گدوک؛ محل دفن تاریخ
کاروانسرایی با معماری متفاوتی که مختص مناطق کوهستانی و برفگیر است
جاده فیروزکوه و قلعه‌هایش را که بگذارید کنار گردنه گدوک خودش یک ماجرای اسرارآمیز است. اگر حتی یک‌بار به این جاده سفر کرده باشید امکان ندارد این گردنه شما را شگفت‌زده نکندو انگار وارد خانه فرار شده‌اید. از کولاک و گیر کردن در برف شروع می‌شود و با مهی غلیظ که مرگ را جلوی چشم‌تان ببینید، ادامه پیدا می‌کند و پس از برف و کولاک و مه ناگهان آفتاب چراغ راهتان می‌شود. این گردنه همین‌قدر غافلگیر‌کننده و ترسناک است.
در کنار همه شگفتی‌هایی که طبیعت این منطقه به رخ می‌کشد کاروانسرایی وجود دارد که داخلش بوی گازوئیل و روغن سوخته می‌دهد و از سقف و در و دیوارش دوده‌ای سیاه چکه می‌کند و مهم‌تر اینکه اینجا نقطه شروع ساخت‌وسازها در دروازه کاسپی است.
داخلش که شدیم همه‌مان از حال و اوضاعی که داشت آهی کشیدیم. می‌گویند قدمتی صفوی دارد و یکی از ۹۹۹ بنا در مسیر اصفهان تا مازندران است که به دستور شاه‌عباس صفوی ساخته شده و اکنون سر نخواستنش بین اداره راه مازندران و وزارت میراث دعواست و اگر زودتر به دادش نرسند نفس‌های آخرش را می‌کشد.
می‌گویند نادرشاه را اینجا ترور کرده‌اند و محمد‌علی شاه قاجار هم همین‌جا شکست خورد و حتی مادر رضا خان هم او را از سرمای سوزان در همین کاروانسرا نجات داد.
کاروانسرای گدوک با توجه به موقعیت جغرافیایی و سرمای شدید منطقه، از نوع کوهستانی است و از اتاق‌های گنبددار مرکزی و تعدادی اصطبل که در همان ردیف قرار دارند تشکیل شده است. اکثر کاروانسراهای کوهستانی کاملا سرپوشیده، بدون حیاط، دارای اجاق‌های متعدد یا آتشگاه در داخل بنا هستند. همچنین از هر طرف بسته و پوشیده‌اند و به راحتی می‌توانند جلوی بادهای مزاحم و برف‌های زمستانی و تگرگ‌های بهاری و پاییزی را گرفته و کاروانیان را از اینگونه آسیب‌ها درامان نگه‌دارند.
در همینه زمینه :
