چرایی توجه شهرداری به امور فرهنگی و اجتماعی

نرگس معدنی‌پور/ رئیس کمیسیون فرهنگی -  اجتماعی شورای شهر تهران

ممکن است این سؤال پیش بیاید که چرا شهرداری تهران باید در حوزه امور فرهنگی و اجتماعی، هزینه کند؟ آیا هزینه‌کرد در امور و فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی، درحالی‌که شهر تهران با دامنه گسترده‌ای از مسائل گوناگون در زمینه خدمات شهری روبه‌روست، جزو اولویت‌های شهرداری تهران محسوب می‌شود؟ آیا درحالی‌که دستگاه‌های مختلف، مسئولیت مدیریت، برنامه‌ریزی و فعالیت در امور فرهنگی و اجتماعی را دارند، لزومی دارد شهرداری تهران هم در این زمینه ورود کند؟ این سؤالات را می‌توان از 3منظر مورد بررسی قرار داد:

  اول، از منظر تطبیقی: نهاد شهرداری در اغلب کشورها، مأموریت فعالیت در امور فرهنگی و اجتماعی را در ساختار سازمانی خود، لحاظ کرده و در این زمینه، برنامه‌های مختلفی را چه به‌طور مستقیم و درهم‌تنیده با مأموریت‌های حوزه مدیریت شهری و چه به‌صورت عمومی و کلان، باهدف کمک به بهبود شاخص‌های کلان فرهنگی و اجتماعی جامعه و کشور خود اجرا می‌کند.
  دوم، از منظر متغیرهای کلان اجتماعی و فرهنگی: بررسی‌ها نشان می‌دهد که متغیرها و شاخص‌های امور اجتماعی و فرهنگی کلانشهر تهران، در وضعیت مناسبی نیستند. نکته مهم این است که چگونگی وضعیت این متغیرها، تأثیر مهمی بر شاخص‌های مرتبط با امور شهری دارد که درصورت بی‌توجهی ویژه به آنها، در نهایت هزینه‌های آن متوجه نهاد شهرداری تهران خواهد شد و مستقیم یا غیرمستقیم، موجب تبعات گسترده و اختلال در کارکرد سازمانی مدیریت شهری می‌شود. از آن جمله می‌توان به نمونه‌های ذیل اشاره کرد:
   روند روبه‌رشد آسیب‌های اجتماعی در کلانشهر تهران (بروز پدیده‌هایی چون معتادان متجاهر، تکدی‌گری، کودکان کار و خیابان، افزایش خطرپذیری بانوان و کودکان در فضاهای شهری، آسیب به فضاهای عمومی شهری)
  کاهش سرمایه اجتماعی در محلات شهر تهران (کاهش میزان تعلق شهروندان به محله، تضعیف میراث، سنت‌ها و آیین‌های فرهنگی در محلات، کاهش مشارکت اجتماعی شهروندان در امور محله و شهر و افزایش آسیب‌های اجتماعی در محله‌ها)
  تغییر در سبک زندگی شهروندان (تغییر در اولویت‌ها و ترجیحات هنجاری شهروندان)