خلاقیت‌های ایرانی

موسی علوی

تعلیم و تربیت نه‌تنها یک علم و یک مهارت که حتی یک هنر است. هنر هم جنبه‌هایی از خلاقیت و بکر بودن را در دل خودش دارد. به همین دلیل است که بخشی از نیاز تعلیم و تربیت را خلاقیت‌ها و ایده‌های جدید معلمان و تربیت‌کنندگان تشکیل می‌دهد. در این زمینه نیز بوده‌اند معلمانی که فراتر از وظایف درنظر گرفته‌شده برای خودشان رفته‌اند تا بتوانند دانش‌آموزانی توانمندتر و آینده‌دارتر تربیت کنند. تفاوت آنها نیز در روش تربیتی و تدریسی آنها بوده. با هم  فعالیت این‌گونه چند معلم را مرور می‌کنیم.

دانش‌آموزان نانوا

2سال پیش بود که خبری در شبکه‌های اجتماعی بازنشر شد و حسابی دست‌به‌دست چرخید. این خبر را هم ابتدا خبرگزاری ایرنا نقل کرده بود. اینکه معلم اول ابتدایی در سنندج، برای اینکه یادگیری حرف «ن» را برای دانش‌آموزان ساده‌تر کند، عملاً کلاس را تبدیل به یک نانوایی کرد. این معلم ضمن یاد دادن حرف «ن» البته قصد داشت که درباره شغل نانوایی نیز دانش‌آموزان را تعلیم بدهد. در این طرح، عده‌ای از دانش‌آموزان نقش نانوا و عده‌ای دیگر نیز نقش مشتری را بازی می‌کردند. این خبر بازتاب خوبی در شبکه‌های اجتماعی یافت. یکی از کاربران پای پست این مطلب در یکی از کانال‌های خبری، نوشته بود:«ایشون معلم پسر من هستن، بی‌نهایت باذوق و با حوصله، برای همه درس‌ها ایده‌ای جدید دارن، نانوا هم پسرمه.»

کلاس آشپزخانه‌ای

فهیمه شجریان، معلم پایه چهارم ابتدایی در دبستان دخترانه صالحین را هم باید از دیگران معلمانی بدانیم که با خلاقیت نفس می‌کشد و با نوآوری، تدریس می‌کند. او سعی دارد که با تکنیک‌های جالب، بهترین شیوه درس‌آموزی را در پیش بگیرد. او کلاس را به سبک‌های مختلفی چون لبخند، دریا، جنگل، بمب خنده، تنه درخت و... تزئین می‌کند تا روند انتقال مفاهیم، ساده‌تر و عمیق‌تر اتفاق بیفتد. تازگی‌ها نیز کلاسش را با وسایل آشپزخانه تزئین کرده تا دانش‌آموزانش، با مفاهیم خانواده و زندگی بیشتر آشنا بشوند. او هدف از این کارش را تربیت دانش‌آموزانی مسئولیت‌پذیر می‌داند؛ ضمن اینکه هر کدام از دانش‌آموزان هم در این کلاس مسئولیتی دارند و قرار نیست تنها آموزگار کلاس، معلم آن باشد.

7میلیون تومان درآمد یک مدرسه دورافتاده

فرود نعمتی را هم باید یکی دیگر از معلمان فوق‌العاده ایرانی دانست که در مدرسه روستایی شهدای محراب سرگرم کار است. 14 دانش‌آموز مدرسه ابتدایی روستای دشتبال، از همان کودکی می‌آموزند که کارآفرینی کرده و طرح‌های اقتصادی را به سرانجام برسانند. این امر هم جز با همت و همیاری این معلم، شدنی نبود. تصور کنید که دانش‌آموزان این مدرسه، در تابستان 97، 7میلیون تومان درآمد کسب کردند! درآمدی که ناشی از فروش محصولات هنری و صنایع‌دستی و دیگر ایده‌های کارآفرینی کودکان این مدرسه بود. نعمتی این ایده و چشم‌انداز را از 3سال پیش مطرح و اجرایی کرد تا به نوعی، دانش‌آموزانی توانمند و کارآفرین که توان ایستادن روی پای‌شان را دارند، تربیت کند. فیلم فعالیت‌های این معلم، حتی بعد جهانی پیدا کرده؛ چرا که یک جهانگرد کانادایی که معلم هم بوده، این فیلم را دیده و حسابی روی آن مانور داده؛ اتفاقی که نشان داد حتی در روستایی دورافتاده در «پادنای علیا»، دورترین منطقه در اطراف استان اصفهان هم می‌شود بزرگ‌ترین کارها را کرد و جهانی شد و الگوی تعلیم و تربیت دیگر فعالان این حوزه. جالب است بدانید که این مدرسه مدیر و ناظم و معاون هم ندارد؛ یک معلم است و 14دانش‌آموز و یک‌دنیا خلاقیت.