دریچه
ضرغامی و گرداب وزارت میراث فرهنگی
محمدباریکانی- دبیر گروه زیست‌بوم
عزتالله ضرغامی، رئیس سابق سازمان صداوسیما، سرانجام با ۲۶۲رأی موافق، ۱۳رأی مخالف، ۶رأی ممتنع و ۵رأی سفید دومین وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور شد و پنجشنبه گذشته این وزارتخانه را از علی‌اصغر مونسان، وزیر سابق میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در دولت حسن روحانی تحویل گرفت. علی‌اصغر مونسان اما در دقایق پایانی تحویل وزارت میراث‌فرهنگی به عزتالله ضرغامی، انگشتر سردار شهید حاج «قاسم سلیمانی» را در فهرست آثار ملی کشور ثبت کرد. عزتالله ضرغامی با شعار مقابله با فساد به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی رفته است تا به اعلام سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس، با قراردادها و واگذاری‌های غیرقانونی مقابله کند. اما این تنها وظیفه و مسئولیت عزتالله ضرغامی در ویترین تاریخ و فرهنگ و هنرهای سنتی ایران نیست.
ضرغامی در شرایطی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ستی کشور را تحویل گرفته است که گردشگری ورودی به ایران به‌دلیل تحریم‌ها و آسیب های ناشی از شیوع کرونا، براساس اعلام رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران به صفر رسیده است. او درست در شرایطی به وزارت میراث فرهنگی آمده است که فعالیت حفاران غیرمجاز در سایت‌های تاریخی کشور به‌دلیل شرایط اقتصادی و باز هم براساس اعلام یگان حفاظت میراث فرهنگی، به‌شدت افزایش یافته است و هزینه نگهداری از آثار ملی و جهانی شده کشور نیز به سختی تامین می‌شود. وزیر جدید میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی حتی میراث‌دار انبوه کارگاه‌های تعطیل شده و هنرمندان بیکار شده صنایع‌دستی کشور است که باید راه چاره‌ای برای احیای مشاغل از دست رفته و بازگشت به کار فعالان صنایع‌دستی کشور بیندیشد.
عزتالله ضرغامی، حدود1395میلیارد تومان در سال‌جاری بودجه برای مدیریت 3بخش میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در اختیار دارد. اگرچه این بودجه کفاف مرمت و نگهداری و احیای یک میلیون و200هزار اثر تاریخی شناسایی شده در کشور را نمی‌دهد و حتی کفاف حمایت بیش از 2میلیون هنرمند صنایع‌دستی ایران راکه کارگاه‌ها را تخته کردند و بیش از 2 سال است که خانه‌نشین و بیکار مانده‌اند نمی‌دهد، اما شاید بخش ناچیزی از این بودجه بتواند مرهم زخم بیمه ناتمام هنرمندان بیکار شده صنایع‌دستی کشور شود که همین چندی پیش، برخی از آنها در فقر و ناداری جان باختند و صدایی از وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قبلی در حمایت از آنها شنیده نشد.
وزیر سابق میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور تنها کاری که برای حمایت از هنرمندان صنایع‌دستی و فعالان گردشگری که به‌دلیل شیوع کرونا و تعطیلی سفر و گردشگری در کشور، یک به یک دفاتر خود را که تا پیش از کرونا میلیون‌ها دلار ارزآوری به ایران داشتند، تعطیل کرد، آنها را بدهکار بانک‌ها کرد. فعالان گردشگری و هنرمندان صنایع‌دستی و حتی کارکنان پایگاه‌های ملی و جهانی، مرمتگران و کارشناسان حفاظت از آثار تاریخی نه‌تنها از آسیب‌های ناشی از کرونا درامان نماندند که حالا بسیاری از آنها بدهکاران بانک‌هایی شده‌اند که باید جریمه تأخیر در پرداخت وام‌های بانکی را نیز به‌موقع پرداخت کنند. عزتالله ضرغامی درست در چنین شرایطی اسیر «ارگ آزادی» شده و سکان هدایت کشتی شکسته میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور را در دست گرفته است که بیرون کشیدن این کشتی از گرداب بی‌تدبیری و فساد، آنطور که در کمیسیون‌های مختلف مجلس درباره آن سخن رفته است، مرد بحران می‌خواهد.
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور برخلاف جلوه بیرونی که یک دستگاه لوکس و تشریفاتی به‌نظر می‌رسد، وزارتخانه‌ای است تخصصی که ویترین واقعی داشته‌های تاریخی و تمدنی، آداب و رسوم و فرهنگ ایرانیان و جلوه‌گر هنرهای سنتی این سرزمین است.
عزتالله ضرغامی اما از آن دسته وزرایی است که برخلاف وزیر قبلی، توانست رأی بالایی در مجلس به‌خود اختصاص دهد و با اقتدار کرسی وزارت در دولت سیزدهم را در اختیار بگیرد. او اما باید بداند دهلیزهای پیچ در پیچ وزارتخانه‌ای به وسعت ایران همواره مستعد فساد اقتصادی و مالی بوده است. بنابراین در نخستین گام باید در برابر پولشویی در قالب فرهنگ و فسادهای مالی احتمالی یا امضاهای طلایی و قراردادهای کلان و حتی واگذاری آلوده به رانت بناهای تاریخی، ایستادگی کند و با بستن دهلیزهای فساد اقتصادی و پولشویی در قالب طرح و برنامه‌های پوچ باعناوین بزرگ که خالی از محتوا و عمل هستند و به‌عنوان روزنه‌ای برای چپاول بودجه و اعتبار در آن وزارتخانه روی میز معاونین و مدیران کل و حتی شخص وزیر قرار می‌گیرند، پرچمدار مقابله با فساد در وزارتخانه‌ای باشدکه عنوان حیاط خلوت دولت‌ها را به‌خود اختصاص داده بود. چون چندی دیگر عملکرد خود او زیر ذره‌بین نقد ناظران، قرار خواهد گرفت. ناظرانی که معتقدند، گام اول ضرغامی در مقابله با فساد در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی باید بازبینی در قراردادها، نحوه هزینه‌کرد هزاران میلیارد تومان بودجه وزارت میراث‌فرهنگی و همچنین پیگیری واگذاری‌هایی باشد که موضوع رانت و فساد مالی احتمالی در آنها برجسته است. او نباید فراموش کند که در کمیسیون‌های متعدد مجلس شعار مقابله با فساد داده است و نمایندگان مجلس نیز او را با اتکاء بر همین تاکید و البته برنامه پیشنهادی‌اش واجد رأی اعتماد بالا دانسته‌اند.
