نبرد برای خرید و فروش ریالی رمزارزها
با وجود مخالفتها با خرید رمزارزها ازجمله بیتکوین توسط مردم، کارشناسان عقیده دارند با قانونگذاری کارشناسانه میتوان سرمایهگذاری مردم روی رمزارزها را به بورس هدایت کرد
عمادالدین قاسمی پناه- خبرنگار
پس از آنکه مجتبی توانگر، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس نامهای خطاب به رئیسجمهور و با محتوای مسدودکردن درگاههای پرداخت مشکوک که مبادلات مالی خرید رمزارزها را انجام میدهند نوشت، شاهد واکنشهای مختلفی از سوی کارشناسان و متخصصان حوزه رمزارزها بودیم. نماینده مردم تهران در این نامه از تکرار اتفاقی مشابه مسئله سکهثامن اظهار نگرانی کرده است. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس همچنین علاوه بر درخواست مسدودکردن درگاههای پرداخت مشکوک از رئیسجمهور خواسته است که «اقدامات لازم برای شناسایی مسیرهای خرید ارزی بیتکوین و تبلیغکنندگان در فضای مجازی را انجام دهد و اجازه ندهد این موضوع باعث ضربه شدید به اقتصاد کشور و بازار سرمایه شود». با این حال، برخی کارشناسان معتقدند که رویکردهای سلبی در این مورد و بهطور کل در حوزه تکنولوژی هیچگاه جوابگو نبوده و این دست تکنولوژیها را وارد فعالیتهای زیرزمینی میکند. نتیجه چنین رویکردهایی هم چیزی نبوده جز اینکه دولت، توان نظارتی خود را از دست بدهد.
دغدغه درست، راهحل نادرست
نایبرئیس کمیسیون بلاکچین و رمزارز سازمان نظام صنفی رایانهای کشور در گفتوگو با همشهری، دغدغه توانگر در مورد خروج ارز از کشور و همچنین هدایت سرمایهها از بورس به سمت ارزها را مثبت ارزیابی میکند، اما تأکید میکند «راهحلی که از سوی این نماینده مجلس ارائه شده، نمیتواند منتج به حل مسئله شود». «سیدامید علوی» به مسئولیت دولت در مورد مسئله سکه ثامن اشاره میکند و ادامه میدهد: هر زمان که دولت مصوبهای درباره رمزارزها ابلاغ کرده، مسئله خطرپذیری آن را به مردم یادآوری کرده و هرگز از آن حمایت نکرده است. بنابراین هر کسی که وارد حوزه رمزارزها میشود، ریسک آن را پیشاپیش پذیرفته است. درحالیکه در مورد مسئله سکه ثامن، مجوزهای مربوط از سوی نهادهای مسئول صادر شده بود و در نهایت دولت ناچار به جبران خسارت شد. او با اشاره به موضوع خودتنظیمگری (self regulation) در حوزه رمزارزها میگوید: در مورد خرید و فروش ارزهای دیجیتال نیازی به صدور مجوز نیست. در واقع دولت با قرارگرفتن در کنار بخش خصوصی و ارائهدهندگان سرویسهای فناورانه اقدام به تنظیم و ارائه چارچوبها میکند. در سایر کشورها هم، دولتها بهطور مستقیم وارد چنین صنعت پرخطری نمیشوند تا مسئولیتی متوجه آنها نباشد، بلکه در کنار بخش خصوصی بهعنوان نظارهگر حضور دارند و اقدامات کنترلی انجام میدهند. علوی همچنین به شفافیت موجود در این صنعت و تکنولوژی اشاره و تأکید میکند که «چنین شفافیتی باعث شده که معاملات حوزه رمزارزها در مقایسه با معاملات ارزهای فیزیکی، طلا و سایر کالاهای ارزشمند، بسیار نظارتپذیرتر باشد».
فرصت یا تهدید
نایبرئیس کمیسیون بلاکچین و رمزارز سازمان نصر امکان هدایت سرمایهها از بورس به سمت رمزارزها را محتمل میداند، اما معتقد است که «اگر قانونگذاری درست و نظارت آگاهانه صورت بگیرد، میتواند راهگشای چنین مسائلی باشد». بهگفته علوی «با قانونگذاری کارشناسانه میتوانیم سرمایهگذاری مردم روی رمزارزها را به داخل بورس هدایت و به رونق بازار سرمایه کمک کنیم. اگر چنین اتفاقی بیفتد، دیگر شاهد کلاهبرداریها و خروج ارز از کشور و اتفاقی مشابه سکه ثامن نخواهیم بود». او نتیجه مسدودکردن درگاههای پرداخت ریالی را هدایت مردم به سمت کف بازار میداند و میگوید: به این ترتیب، مبادلات از «پلتفرم به مردم» تبدیل به «مردم به مردم» میشود و در این وضعیت چنین معاملاتی دیگر نظارتپذیر نخواهند بود. علوی تأکید میکند که «فقط پلتفرم است که قابلیت نظارت دارد، چراکه همه اطلاعات در یک سرور ذخیره میشود و نهادهای نظارتی مانند بانک مرکزی و وزارت اموراقتصادی و دارایی و همچنین نهادهای امنیتی مانند فتا و واجا میتوانند بر این معاملات نظارت کنند».