تخیلی خیلی دور خیلی نزدیک درباره ولیعصر

آوین آزادی ـ روزنامه‌نگار

تصور تهرانی دیگر کار آسانی نیست. تخیل درباره پایتختی که در گوشه ذهن ما همواره خیابان‌هایش میزبان شلوغی و به‌هم ریختگی و شلختگی بوده، نیاز به داده‌های بسیاری دارد. شهری که در همه این سال‌ها برای بهسازی خیابان‌های آن طرح‌های مختلفی، مدام در دستور کار قرار داشته که حامل تغییرات و ایده‌هایی بودند که پایتخت به سختی با آن کنار آمده چرا که اهتمامی برای تعمیق آن وجود نداشته است. خیابان ولیعصر یکی از مهم‌ترین خیابان‌های نه فقط تهران بلکه ایران به شمار می‌رود که به چنارها، قنات‌ها و تاریخچه‌اش معروف و طولانی بودن آن زبانزد عام و خاص است. براساس اعلام پیروز حناچی، شهردار تهران، استخوان‌بندی طرح تهران 1400، خیابان ولیعصر است که پتانسیل جهانی شدن را دارد. طرحی که بنا دارد که از تهران بتنی به تهران انسانی شیفت پیدا کند و از تهدید تکثر جمعیتی و فرهنگی در پایتخت فرصت بسازد چرا که شهر به قصه‌ها و روایت‌های مردمش زنده است و هویت پیدا می‌کند. خیابان ولیعصر هم به لحاظ کالبدی حائز اهمیت است چرا که شمال و جنوب تهران را به هم وصل می‌کند و می‌تواند برطرف‌کننده اختلاف‌های اجتماعی و اقتصادی باشد و هم ما را با چنارهای یکدست به کوه‌ها و طبیعت تهران می‌رساند. ولیعصر می‌تواند قصه تاریخی تهران را با نمادهایی که در دل خود دارد روایت کند و به تخیل تهران در قرن بعدی کمک کند.

 شهرداری تهران بنا دارد بخش‌هایی از خیابان ولیعصر را تبدیل به خیابان کامل کند تا همه به یک اندازه در آن سهم داشته باشند، عابر پیاده، دوچرخه سوار، ‌اتومبیل و حتی موتورسیکلت.

 بناست که طرح پایگاه میراث شهری در خیابان ولیعصر ایجاد شود. اگر این اتفاق بیفتد، 3رکن موزه، مرکز اسناد و پژوهشکده را برای این خیابان خواهیم داشت که می‌تواند به قصه‌گویی این خیابان کمک کند.

 خانه تاریخی مینایی در میدان منیریه، تبدیل به موزه پایگاه میراث شهری شده است.

 با راه‌اندازی خانه مینایی به‌عنوان پایگاه خیابان، گام‌هایی برای خواناسازی و تهیه نقشه فرهنگی خیابان برداشته شده و در گام نخست، در 40نقطه خیابان ولیعصر که در جاهایی که رویدادی رخ داده خواناسازی مکان رویدادها انجام شده است.

 خواناسازی به این معناست که شما می‌توانید بارکدهایی را در نقاط مختلف این خیابان ببینید که گوشی‌های هوشمند آنها را شناسایی کرده و درباره آن محل قصه‌ها و روایت‌هایی ضبط شده را برای شما بازگو می‌کند.

 خیابان ولیعصر - براساس دستور شهردار کنونی تهران- در‌ آینده‌ای نزدیک تبدیل به محور فرهنگی پایتخت خواهد شد. 

 خیابان ولیعصر قرار است به‌عنوان یک «باغ-خیابان» به ثبت جهانی برسد و ترمیم چنارهای آسیب‌دیده آن در دستور کار قرار گرفته است. در 2 سال گذشته، 3هزار و 300درخت با سن 10تا 15سال و محیط بُن نزدیک به 50سانتی‌متر توسط سازمان بوستان‌ها کاشته شده است که در آینده می‌تواند شمایل جدیدی برای خیابان بسازد.

 اصلاح تابلوها و معرفی محله‌ها از اقداماتی است که به‌زودی قابل رویت در شهر خواهد بود. تابلوهایی در این خیابان طولانی نصب خواهند شد که می‌توانند هویت تاریخی نقاط مختلف آن را تقویت کنند و در حافظه تاریخی شهر ماندگار کنند.

 شنیده‌ها حاکی از آن است که ساخت‌وسازها در ولیعصر، ضابطه‌مندتر می‌شوند و همچنین اقدامات کالبدی مشتمل بر پیرایش، ساماندهی تابلوها و اینفوگرافی‌های محیطی در دستور کار قرار خواهد گرفت. احتمالا یک رنگ و یک تم ثابت گرافیکی به این خیابان اختصاص داده خواهد شد.

 خطوط بی‌آرتی خیابان ولیعصر در تخیل تهرانی نه چندان دور اصلاح خواهد شد. معماری و نمای بصری این خطوط اصلاح می‌شود که به واسطه این تغییرات سرعت بی‌آرتی به سرعت شهری‌ نزدیک شده و معماری ایستگاه‌ها متناسب با فضای شهر تغییر می‌کند. 

 مرمت و بهسازی پیاده‌روی خیابان ولیعصر، طراحی و تعبیه مبلمان مناسب برای خیابان، بهبود نمای ساختمان‌های جداره در دستور کار سازمان زیباسازی قرار دارد که به‌عنوان پایلوت، بهسازی نمای ساختمان‌های حدفاصل چهارراه ولیعصر تا چهارراه جمهوری در حال انجام است.

 3متر عقب‌نشینی احتمالا در برخی نقاط این خیابان لحاظ شود که از آسیب به درختان که هویت این خیابان‌اند جلوگیری شود.

 قنات‌های مسدود شده می‌توانند دوباره به مدار حیات برگردند.

 شهرداری تهران طرح تفصیلی خیابان ولیعصر را با نگاهی حفاظتی نسبت به این خیابان که ارزش‌های میراثی، فرهنگی و تاریخی دارد، در دست تهیه دارد. تمامی خانه‌ها، موزه‌ها، سینماها حفظ و درصورت لزوم بازسازی می‌شوند. 

 در طرح جامع خیابان ولیعصر این خیابان به ۳ بخش کلی تقسیم شده است که یک بخش ولیعصر تاریخی است که در واقع از میدان راه‌آهن تا خیابان انقلاب هسته تاریخی تهران را دربرمی‌گیرد و میراث فرهنگی برای آن اقدامات ویژه‌ای در نظر دارد که به‌نظر می‌رسد می‌تواند روح تاریخی این قطعات را به آنها برگرداند.

 از چهارراه جمهوری تا سر خیابان فاطمی در ولیعصر، رفتارهای شهری تغییر خواهد کرد. به‌نظر می‌رسد ایده تقویت فرهنگ دوچرخه‌سواری در این قطعات، بیشتر تقویت شده است.

 در بخش‌های قدیمی‌تر خیابان ولیعصر، می‌توان به مغازه‌های قدیمی، پلاک شهروندی داد و آنها را تشویق کرد که نمای ساختمان را مرمت و حفظ کنند تا باقی بمانند کمااینکه دو خیاطی در خیابان ولیعصر به‌عنوان نمونه درخواست‌شان را داده‌اند.

 از میدان فاطمی تا چهارراه پارک وی می‌تواند به‌عنوان ولیعصر مدرن شناخته شود که شکل‌گیری آن متاخرتر است. 

 از چهارراه پارک وی تا میدان تجریش را به‌عنوان ولیعصر طبیعی_تاریخی شناخته شود که دربردارنده ارزش‌های تاریخی و طبیعی است. تراکم چنارها، قنات و چشم‌انداز و شیب دامنه البرز در کنار قدمت تاریخی این منطقه با دو قسمت اولی متمایز می‌کند.