هوای تهران همچنان در منحنی صعود

سیدمحمد فخار _ خبر‌نگار

امروز 29دی، روز هوای پاک است و جای بسی خوشحالی‌که اعلام شود با وجود همه آلودگی‌هایی که در سال‌جاری به ثبت رسیده، هنوز در 305روز گذشته از سال، کیفیت هوا نسبت به 5سال اخیر در مسیر بهبود و رشد است.
پس از سال معجزه‌آسای 1397 که به‌علت وقوع مکرر باد و باران، رکوردی در تاریخ اندازه‌گیری هوای تهران بود و هیچ روز ناسالمی برای گروه‌های حساس نداشت، سال‌جاری در مقام دوم کیفیت هوا قرار دارد و نشان می‌دهد مسیر اتخاذ شده برای بهبود کیفیت هوا درست انتخاب شده است. در 76درصد روزهای سال98 هوا سالم و پاک بوده و این پس از 83درصد سال گذشته، بالاترین رکورد محسوب می‌شود. امسال هوای تهران 72روز آلوده هم داشته که البته زنگ خطری برای مسئولان مربوطه در 14نهاد به‌شمار می‌آید.

اثر طرح‌های کاهنده 
یکی از نکات کلیدی درباره بهبود کیفیت هوای سال 97 و 98 تهران، حذف خودروهای کاربراتوری است. در این راستا از آذر96 طرح LEZ یا لزوم داشتن معاینه فنی برای تردد در کل شهر اجرایی شد و معیارها طوری بوده و هست که خودروهای کاربراتوری نتوانند تست آلایندگی را پاس کنند. تمرکز بر این سطح از استاندارد ترددی 3‌ماه بعد خود را نشان داد و موجب شد کیفیت هوا در روزهای فاقد باد و باران سال97 نیز رشد داشته باشد. پیش از این 10درصد خودروهای سواری، دارای استانداردهای قدیمی و به‌عبارت‌دیگر کاربراتوری یا فرسوده بودند. با توجه به اندازه‌گیری‌های صورت گرفته، هر خودروی سواری با استاندارد قبل از استاندارد یورو، بیش از 20برابر یک خودرو با استاندارد یورو2 تولید آلودگی می‌کند. به تعبیری دیگر خودروهای کاربراتوری معادل 90درصد کل سواری‌های موجود در شهر موجب انتشار آلودگی می‌شدند و تنها از آذر96 از تهران بیرون رفتند. همچنین در سال‌جاری اجرای طرح LEZ در کنار تخفیفات عرضه شده برای معاینه‌فنی برتر راه را برای بهبود کیفیت هوا فراهم کرد.

خرید 1500 اتوبوس برای تهران 
یکی از اقدامات مهم برای تثبیت کیفیت خوب هوای تهران، نوسازی ناوگان فرسوده اتوبوسرانی است. سرپرست شرکت واحد اتوبوسرانی تهران در این‌باره از خرید 1500دستگاه اتوبوس از محل بودجه دولت خبر داد. محمود ترفع در مورد جزئیات خرید 1500دستگاه اتوبوس، بیان کرد: به شهرداری تهران اجازه داده شده است که از محل ارز حاصل از صادرات نفت، هزار و 500دستگاه اتوبوس به‌صورت CBU وارد کشور کند. شرکت واحد اتوبوسرانی تهران مذاکراتی را با شرکت‌های نفتی و‌ شرکت‌های اتوبوس‌سازی‌ داخلی و خارجی برای انجام این موضوع انجام داده است. 

وی با بیان اینکه خرید 1500دستگاه اتوبوس به آن راحتی که تصور می‌شود، نیست، عنوان کرد: در حال مذاکره با تعدادی از شرکت‌ها هستیم تا بتوانیم این اقدام را برای بهبود وضعیت حمل‌ونقل عمومی شهر تهران به ثمر برسانیم. سرپرست شرکت واحد اتوبوسرانی تهران افزود: از زمان ابلاغ هر دستورالعملی توسط دولت (همانند بند قاف، تبصره12، اوراق مشارکت اسلامی و...) تمامی دستورالعمل‌‎ها را پیگیری کرده‌ایم اما هرکدام بنابه دلایلی منجر به خرید اتوبوس برای شرکت‌های واحد اتوبوسرانی سراسر کشور نشده است. ترفع با اعلام اینکه همچنین شهردار تهران مجدانه پیگیر خرید تعدادی اتوبوس از طریق منابع مالی شهرداری تهران است، تصریح کرد: در کمتر از 3‌ماه باقیمانده تا پایان سال، تعدادی اتوبوس وارد ناوگان پایتخت خواهد شد. همچنین در سال آینده هم تعداد قابل‌توجهی اتوبوس و مینی‌بوس به ناوگان افزوده خواهد شد. وی در مورد مقدار منابع مالی شهرداری تهران برای خرید اتوبوس‌ها، گفت: علاوه بر منابع غیرنقد، ردیف بودجه خرید اتوبوس نیز افزایش قابل توجهی داشته است که منتظر تصویب شورای اسلامی شهر هستیم. ترفع درباره اینکه آیا تحریم‌های نفتی روی خرید اتوبوس‌ها تأثیری خواهد داشت یا خیر، بیان کرد: به هیچ عنوان ناامید نیستیم. درحال حاضر با تعدادی از شرکت‌های صادرکننده نفت مذاکره کرده‌ایم. به‌علت وجود تحریم نمی‌توان مشخص کرد که در چه بازه زمانی 1500دستگاه اتوبوس وارد کشور خواهد شد. 
صحبت‌های اولیه با شهردار تهران حاکی از خبرهای خوب برای سال آینده است. شهردار تهران همچنین با توجه به آلودگی هوا، تأکید بر برقی‌سازی‌ ناوگان دارد و بخشی از اتوبوس‌ها از نوع‌ تمام برقی خواهد بود.

   5دوره آلودگی هوای مستمر

در پاییز امسال شاهد 5دوره مستمر آلودگی هوا در تهران بودیم. پس از 22روز آلودگی مستمر هوا در سال96، هزاران تهرانی راهی بیمارستان و برخی نیز راهی دیار باقی شدند اما سال رؤیایی 97 آن تجربه را به فراموشی سپرده بود. امسال اما دوباره خاطرات بد گذشته زنده شد و بارها مدارس شهر را به تعطیلی کشاند. شاید در پس این شرایط هشدار دهنده بد نباشد به وعده‌های زمین مانده در قانون هوای پاکی فکر کنیم که آخرین و بهترین نسخه برای بهبود هوای تهران و شهرهای بزرگ کشور است. موارد زمین مانده شامل این موارد می‌شود که باید هرچه سریع‌تر برای اجرای آن فکری کرد.
  جریمه آلوده‌کنندگان (سازمان محیط‌زیست)
  تولید و عرضه موتورسیکلت‌های برقی (وزارت صنعت)
  افزایش حمل‌ونقل عمومی (وزارت کشور و شهرداری‌ها)
  بهبود کیفیت خودروهای داخلی (خودروسازان)
  ارتقای شاخص‌های معاینه فنی (سازمان محیط‌زیست)
  عدم‌اجرای مصوبه فیلتر دوده دیزلی‌ها (وزارت کشور)
  توقف خودروهای فرسوده (پلیس راهور)