تعامل به جای اعتراض

مرتضی کاردر- روزنامه‌نگار

فصل ششم مجموعه تلویزیونی «پایتخت» روبه‌پایان است. هیچ مجموعه‌ای تاکنون در تلویزیون از چنین اقبالی برخوردار نبوده است؛ آنقدر که تا 6 فصل ادامه پیدا کند و تماشاگران هر یکی، دو سال منتظر فصل‌ تازه‌اش باشند. اما ادامه یافتن مجموعه، فارغ از هنر نویسنده ، کارگردان و بازیگران، مدیون آزمون و خطا و صبر و حوصله‌ و تعاملی است که میان سازندگان مجموعه و اهالی خطه شمال اتفاق افتاده است. 
پایتخت مبتنی بر فرهنگ و لهجه مازندرانی است. زمانی که پایتخت آغاز شد، آنچه بیشتر به چشم می‌آمد، غلبه نگاه توریستی و نوعی ساده‌انگاری اهالی خطه شمال و اغراق در شخصیت‌ها، لهجه‌ها، آداب و رسوم و موقعیت‌های داستانی بود که گاهی وقت‌ها حتی زشت و زننده می‌نمود.
فصل‌های نخست پایتخت سبب واکنش‌هایی در میان اهالی خطه شمال، به‌ویژه نخبگان مازندران و گلستان، شد. چنین واکنش‌هایی پیش‌تر نیز درباره مجموعه‌های تلویزیونی سابقه داشته است. اعتراض به مجموعه «سرزمین کهن» به خیابان کشید و  می‌گویند بختیاری‌ها برای ساعتی صدا و سیمای اصفهان را تسخیر کردند. «سرزمین کهن» با وجود اصلاح شسکانس‌های بحث‌برانگیز و دلجویی از قوم بختیاری، پس از گذشت سال‌ها، هنوز اجازه پخش نیافته است.
«پایتخت» نیز می‌توانست چنین سرنوشتی پیدا کند، آن هم در کشوری که ساختن فیلم درباره هر صنف یا قومی منجر به اعتراض یا سوء‌تفاهم می‌شود. اما تعامل و درک درست سازندگان و اهالی خطه مازندران و گلستان و صبر آنها برای اصلاح چنین فرایندی در فصل‌های بعدی، سبب شد که نه‌تنها از وقوع چنین اتفاق‌هایی پیشگیری شود، بلکه به مرور پایتخت به مجموعه‌ای دلنشین‌تر تبدیل شد.
هرچه زمان می‌گذشت از غلظت شوخی‌ها کاسته و اغراق‌های آزاردهنده در شخصیت‌پردازی‌ها و لهجه‌ها تعدیل شد، تماشاگران شمالی نیز به مرور ارتباط بیشتری با مجموعه «پایتخت» برقرار کردند چرا که تصویری که از خودشان در مجموعه می‌دیدند، واقعی‌تر و باورپذیرتر به‌نظر می‌رسید. حالا پس از گذشت 6 فصل بازیگران از آشنایی اجمالی و نگاه توریستی به فرهنگ مازندرانی به جایی رسیده‌اند که انگار سال‌هاست که شخصیت‌ها را زندگی می‌کنند. شناخت سازندگان پایتخت از فرهنگ شمال آنقدر نهادینه شده که دیگر نیازی به بسیاری از تذکرها و مشورت‌ها نیست. لهجه‌ها در شخصیت‌ها آنقدر ملکه شده است که انگار بسیاری از آنها شمالی به‌دنیا آمده‌اند. حالا حضور محسن تنابنده و احمد مهران‌فر و هومن حاجی‌عبداللهی و نسرین نصرتی در هر نقش دیگری خواه‌ناخواه مجموعه «پایتخت» و لهجه شیرین شمالی را تداعی خواهد کرد. «پایتخت» بیش از هر چیز مدیون تعامل و همزیستی سازندگان با مردم مازندران و گلستان و صبر و حوصله اهالی این 2 استان برای شکل‌گیری چنین تعاملی است.