نیمه‌جان به سمت جام

پای دیگر فینال یورو 2024 امشب مشخص می‌شود. تیم‌های انگلیس و هلند از مسیری ساده‌تر به نیمه‌نهایی آمده‌اند. آنها مجبور نبودند با مدعیان اصلی قهرمانی روبه‌رو شوند، درست برخلاف مسیر موازی که مدعیانی مثل فرانسه، اسپانیا، آلمان، پرتغال و بلژیک را در خود جای داده بود. حالا یکی از این دو تیم قرار است امشب از دورتموند به فینال برلین برسند.

   نارنجی‌های ناکام
هلند غیراز سال1988 که در آلمان قهرمان اروپا شد، خاطرات تلخی از نیمه‌نهایی این رقابت‌ها دارد. نارنجی‌ها 4بار از 5باری که به این مرحله رسیده‌اند، شکست خورده و از راهیابی به فینال باز مانده‌اند. این نخستین نیمه‌نهایی هلند در یورو از سال2004است. آن دوره که رقابت‌ها با حضور 16تیم برگزار می‌شد و یک مرحله کمتر داشت، هلند بلافاصله پس از مرحله گروهی به یک‌چهارم پایانی رفت و سپس در نیمه‌نهایی 2بر یک مقابل پرتغال میزبان شکست خورد و حذف شد.

   گری متخصص
در آن‌سو سه‌شیرها برای چهارمین بار در یک تورنمنت بزرگ ملی تحت هدایت گرت ساوث‌گیت در جمع 4تیم پایانی حضور دارند؛ جام جهانی2018(چهارم)، یورو2020(نایب‌قهرمان) و لیگ ملت‌های اروپا در سال2019(سوم). انگلیس بین سال‌های 1996تا 2018به‌مدت 22سال نتوانست به نیمه‌نهایی یورو برسد و حالا برای سومین بار به این مرحله رسیده است. انگلیس که 65سال فینال یورو یا جام‌جهانی را تجربه نکرده است، حالا در آستانه دومین فینال پیاپی خود در یک رویداد بزرگ ملی است، این در حالی است که آنها در بازی قبلی برای صدمین بار ساوث‌گیت را روی نیمکت داشتند. اگر انگلیس برنده بازی امشب باشد، برای پنجمین بار است که یک تیم می‌تواند برای 2بار پیاپی به فینال یورو برسد. از این تعداد، 3مورد متعلق به آلمان (آلمان‌غربی) است. اتحاد جماهیر شوروی در 2دوره پیاپی 1960و 1964، آلمان برای 3بار در دوره‌های 1972و1976، 1976و1980، 1992و 1996و اسپانیا در 2دوره پیاپی 2008و 2012فینالیست بوده‌اند.

   احتمال پنالتی
انگلیس که برای چهارمین بار در مرحله‌ نیمه‌نهایی یورو حاضر می‌شود، در 2بار اول، سال 1968(مقابل یوگسلاوی) و 1996(مقابل آلمان) حذف شد ولی در یورو 2020 با پیروزی 2بر یک مقابل دانمارک به فینال رسید و در ومبلی و در بازی آخر در ضربات پنالتی مغلوب ایتالیا شد.
از زمان پیوستن ساوث‌گیت به تیم ملی انگلیس، بازی با سوئیس چهارمین باری بود که بازی‌های انگلیس به ضربات پنالتی کشیده شد. انگلیس در 3بازی از این 4بازی پیروز شده که 2بار آن مقابل سوئیس بوده؛ در بازی با کلمبیا در جام‌جهانی۲۰۱۸، مقابل سوئیس در فینال لیگ ملت‌های۲۰۱۹ و دوباره مقابل سوئیس در یورو۲۰۲۴. سه‌شیرها در ضربات پنالتی فینال یورو۲۰۲۰ با نتیجه ۴ بر ۳ به ایتالیا باختند.

   دی‌جی کمک‌مربی
فردی به نام استیوارت ساندمن که متخصص تنفس است و به‌عنوان دی‌جی برای رادیو ۱ بی‌بی‌سی کار می‌کند، هفته گذشته به محل تمرین تیم ملی انگلیس در آلمان سفر کرد و کارگاه آموزشی تنفس را برای 26بازیکن این تیم برگزار کرد تا به آنها در آرامش اعصاب و بهبود تمرکز کمک کند. ساندمن یکی از دلایل برتری انگلیس در ضربات پنالتی بود، البته بعد از تحقیقات علمی گسترده جردن پیکفورد که می‌دانست سوئیسی‌ها پنالتی‌ها را کدام سمت می‌زنند.

   داور مشکوک
داور بازی امشب یک آلمانی 43ساله به نام زوایر است؛ کسی که سال2005به‌دلیل درگیری در رسوایی تبانی بازی در آلمان، با محرومیت 6ماهه روبه‌رو شده بود. او همان موقع به دریافت رشوه از رابرت هویزر، همکار خودش اعتراف کرده بود. این اتفاق 4سال قبل از قضاوت نخست زوایر در بوندس‌لیگا رخ داده بود، زمانی که هویزر، در مرکز رسوایی تبانی بازی به ارزش 2میلیون یورو در دسته دوم فوتبال آلمان قرار داشت. او سال گذشته فینال لیگ ملت‌های اروپا بین کرواسی و اسپانیا را قضاوت کرد. سال2021وقتی دورتموند 3بر 2از بایرن باخت، جود بلینگام که آن موقع بازیکن دورتموند بود، از انتخاب داور انتقاد کرد و گفت: «شما داوری را که سابقه تبانی بازی دارد، برای مهم‌ترین بازی آلمان انتخاب می‌کنید؟ چه انتظاری دارید؟ به‌نظر من (خطای هوملس) پنالتی نبود.» جود به‌دلیل آن مصاحبه 40هزار یورو جریمه شده بود.

   اگر هلند گل بخورد
اگر هلند از حریف عقب بیفتد، بعید است دچار وحشت شود. آنها در 2بازی از یورو2024گل اول را دریافت کردند اما برنده زمین را ترک کردند. آنها در مرحله گروهی لهستان را 2بر یک بردند و در مرحله یک‌‌چهارم نهایی هم ترکیه را با همان نتیجه شکست دادند. بنابراین سعی نکنید به آنها گل بزنید و عصبانی‌شان کنید. در یورو 2004تا به حال فقط چک 3بازی را برده درحالی‌که گل اول مسابقه را دریافت کرده است.

   سه‌شیرهای گل‌نزن
بازی‌های انگلیس در یورو2024 به‌ندرت در فاز هجومی بوده است. امشب آنها به مصاف تیم هلندی خواهند رفت که در 5بازی خود در این تورنمنت 9گل به ثمر رسانده‌اند و یک گلشان در بازی با فرانسه که درست به‌نظر می‌رسید، توسط داور مردود اعلام شده. مشابه همان صحنه بازی هلند و فرانسه را داوران برای اسپانیا مقابل گرجستان گل اعلام کردند. فقط آلمان و اسپانیا (هر کدام 11گل) از هلند بیشتر گل زده‌اند. گل‌های مورد انتظار هلندی‌ها 8.12بوده که چهارمین رتبه بین همه تیم‌های این دوره است.
انگلیس 5گل(دو تا هری کین، دو تا بلینگام و یکی ساکا) زده و فقط 4.36گل مورد انتظار داشته، تقریبا نصف هلند. نارنجی‌ها همچنین به‌طور متوسط لمس توپ بیشتری در محوطه جریمه حریفان نسبت به سه‌شیرها داشته‌اند؛ 29.8لمس توپ در هر بازی، مقابل 25.6لمس انگلیس.
انگلیس در بازی قبلی برای چهارمین بازی از 5بازی خود در یورو2024با نخستین ضربه ‌خود به سمت دروازه به گل رسید.

ضربات پنالتی احتمال کشیده شدن این بازی به پنالتی زیاد است. 73درصد از بازی‌های حذفی انگلیس در یورو (از سال 1980) به وقت اضافه رفته است. جردن پیکفورد در رقابت‌های بزرگ ملی با ۱۴ضربه پنالتی روبه‌رو شده که توانسته 4ضربه را مهار کند. در فاصله سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۲، همه دروازه‌بانان انگلیسی فقط ۲پنالتی از ۳۶پنالتی را مهار کرده بودند.

رویارویی این چهارمین دیدار انگلیس و هلند در یک تورنمنت بزرگ است. هلند سال 1988با نتیجه 3بر یک و به لطف هت‌تریک فان‌باستن برنده شد. پس از آن یک تساوی بدون گل در جام‌جهانی1990به‌دست آمد و سپس انگلیس در یورو1996با نتیجه 4بر یک مقابل حریف به برتری رسید.
انگلیس از میان همه کشورهایی که تاکنون بیش از 20بار در تاریخ خود با آنها روبه‌رو شده، فقط مقابل برزیل (15درصد) نرخ برد کمتری نسبت به هلند دارد. نرخ پیروزی آنها مقابل هلند 27درصد است، شامل 6برد، 9تساوی و 7شکست. انگلیس تنها یکی از 9دیدار اخیر خود با هلند را در همه رقابت‌ها برده است (4برد و 4تساوی). تنها برد آنها در این مقطع هم مارس2018و در یک بازی دوستانه در آمستردام به‌دست آمد که یک بر صفر به پیروزی رسیدند.

جنگ ملیت‌ها
برای بازی امشب در ترکیب تیم‌های هلند و انگلیس تعداد زیادی بازیکن غیربومی حضور دارند
دیروز با عکسی از تیم ملی کانادا و مقایسه آن با عکسی مشابه از دهه‌های قبلی این تیم شوخی ‌شد با این مضمون که اکثریت ترکیب این تیم را بازیکنان مهاجر و رنگین‌پوست متولد سایر کشورها تشکیل داده‌اند. در تیم‌های یوروی این دوره هم وضع به همین منوال است و برخی کشورها از بازیکنان دورگه در ترکیب خود بهره می‌برند. در جام‌جهانی2022فقط 4کشور آرژانتین، عربستان، برزیل و کره‌جنوبی یعنی 2تیم آسیایی و 2تیم از آمریکای‌جنوبی بازیکن خارجی در ترکیب خود نداشتند. البته در تیم آرژانتین هم ریشه الکسیس مک‌آلیستر به اجدادی ایرلندی برمی‌گشت. بیشتر از همه این تیم ملی فرانسه است که در سال‌های اخیر از بازیکنان متولد کشورهای دیگر یا با والدین خارجی استفاده کرده؛ بازیکنانی از سراسر آفریقا به علاوه چهره‌هایی با ریشه آرژانتینی، بلژیکی، لهستانی و حتی قزاقستانی. در ترکیب دیشب این تیم مقابل اسپانیا هم بازیکنان زیادی با ریشه غیرفرانسوی حضور داشتند. حتی اسپانیا هم تازگی‌ها از این مورد استفاده کرده و به بازیکنانی با ریشه آفریقایی (فاتی، نیکو ویلیامز و یامال)، فرانسوی (پدری و لاپورت)، برزیلی (تیاگو آلکانتارا، دیگو کاستا و دوناتو) و... بازی می‌دهد. تیم ملی آلبانی با 19بازیکن دو‌تابعیتی بیشترین بازیکن غیربومی را در میان 24تیم حاضر در یورو2024 داشت. تیم ملی انگلیس هم 10بازیکن غیربریتانیایی دارد که اگر بازیکنان ایرلند و اسکاتلند را هم به لیست غیربومی‌ها اضافه کنیم، تعداد آنها به 14بازیکن افزایش می‌یابد. 10بازیکن نیجریه‌ای و 9بازیکن غنایی هم در رقابت‌های این دوره حضور دارند. آلمان، سوئیس، بلژیک، اتریش، سوئد، ژاپن، قطر، پرتغال و... هم ملی‌پوش غیربومی داشته‌اند. 2تیم حاضر در دیدار امشب یعنی انگلیس و هلند هم از این قاعده مستثنی نیستند.

انگلیس
سال‌های اخیر بازیکنان زیادی با ریشه خارجی در تیم ملی انگلیس بازی کرده‌اند، ازجمله هری مگوایر و جک گریلیش از ایرلند، ون‌بیساکا از کنگو، دله علی و فیکایو توموری از نیجریه، دنی ولبک از غنا، کالوم ویلسون، مارکوس رشفورد از سنت کیتس، جو ویلاک از مونتسرات، تیرون مینگز از باربادوس، کلوین فیلیپس، رحیم استرلینگ، بن گادفری، دنی رز، چیمبرلین، تامی آبراهام و ریس جیمز از جامائیکا، جیدن سانچو ترینیدادوتوباگو، هودسون اودویی از غنا، جیمز تارکوفسکی از لهستان، لوفتوس چیک از گویان، سسنیون از بنین، چالوبا از سیرالئون، بن چیلول از نیوزیلند و... در این تیم بازی کرده‌اند.
در تیم کنونی هم بیشتر دعوت‌شده‌ها ریشه غیرانگلیسی دارند: کایل واکر و ایوان تونی (جامائیکا)، مارک گهی (ساحل عاج)، دکلان رایس (ایرلند)، جود بلینگام، ابریش عزه و بوکایو ساکا (نیجریه)، جو گومز (گامبیا)، هری کین (ایرلند)، ترنت الکساندر آرنولد (آمریکا)، کیران تریپیر (پدر دورگه ولی اعلام نشده برای کدام کشور)، کوبی ماینو (غنا) و. ...

هلند
اکثر بازیکنان سیاهپوستی که در تیم ملی هلند بازی کرده‌اند، ریشه سورینامی دارند؛ یک کشور واقع در شمال آمریکای‌جنوبی که هنوز مستعمره هلند است. البته نارنجی‌ها بازیکنانی از ملیت‌های دیگر هم داشته‌اند؛ ازجمله جووانی فان‌برونخورست از اندونزی یا لوک دی‌یونگ از سوئیس و... . هلند در تاریخ خود از بازیکنان اندونزیایی زیادی هم بهره‌برده که دلیلش استعمار این کشور توسط هلند در سالیان گذشته است. از بازیکنانی نظیر هانس بلوم که تقریبا همه آنها غیراز فان‌برونخورست در یک قرن پیش عضو تیم ملی این کشور بوده‌اند. از بازیکنان سورینامی مشهور هلند هم می‌توان به نام‌های رایکارد، گولیت، هاسلبنک، کلایورت، سیدورف، آرون وینتر، ادگار داویدز، فان گوبل، آرون وینتر و... اشاره کرد. یوری مولدر بلژیکی بود، دی گوزمان کانادایی، ویلی لیپنس آلمانی، اولا جان از لیبریا، یوپ بوتمی از مالزی، آدام ماهر از مراکش، دانیوما از نیجریه، لوک و زیمن دی‌یونگ از سوئیس، گوس تیل از زامبیا و... . در مجموع 46بازیکن اندونزیایی تاکنون در تیم‌های ملی بزرگسالان یا پایه هلند بازی کرده‌اند.
در تیم فعلی هلند بازیکنانی مثل ویرجیل فان‌دایک (پدری سورینامی و مادری چینی)، تیجانی رییندرز، یان ماتسن (اندونزی)، لوتسهارل خیرترویدا (کوراسائو)، ناتان آکه (ساحل عاج)، زیرکزی (نیجریه)، برایان بروبی، جرمی فریمپونگ، کودی خاکپو، ممفیس دیپای (غنا)، ژاوی سیمونز، دنیل مالن، خرافنبرخ، برخواین، واینالدوم و دنزل دومفریز (سورینام) اصلیتی غیرهلندی دارند.