مأموریت ایران چیست؟

حسین کاظم‌زاده-پژوهشگر مسائل منطقه

 بسیاری از مردم این روزها و با توجه به جنایات بی‌رحمانه رژیم کودک‌کش صهیونیستی، انتظار دارند ایران در ماجرای فلسطین، حضور نظامی پیدا کند و به‌قول خودشان جواب موشک را با موشک بدهد. این مسئله از جوانب مختلفی قابل بررسی است، اما توجه به سبک تصمیم‌گیری رهبران انقلاب در قضایای مختلف داخلی و خارجی، ما را با منطق حضور ایران در کشورهای دیگر آشنا می‌کند.در سیره حضرت امام(ره) و رهبر معظم انقلاب، جهاد و مبارزه با دشمن، گونه‌های مختلفی دارد که همه این گونه‌ها در این مشترک‌اند که بناست اراده و طرح خداوند متعال روی زمین پیاده شود و طرح دشمن پیاده نشود و اراده و برنامه‌ریزی جبهه حق محقق شود. البته یکی از مصادیق قطعی آن، جهاد مسلحانه و به تعبیر روایات ما «جهاد اصغر» است.در این فضا و در ادبیات قرآنی، مقوله‌ای به نام «جهاد کبیر» شکل می‌گیرد؛«فَلا تُطِعِ الکافِرینَ وَ جاهِدهُم بِه‌ جِهادًا کبیرًا». عدم‌تبعیت و عدم‌دنباله‌روی از نقشه‌ها و طرح‌های دشمنان اسلام؛ این همان جنگ اراده‌هاست که در کلام مقام‌ معظم ‌رهبری به شکل پرتکراری بازتاب پیدا کرده ‌است. این تنوع مبارزه و غلبه اراده را می‌توان در تاریخ انقلاب اسلامی به روشنی مشاهده کرد:

1 در مبارزات علیه رژیم پهلوی درحالی‌که بسیاری از مبارزان میدانی علیه طاغوت را جریاناتی شکل می‌دادند که معتقد به قیام مسلحانه بودند، اما حضرت امام(ره) به‌طور واضحی از این جریانات حمایت نکرد و درمقابل معتقد به مبارزه با روشنگری و به صحنه آوردن مردم بود. برهمین اساس انقلاب اسلامی، با کمترین کشته به نسبت انقلاب‌های دیگر رقم خورد. علاوه ‌بر اینکه این قیام عمومی مردمی سبب شد، برخلاف بسیاری از انقلاب‌های دیگر، مواجه با کودتا و قیام یک اقلیت نباشیم.

2  در دفاع‌ مقدس و تهاجم رژیم بعثی به ایران، ماه‌ها قبل از هجوم سراسری به کشورمان در سال 59، همه تلاش امام(ره) این بود که مانع از درگیری تمام مردم در ماجرای جنگ شود. یکی از ابتکارات امام در این جهت و در همان روزهای ابتدایی هجوم همه‌جانبه عراق به ایران، این بود که از مردم عراق می‌خواهد مثل ایران که محمدرضا را از ایران بیرون کردند، آنها نیز با رژیم صدام، مبارزه منفی کنند و مقابل او بایستند؛ راه ‌کنشی که منجر به ایجاد یک جریان معارض مقابل رژیم بعثی شد. تشکیل سپاه بدر از مهاجران عراقی و معارض با دولت عراق در سال 64در همین بستر شکل گرفت.

3  در ماجرای جنگ عراق و کویت، بعد از اینکه ناتو به سرکردگی آمریکا، به عراق حمله کردند، برخی مثل علی‌اکبر محتشمی‌پور، معتقد بودند امروز صدام مثل خالد بن ولید است و ایران به حمایت از او و مقابل استکبار جهانی، باید به میدان نبرد وارد شود. استدلالی که توسط رهبرمعظم انقلاب رد شد و این جنگ را «مبارزه باطل و باطل» دانستند. جالب آنکه نتیجه عدم‌ورود ایران در این ماجرا، این شد که عراق به‌عنوان متجاوز در جنگ تحمیلی شناخته شود؛ مطلب بسیار مهمی که از ابتدای جنگ، مدنظر ایران برای آتش‌بس بود و تا این زمان، مورد پذیرش کشورهای مختلف قرار نمی‌گرفت.

4 در ماجرای کشتار مسلمانان بی‌دفاع بوسنی‌وهرزگوین توسط ارتش یوگسلاوی، در سال 1992، ایران بر اساس همان آموزه آرمانی خود یعنی عون و کمک مظلوم بودن و اینکه راه‌حل‌های سیاسی جواب نداد و از سویی هم جنبش‌های نظامی شبیه جبهه مقاومت هم درآن منطقه وجود نداشت که از خود دفاع کند، لذا حضور مستشاری ایران در بوسنی، رقم خورد. رهبر معظم‌ انقلاب درباره کشتار عجیب مسلمانان این منطقه اشاره داشتند که این‌قدر نگرانم که خوابم نمی‌برد که مسلمان‌ها را قلع و قمع می‌کنند.

5 شبیه منطقی که ایران در بوسنی حاضر شد به‌علاوه دعوت رسمی دولت سوریه، ایران در جنگ علیه داعش وارد سوریه شد، البته باز این حضور، مطلقا حضور حداکثری ایران نبود و به حضور مستشاری و مدافعان حرم، خلاصه شد. علاوه ‌بر این دیپلماسی فعال ایران به محوریت شخص حاج قاسم برای متقاعد کردن حضور روسیه هم در این جهت مؤثر بود. همچنین نقش سوریه که می‌تواند از طریق بنادر در ساحل مدیترانه، مسیر بسیار مهمی برای صادرات نفت و گاز ایران به اروپا باشد، باید مورد توجه قرار گیرد. واقعیت این است که قرار گرفتن سوریه در نقطه اتصال 3 قاره آسیا، اروپـا و آفریقا، بالاترین منظر ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک را به آن بخشیده است. از همین رو بسیاری از کارشناسان سیاسی این کشور را «بزرگ‌ترین کشور کوچک جهان» نامیده‌اند. سوریه برای سال‌ها نقش دروازه ورود ایران به جهان غرب و اتصال استراتژیک ایران به منطقه مدیترانه و خاور نزدیک را داشته است. در هرصورت حضور معنادار ایران در سوریه هم به تثبیت سوریه و بشار اسد از سویی و از بین رفتن داعش انجامید.

6 ماجرای لبنان و فلسطین و مبارزه تاریخی با رژیم ‌صهیونیستی گونه دیگری است. در اینجا ما با نیروهای مقاومت بومی این دو کشور مواجه هستیم که تربیت‌یافته مستقیم و غیرمستقیم فرهنگ انقلاب اسلامی‌اند. نوک‌پیکان مبارزه با اسرائیل همین جوانان مقاومت در کرانه باختری و غزه و جنوب لبنان هستند. حمایت مادی و معنوی این جریانات، از سیاست‌های قطعی ایران در تقویت جبهه مقاومت منطقه محسوب می‌شود. همه تلاش جمهوری‌اسلامی ایران این است که گفتمان مبارزه در میان جوانان مقاومت منطقه، فراگیر شود. با همین منطق سال‌هاست، رژیم‌ صهیونیستی روزبه‌روز درحال افول و مقاومت در حال رشد و پیشروی است.منطق جمهوری اسلامی در حضور منطقه‌ای خود، گونه‌های مختلف جهاد را رقم زده ‌است. به همین جهت است که در ادبیات رهبر معظم ‌انقلاب، جهاد علمی، اقتصادی، سیاسی، تبیین و ... از مصادیق مبارزه با استکبار جهانی محسوب می‌شود. آنچه اهمیت دارد غلبه اراده جبهه حق بر باطل است.امروز همه تلاش جمهوری ‌اسلامی این است که با بازوهای منطقه‌ای خود، رژیم ‌صهیونیستی را تضعیف کند. باید حماس و جهاد فلسطین، کتائب حزب‌الله عراق، حزب‌الله لبنان و ... ابتدا وارد عمل بشوند و ایران به‌عنوان یک حامی که چشم از این صحنه برنمی‌دارد، مترصد میدان باشد. تا به امروز حتی خود حزب‌الله لبنان هم ورود جدی به میدان نکرده و بنا بر موضع رسمی سخنگوی حماس «ما با حزب‌الله در تماس دائم هستیم و هنوز به ورود حزب‌الله نیازی نیست».