تولید ماسک در منگنه قاچاق و رشد هزینه

علی ابراهیمی - روزنامه‌نگار

رشد واردات قاچاق ماسک‌های چینی و ترکیه‌ای و افزایش قیمت مواداولیه تولید ماسک مانند پارچه، کش و مواد استریل‌کننده ماسک، موجب کاهش سهم بازار و گلایه تولید‌کنندگان داخلی از شکل‌گیری رقابت نابرابر در این بازار شده است.
به گزارش همشهری، شیوع پاندمی کرونا و رشد تقاضا برای برخی محصولات بهداشتی و ضدعفونی‌کننده مانند ماسک و الکل، موجب در اولویت قرارگرفتن تولید داخل این اقلام شد. در 2سال گذشته با تأکید مقام معظم رهبری سرمایه‌گذاری برای رشد تولید ماسک و الکل و سایر ملزومات مقابله با کرونا با رشد مواجه شد؛ به‌نحوی که میزان تولید ماسک از نیاز بازار داخلی پیشی گرفت. اما اکنون تولیدکنندگان داخلی از افزایش سهم بازار ماسک‌های چینی و ترکیه‌ای قاچاق و رشد قیمت مواداولیه و هزینه تمام‌شده تولید گلایه دارند. با وجود این گلایه‌ها وزارت صمت و انجمن صنایع سلولزی و بهداشتی از پاسخ به خبرنگار همشهری در این‌باره خودداری کردند.
 
تولید‌کنندگان ماسک رها شدند 
یک تولید‌کننده ماسک در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به مشکلات تولید و عرضه این محصول گفت: این مشکلات از حمایت‌نکردن سازمان حمایت و دفتر ستاد ملی مقابله با کرونا در وزارت صمت از تولید‌کنندگان داخلی ناشی می‌شود. پس از همه‌گیری کرونا، ایران در زمینه تأمین ماسک به واردات از چین وابسته بود و قیمت هر عدد ماسک در بازار به 5هزار تومان نیز رسید. روح‌الله کشیری افزود: بعد از فرمایش مقام معظم رهبری در شهریور و مهرماه سال گذشته مبنی بر ضرورت تولید جهادی ماسک و سایر ملزومات بهداشتی مقابله با کرونا، میزان تولید داخل روزانه ماسک سه‌لایه پزشکی در دی و بهمن سال گذشته به 10‌تا‌15میلیون عدد رسید.  او افزود: با رشد تولید داخل، قیمت ماسک کاهش یافت اما چون تولید‌کنندگان ماسک، صنف مشخصی ندارند، وزارت صمت آنها را رها کرد و اکنون تولید‌کنندگان بزرگی که دستگاه‌های تولید مکانیزه این کالا را وارد کرده بودند، عملا زمینگیر شده‌اند.

فروش ماسک قاچاق در داروخانه‌ها 
این تولید‌کننده ماسک با بیان اینکه ماسک‌های قاچاق به‌صورت ته‌لنجی وارد و آزادانه در داروخانه‌ها و راسته خیابان جمهوری، تقاطع نواب و فروشندگان تجهیزات پزشکی و محصولات آرایشی و بهداشتی عرضه می‌شوند، گفت: ماسک‌های چینی تقلبی و غیراستاندارد که فقط از 3لایه اسپان تولید شده، به قیمت 1500تومان به فروش می‌رسد اما تولید‌کنندگان داخلی براساس نرخ مصوب سال گذشته سازمان حمایت، باید هر عدد ماسک سه‌لایه پزشکی را در کارخانه به قیمت 800تومان عرضه کنند و داروخانه‌ها و فروشگاه‌های محصولات بهداشتی و آرایشی ماسک 800تومانی تولید داخل را نمی‌خرند. 
او افزود: 4هزار داروخانه در سطح تهران به خرید ماسک استاندارد از شرکت‌های پخش معتبر موظفند اما به‌جای آن، ماسک‌های غیراستاندارد چینی و ترکیه‌ای را به قیمت هر عدد 450تومان می‌خرند و هزار تومان به مصرف‌کنندگان می‌فروشند.

واردات ته‌لنجی ماسک قاچاق 
این تولید‌کننده ماسک با بیان اینکه از سال گذشته واردات ماسک ممنوع شده است، گفت: با وجود این ممنوعیت، انواع ماسک قاچاق از کشورهای چین و ترکیه وارد می‌شود که سهم زیادی از بازار ایران را به‌خود اختصاص داده است. کشیری افزود: با وجود آنکه قیمت پارچه از کیلویی 52هزارتومان به 65هزار و 500تومان افزایش یافته، سازمان حمایت بر عرضه ماسک تولید داخل با قیمت مصوب 800تومان تأکید دارد. 
او اضافه کرد: در روزهای اخیر قیمت هر کیلو اسپان باند و ملت بلون با 10هزار تومان افزایش از 52هزار به 62هزار تومان و قیمت هر کیلو ملت بلون از 85هزار تومان به 95هزار تومان افزایش یافته است. این در حالی است که قیمت مصوب هر کیلو اسپان باند 50هزار و 500تومان است. به‌گفته این تولید‌کننده ماسک، علاوه بر آن تولید‌کنندگان داخلی باید 9درصد مالیات ارزش افزوده را نیز پرداخت کنند اما قادر به فروش ماسک تولیدی خود در کارخانه به قیمت 450 تا 500تومان نیز نیستند.

توقف صادرات ماسک ایرانی 
این تولیدکننده ماسک گفت: چین از اسفند98 تا آبان99 از محل صادرات ماسک به کشورهای دنیا 84میلیارد دلار درآمد داشت. در مقابل، تولید‌کنندگان ایرانی در رقابت با ماسک‌های چینی حتی بازار عراق را از دست داده‌‌اند و تلاش آنها برای صادرات ماسک به هند به‌دلیل همکاری نکردن مسئولان وقت وزارت امور خارجه نتیجه‌ای نداشته است. کشیری با بیان اینکه در موج جدید همه‌گیری کرونا، تولید‌کنندگان داخلی ماسک برای تامین مواداولیه به قیمت مناسب با مشکل مواجه شده‌اند، افزود: به‌دلیل افزایش قیمت مواداولیه، تولیدکنندگان داخلی هر عدد ماسک را فقط با سود 50تومانی می‌فروشند.

ماسک قیمت تثبیتی ندارد
معاون بازرسی و نظارت بر کالاهای مصرفی سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در گفت‌وگو با همشهری گفت: ماسک ازجمله اقلام کالایی است که در حال حاضر مشمول قیمت‌گذاری تثبیتی نیست اما تولیدکنندگان باید در قیمت‌گذاری آن ضوابط قیمت‌گذاری مصوب هیات تعیین و تثبیت قیمت‌ها را رعایت کنند. سید داوود موسوی، با بیان اینکه با توجه به فراوانی عرضه اکنون تعیین قیمت انواع ماسک در بازار تابع نظام عرضه و تقاضاست، افزود: اکنون ماسک به‌اندازه کافی وجود داشته و هیچ کمبودی در زمینه این کالا وجود ندارد. همچنین حدود 460 واحد تولیدکننده ماسک سه لایه پزشکی دارای مجوزهای مربوطه از سازمان غذا و دارو در کشور فعال هستند و میزان تولید روزانه آنها نیز حدود 45 میلیون عدد است. او افزود: نیاز کنونی بازار کشور به ماسک پزشکی کمتر از این میزان تولید است و فراوانی عرضه موجب شده تا واردات ماسک در راستای حمایت از تولیدکنندگان داخلی ممنوع شده و بازار ماسک، رقابتی و قیمت تابع نظام عرضه و تقاضا باشد. شایان ذکر است تصمیم‌گیری برای صادرات ماسک نیز در حیطه وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است تا متناسب با شرایط کشور تدابیر لازم را در این خصوص اتخاذ کرده و مراتب را برای هرگونه اقدام لازم به وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کند.