیک و سناریوی قوی بود. این رقابت بعد از ارائه نسخه‌های فارسی این اپ‌ها روی فروشگاه‌های عرضه اپ داخلی ابعاد تازه‌ای به‌خود گرفت؛ به‌عنوان مثال بازی‌های جذابی مثل کلش آف کلنز و کلش رویال در بازارهای اپ داخلی ارائه شدند و به سرعت کاربران میلیونی جذب کردند.

این اپ‌های قدرتمند که اغلب با سرمایه کلان شرکت‌های خارجی در سال‌های طولانی توسعه داده شده‌اند و رقابت با آنها حتی در کشورهای خودشان هم به‌سادگی امکانپذیر نیست، رقیب جدی توسعه‌دهندگان اپ‌های بازی و سرگرمی ایرانی هستند. از طرف دیگر توافقات قراردادی با سیستم بانکی داخل کشور و امکان پرداخت مالی درون این بازی‌ها، حجم تراکنش مالی و خروج گسترده‌ ارز را با توجه به کاربران میلیونی ایجاد کرده است و بالطبع سهم بازی‌های داخلی را از بازار داخل کمتر کرده است.



ایجاد منبع مالی و نحوه هزینه‌کرد آن

در این شرایط دولت به‌منظور کنترل فضای رقابتی و بسترسازی جهت رشد بازی‌سازان داخلی ۱۰درصد عوارض برای تراکنش‌های مالی اپ‌های بازی خارجی وضع کرده است که ناشران گیم‌های خارجی در ایران ملزم به پرداخت آن شدند.

طبق قانون بودجه سال ۹۷، عوارض فروش بازی‌های خارجی به‌صورت اختصاصی و تنها برای تولید بازی داخلی صرف می‌شود و زمینه حمایت از کارآفرینان و جوانان فعال در حوزه بازی‌سازی را فراهم می‌کند؛ این درحالی است که به‌دلیل عدم‌ شفافیت و عدم ‌ارائه گزارش‌های از حجم تراکنش‌های مالی بازی‌های خارجی، عملا این چرخه ناقص مانده است.

الزامات قانونی در این شرایط این امکان را فراهم می‌سازد که درصورت عدم ‌ارائه گزارش‌ها و پرداخت عوارض مربوطه، بازی‌های خارجی که در کشور به‌صورت تجاری عرضه می‌شوند، با دستور قانونی حذف یا سرویس‌دهی آنها مسدود شود. ولی در شرایط فعلی که این اپ‌ها میلیون‌ها کاربر ایرانی دارند، حذف آنها و ایجاد نارضایتی کاربر نشان گزینه خوشایندی نیست.

همچنین عرضه رسمی بازی‌های خارجی در کشور موضوعی است که توسط حاکمیت و نهادهای ذی‌صلاح مورد تأیید است؛ به‌دلیل اینکه هم باعث می‌شود کاربران داخلی به جای استفاده از گوگل پلی و اپ استور از بازارهای اپ داخل کشور استفاده کنند و هم اینکه باعث افزایش کیفیت بازی‌های تولید داخل به‌دلیل نیاز به رقابت با بازی‌های خارجی می‌شود.

در یک کلام، قانون بودجه ۹۷ با ایجاد درآمد از رقبای بازی‌سازان داخلی و صرف صددرصد این درآمد برای بازی‌سازان داخلی، افقی تازه برای حمایت از استارتاپ‌ها و کارآفرینان در حوزه ساخت بازی‌های یارانه‌ای فراهم آورده است.