خطرات چندشغله بودن برای زندگی
مهدی اصغرنژاد ـ روانشناس
اینکه چرا افراد چندشغله میشوند دلایل مختلفی دارد. در گذشته سبک زندگی مردم به گونهای بود که زن و شوهر از هم انتظار زیادی نداشتند و با حداقلهای موجود با هم زندگی میکردند. الان سبک و روش زندگی عوض شده و این سبب افزایش هزینههای زندگی و در نتیجه نیاز بیشتر به داشتن درآمد شده است.
اگر فرد نیاز به درآمد بیشتر دارد و به این دلیل، نیاز به کارکردن در چند شغل مختلف را دارد، نباید این چندشغلهبودن به زندگی و روابط فردی او با همسرش لطمهای وارد کند. شوهر باید کنار مشاغلی که در بیرون از خانه دارد، یک شغل مهم را نیز بهدرستی انجام دهد و آن هم وظیفه همسری است.
همانطور که افراد نسبت به سایر مشاغل خود را متعهد میدانند که آن را به موقع و درست انجام دهند، در باب وظیفه همسری نیز باید خود را متعهد بدانند و بهگونهای رفتار نکنند که گویی شغل بیرون از خانه برای آنها آرامشبخشتر از زندگی مشترک است. این نکته را باید در نظرگرفت بر افرادی که دائما در فشار زمان هستند و احساس میکنند که نیاز به استراحت و خواب دارند و دائما باید از غذا خوردن و استراحت و آرامش خود کم کنند تا درآمد بیشتری داشته باشند تا آسایش خانه را تامین کنند، قطعا چه از نظر روحی و چه از نظر جسمی فشارهای سنگین و گاه جبرانناپذیری وارد میشود. هرچند این افراد شخصیت انجام کارهای فشرده و پشت سرهم را دارند و قادرند فعالیتهای متعددی انجام دهند اما 5برابر بیشتر از افراد عادی در معرض خطر مشکلات قلبیوعروقی قرار دارند.
توازن میان کار و زندگی
معتقدم میان کار و زندگی و سلامت جسم و جان رعایت تعادلها دارای اهمیت بالایی است که اگر به آن توجه نکنیم، میتواند مشکلاتی جدی خصوصا برای سلامت فرد در زندگی ایجاد کند. از سوی دیگر، برخی افراد هستند که خانوادههای آنان نیاز به درآمد بیشتر ندارند و بهاصطلاح وضع مالی خوبی دارند اما این افراد به انجام چند کار و داشتن چند شغل عادت کردهاند.کار، کارکردهای متفاوتی دارد که تنها یک بخش از آن تامین معاش است و از این رو، کار کردن را در افراد نباید صرفا برای کسب درآمد و تامین این نیاز مورد توجه قرار داد. گاهی برخی افراد بهدنبال ارزشمند دیده شدن، کسب رضایت و ارضای نیازهای روحی خود با کار زیادند؛ چراکه این دسته از افراد فکر میکنند ظرفیتهای بالقوهای دارند که از آن میتوانند در جهت کارکردن و هدایت امور استفاده کنند و با این روش توانمندیهای فردی خود را به رخ دیگران بکشند. هر کاری، جذابیتهای خاص خود را دارد و افراد از کار خود لذت میبرند اما اگر این کار برای فرد جذاب نباشد این موضوع میتواند رنجی مضاعف برای فرد به ارمغان بیاورد.
از سوی دیگر، بسیاری از خانمها در خانه گلایه دارند که همسران آنها بهدلیل کارکردن زیاد بیرون از خانه، تنها خستگی و خوابآلودگی خود را به منزل آورده و این منجر به بروز مشکلاتی در زندگی زناشویی آنها شده است. نخستین کار این است که افراد در ابتدا باید به فکر سلامت جسم و جان خود باشند و توجه کند که اگر صمیمیت و حمایت در خانه باشد، کیفیت کارکردن هم بهترمیشود. افراد باید بدانند که تا هر زمانی که هستند کار هست اما این را بدانند که کار کردن را تا زمانی متوقف و سهم خانواده را هم رعایت کنند. در احادیث و روایتها آمده است که افراد در طول 24ساعت شبانه روز باید 8ساعت کار، 8ساعت تفریح وعبادت و 8ساعت نیز استراحت کنند.
زیاد کار کنید، ضرر میکنید
در شرایط کنونی جامعه، سهم کارکردن افراد افزایش یافته و از سهم استراحت، عبادت و تفریح تا حدود زیادی کاسته شده است. برخی میخواهند عرض زندگی را بلند کنند اما طول زندگی خود را کم میکنند که این موضوع قابلقبول نیست و باید زمان برای هر کدام از قسمتهای مورد نیاز زندگی به اندازه کافی در نظر گرفته شود. معتقدم بسیاری از کسانی که در طول روز کار میکنند و این روند را تا سالها ادامه میدهند، در نهایت ممکن است به درآمد مناسبی دست پیدا کنند و بتوانند آسایش نسبی برای خانوادههای خود فراهم کنند اما لذت دیدن بزرگ شدن فرزندان خود و بودن در کنار خانوادهها را از دست میدهند؛ لذتی که بهدست آوردن دوباره آن غیرممکن است. کسانی که کار شیفتی هم انجام میدهند، حضور نداشتن آنها در خانه یک مشکل و حضور آنها نیز یک مشکل دیگر را ایجاد میکند. بنابراین برای هر شرایطی نیاز به رعایت الگوها و رفتارهای مناسب و معقولانهای است تا خانواده از رهگذر شغلهای متعدد و چندپاره آسیب کمتری را متحمل شود.