
مجسمه شاه را پایین کشیدند
فقط 2روز قبل از بازگشت کودتایی محمدرضا پهلوی

روز 26مردادماه سال 1332، از اوایل صبح، مردم در بسیاری از خیابانها دست به تظاهرات زدند. شعارهایی علیه دربار داده میشد و رفتهرفته هر چه ساعت میگذشت، بر هیجان و تندشدن شعارها افزوده میشد. درخواست مردم تاسیس مجلس مؤسسان بود و هرجا کسی نقدی بر جماعت میکرد، او را پایین کشیده و به کتک میبستند. در ساعات بعدی، خشونت افزایش یافت، شیشه مغازهها شکسته شد و ساعت 10:30، اتفاق دیگری رخ داد. گروههای مختلفی که بعدها به احزاب سیاسی نسبت داده شدند، با بیل و کلنگ وارد میدانهای اصلی شده و مجسمههای پهلوی را پایینکشیدند و تخریب کردند. ماموران از این کار جلوگیری میکردند، اما عاقبت در میدان 24اسفند (میدان انقلاب فعلی)، با کمک جرثقیل توانستند مجسمه شاه را پایین کشیده و عکس مصدق را نصب کنند. سپس مجسمه شاه در پارکشهر به زیر کشیده شد و آن را آتش زدند. ظهر که فرا رسید، مجسمه رضاشاه در میدان راهآهن هم پایین کشیده شد و آن را خرد کردند. همزمان در میدان بهارستان، نهضت ملیها میتینگی برقرار کردند و خواستار این شدند که شاه باید سلطنت کند، نه حکومت. دکتر فاطمی از مردم خواست هرکس مخالفت کرد به زیر کشیده شود و زیرکزاده خواستار استعفای شاه شد. این تظاهرات و تخریب تا پاسی از شب به درازا انجامید.