حرکت دنیا به سمت هیدروژن سبز

ساسان شادمان‌منفرد  - خبرنگار

کارشناسان بر این باور هستند که می‌توان با هیدروژن سبز، جهان را از شر سوخت‌های فسیلی رهانید. شرکت‌ها و دولت‌ها، هیدروژن سبز را که از آب با استفاده از الکترولیزکننده‌های انرژی‌های تجدیدپذیر به‌دست می‌آید، به‌عنوان راهی برای کاهش انتشار کربن معرفی کرده‌اند، اما اکنون هزینه ساخت هیدروژن سبز حدود 4برابر بیشتر از هزینه ساخت «هیدروژن خاکستری» با استفاده از الکترولیزهایی است که با گاز طبیعی یا سایر سوخت‌های فسیلی کار می‌کنند. در خلال کنفرانس اقلیمی در گلاسکو، طرح‌های بسیاری برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای مورد بررسی قرار گرفته است. با این حال، به‌نظر می‌رسد که هیدروژن سبز هم می‌تواند یک گزینه ایده‌آل در این مسیر باشد. بیشتر هیدروژن موجود در کره زمین در آب است. «هیدروژن سبز» درواقع روشی برای استخراج بدون انتشار آن است. این استخراج به انرژی تجدیدپذیر متکی است که برای برق‌رسانی به الکترولیز‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. الکترولیز فرایند شیمیایی مورد نیاز برای جداسازی اتم‌های هیدروژن و اکسیژن موجود در آب است. استخراج هیدروژن با این روش به‌دلیل راندمان پایین و البته هزینه بسیار بالا چندان مورد توجه نبوده است، اما به‌نظر می‌رسد که با توسعه فناوری و به‌کار گرفتن روش‌های مدرن و همچنین ساخت الکترولیزهای جدید، شاهد کاهش هزینه برای تولید هیدروژن سبز باشیم. جولی شاتل‌ورث، مدیرعامل صنایع آینده فورتسکیو می‌گوید: «اکنون زمان ایجاد صنعت هیدروژن سبز است و صنایع آینده فورتسکیو قصد دارد تا سال 2030میلادی 15میلیون تن هیدروژن سبز به جهان عرضه کند.» هیدروژن سبز را می‌توان در پیل‌های سوختی که انرژی مورد نیاز برای حرکت وسایل نقلیه را تامین می‌کنند، استفاده کرد. همچنین می‌توان آن را با گاز طبیعی مخلوط کرد تا سوخت پاک‌تری برای مصارف صنعتی بسازد یا در ساخت سوخت‌های مصنوعی برای کشتی‌ها استفاده کرد. هیدروژن سبز بخش مهمی از آینده انرژی پایدار و یکی از بزرگ‌ترین فرصت‌های تجاری زمان ماست.

ابتکار یک شرکت آلمانی
شرکت «انپتر» (Enapter) برنامه‌هایی برای تولید ارزان هیدروژن سبز دارد. آنها تاکنون الکترولیزهای غشایی تبادل یونی ساخت خود را به ۳۳کشور جهان صادر کرده‌اند که در بیش از 100پروژه مورد استفاده قرار گرفته است. به گزارش وب‌سایت یورونیوز، این فناوری، برق تجدیدپذیر را به هیدروژن سبز تبدیل می‌کند. الکترولیزهای ساخت شرکت انپتر که AEM نامیده شده‌اند، سریع‌تر و ارزان‌تر از تصور اولیه کارشناسان ساخته شده‌اند و می‌توانند سوخت پاک برای وسایل نقلیه گوناگون ازجمله خودروها و هواپیماها تولید کرده و همچنین سوخت پاک مورد نیاز صنعت برق و سیستم‌های گرمایشی منازل را تامین کنند. شرکت انپتر همچنین ژنراتورهایی بر پایه سوخت هیدروژن سبز تولید کرده که جایزه زیست‌محیطی ارث‌شات (Earthshot) در انگلستان را برده است. این شرکت همچنین اعلام کرده که دستگاه الکترولیز آنها با استفاده از حدود 2400سی‌سی آب، هیدروژن سبز کافی برای تامین انرژی یک خانه که 2نفر در آن زندگی می‌کنند را برای چند روز تامین خواهد کرد.

برنامه‌های ژاپن
برای خنثی‌سازی و انتشار صفر کربن، دولت ژاپن قصد دارد کشور را به یک «جامعه هیدروژنی» تبدیل کند. تقاضای انرژی در ژاپن، دولت را ملزم به واردات بیش از 36میلیون تن هیدروژن مایع کرده است. پیش‌بینی می‌شود که واردات تجاری کشور تا سال2030، یعنی زمانی که انتظار می‌رود استفاده از این سوخت آغاز شود، 100برابر کمتر از این مقدار باشد که این موضوع یک چالش جدی در راه به‌کارگیری هیدروژن سبز محسوب می‌شود. ژاپن نقشه راه اولیه‌ای را منتشر کرده است که در آن از هیدروژن و سوخت‌های مرتبط برای تامین 10درصد انرژی تولید برق و همچنین بخش قابل‌توجهی از انرژی برای مصارف دیگر مانند کشتیرانی و تولید فولاد تا سال2050استفاده خواهد شد. این کشور یک بزرگراه هیدروژنی متشکل از 135ایستگاه سوخت هیدروژنی یارانه‌ای ایجاد کرده است و قصد دارد تا پایان دهه جاری میلادی هزار ایستگاه دیگر را نیز بسازد.

برنامه‌های کره‌جنوبی
در ‌ماه اکتبر سال2020، دولت کره‌جنوبی برنامه خود را برای معرفی استانداردهای انرژی هیدروژن سبز اعلام کرد که در آن بر استفاده از هیدروژن پاک تأکید شده بود. علاوه بر این، در مارس2021، سومین کمیته اقتصاد هیدروژن برای تصویب طرحی برای معرفی یک سیستم گواهی هیدروژن سبز براساس مشوق‌ها و تعهدات برای این سوخت پاک برگزار شد.