ارزش صندوق‌ها به مرز 500هزار میلیارد تومان رسید

آمار‌ها نشان می‌دهد همگام با رشد شاخص‌های بورس از خرداد‌ماه امسال تاکنون 50هزار میلیارد تومان به ارزش صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال در بورس و فرابورس اضافه شده و ارزش این صندوق‌ها به مرز 500هزار میلیارد تومان رسیده است. طبق آمار، 11میلیون نفر در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
به گزارش همشهری، روند توسعه بازار سرمایه، شتاب گرفته و موجب شده تعداد سهامداران بازار سرمایه ایران به مرز 50میلیون نفر برسد که بیش از دو سوم از جمعیت ایران را شامل می‌شود. با این نسبت می‌توان گفت ایران هم‌اکنون یکی از کشور‌هایی است که دارای بیشترین جامعه سهامداری است و در منطقه نیز رتبه نخست را دارد. در کشور‌های توسعه یافته تا 70درصد از جمعیت به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در بازارهای مالی، سهامدار هستند، اما در کشور‌های در حال توسعه این نسبت به 40تا50درصد می‌رسد.
در ایران نیز به لطف آزاد‌سازی‌ سهام عدالت و پذیره‌نویسی دو صندوق سرمایه‌گذاری دولتی، هم‌اکنون 60درصد جمعیت ایران در بازار سرمایه حضور دارند و متناسب با رشد جمعیت سهامداران، میزان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم ایرانی‌ها از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم افزایش یافته است.

جمعیت 11میلیون نفری
تازه‌ترین اطلاعات آماری نشان می‌دهد؛ همگام با رشد شاخص‌های بورس و افزایش جمعیت سهامداران، تعداد افرادی که وارد صندوق‌های سرمایه‌گذاری شده‌اند هم افزایش یافته و به مرز 11میلیون نفر رسیده است. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری نوعی سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس به‌حساب می‌آید. این صندوق‌ها از طریق مدیران حرفه‌ای پس انداز‌های خرد را جمع می‌کنند و به جای صاحبان نقدینگی در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند، در نهایت سود حاصل از این سرمایه‌گذاری‌ها به سرمایه‌گذاران در صندوق‌ها تعلق می‌گیرد.
آمارها نشان می‌دهد تحت‌تأثیر افزایش استقبال از بورس ظرف 1.5سال گذشته، تعداد سرمایه‌گذاران، فقط در یک صندوق سرمایه‌گذاری متعلق به یکی از شرکت‌های کارگزاری، به 3.2میلیون نفر رسیده است. 2صندوق سرمایه‌گذاری دولتی یعنی پالایش یکم و دارا یکم هم به‌ترتیب با 2.8و 2.2میلیون سرمایه‌گذار در رتبه‌های بعدی، در جدول پرجمعیت‌ترین صندوق‌های ایران، قرار گرفته‌اند. یک بانک خصوصی نیز توانسته نیم میلیون سرمایه‌گذار را از طریق شعب خود جذب صندوق سرمایه‌گذاری‌اش کند. به‌نظر می‌رسد رشد پرشتاب تورم و پایین بودن بازده سرمایه‌گذاری در بازار‌های موازی، بار دیگر سرمایه‌گذاران را ترغیب کرده وارد بازار سرمایه شوند. آمار‌ها نشان می‌دهد بازار سهام، یکی از مهم‌ترین بازارهایی است که به‌عنوان سپر تورمی از دارایی سهامداران در مقابل تورم محافظت می‌کند و شاید همین موضوع اصلی‌ترین علت افزایش تمایل مردم برای سرمایه‌گذاری در بورس بوده است.

ارزش 500هزار میلیاردتومانی
تحت‌تأثیر استقبال از سرمایه‌گذاری در بورس، ارزش صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز از سال گذشته تاکنون با رشد زیادی مواجه شده و به مرز 500هزار میلیارد تومان رسیده است. فقط در 3‌ماه گذشته که شاخص‌های بورس دوباره در مسیر صعود قرار گرفته‌اند ارزش کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری 50هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. آمار‌ها نشان می‌دهد در یک سال و نیم گذشته 180هزار میلیارد تومان از منابع مالی تازه وارد صندوق‌های سرمایه‌گذاری شده، به‌نظر می‌رسد بخش عمده این تزریق منابع به صندوق‌ها ناشی از رشد شدید تورم بوده و صاحبان نقدینگی برای مقابله با تورم پول‌هایشان را از مسیری غیرمستقیم وارد بورس کرده‌اند.
هم‌اکنون بخش عمده نقدینگی سرمایه‌گذاران در صندوق‌های با درآمد ثابت پس انداز شده است؛ به‌طوری که طبق آخرین آمار‌ها جمع کل ارزش این صندوق‌ها به 353هزار میلیارد تومان رسیده است. این صندوق‌ها به‌دلیل آنکه در سررسید‌های مختلف، سود ثابت به سرمایه‌گذاران می‌پردازند و ریسک کمتری در مقایسه با سایر صندوق‌ها دارند، مورد استقبال بیشتر سرمایه‌گذاران قرار گرفته‌اند. هم‌اکنون ارزش صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام هم به 62هزار میلیارد تومان رسیده است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام نوعی از صندوق‌ها هستند که بخش عمده منابع مالی‌شان را در سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ به همین دلیل ریسک بیشتری دارند، اما در مقابل صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت بخش عمده نقدینگی خود را صرف خرید اوراق بدهی می‌کنند که سود ثابتی دارد و ریسک کمتری را به سرمایه‌گذاران تحمیل می‌کند.
برخی تحلیلگران بر این باورند که چنانچه پذیره‌نویسی صندوق‌های سرمایه‌گذاری دولتی در سال گذشته ادامه پیدا می‌کرد حجم سرمایه‌گذاران و ارزش صندوق‌های سرمایه‌گذاری با رشد بیشتری مواجه می‌شد. با این حال به‌دلیل چالش‌هایی که در مورد نحوه مدیریت این صندوق‌ها پیش آمد پذیره‌نویسی این صندوق‌ها متوقف شد و مشخص نیست آیا دولت سیدابراهیم رئیسی در قالب اقتصاد عدالت محور، پذیره‌نویسی صندوق‌های دولتی را با تخفیف‌های ویژه آغاز خواهد کرد یا خیر؟

بازده صندوق‌ها
آمار‌ها نشان می‌دهد شاخص کل بورس تهران از ابتدای خرداد امسال تاکنون 40درصد افزایش یافته و بازده صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز همگام با رشد شاخص بورس افزایش یافته است. این اطلاعات نشان می‌دهد بهترین عملکرد را در میان همه صندوق‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های بازار گردانی داشته‌اند که عملکرد برخی آنها حتی فراتر از میزان بازده شاخص بوده است. طبق این اطلاعات در شرایطی که شاخص بورس در 3‌ماه گذشته با رشد 40درصدی مواجه شده است بازده یک صندوق بازارگردانی به 116درصد و دو صندوق دیگر به‌ترتیب به 55و46درصد رسیده است. دست‌کم 15صندوق سرمایه‌گذاری در 3‌ماه گذشته بین 30تا 55درصد بازده به‌دست آورده‌اند؛ یعنی صندوق‌های سرمایه‌گذاری بازارگردانی عملکردی به‌مراتب بهتر از سایر انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری ازجمله صندوق‌های در سهام و صندوق‌های با درآمد ثابت و مختلط داشته‌اند.  صندوق‌های بازارگردانی، صندوق‌هایی هستند که در زمان‌های فراز و فرود شاخص جلوی ایجاد گره‌های معاملاتی و حتی صعود و نزول بیشتر قیمت‌ها را می‌گیرندو به شناور‌سازی‌ سهام یک شرکت کمک می‌کنند. فعالیت این صندوق‌ها از سال گذشته به‌دنبال نزول سنگین شاخص بورس براساس مقررات سازمان بورس گسترش پیدا کرد. آمار‌ها همچنین نشان می‌دهد بعد از صندوق‌های بازارگردانی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام بهترین عملکرد را داشته‌اند و میانگین بازده این صندوق‌ها در 3‌ماه گذشته 21درصد بوده است. با این حال در این مدت میزان بازده برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام و برخی دیگر کمتر از شاخص بورس بوده است. میانگین بازده صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت نیز در 3‌ماه گذشته 5.3درصد بوده است، اما با توجه به اینکه این صندوق‌ها در سررسید‌های مختلف سود ثابت و بدون ریسک به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند این صندوق‌ها همچنان در کانون توجه سهامداران قرار دارند.