9 منطقه تهران مأمن کارتنخوابها
نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد مناطق 4، 8، 10،9، 14،13، 18، 19و 20تهران با بیشترین تعداد کارتنخوابها مواجه هستند
پریسا امیرقاسم‌خانی _ خبرنگار
زیر پل‌ها، سر‌پناه‌های نیمه‌ویران شهری و... هجوم نمی‌آورند، آخرین پژوهش‌های کارشناسان آسیب‌های اجتماعی درباره کارتنخوابها نشان می‌دهد که افراد بی‌خانمان در تهران بیشتر به مناطق شرقی، غربی و جنوبی شهر می‌روند و در زیر پل‌ها و سر‌پناه‌های شهری این مناطق ساعات سرد شبانه‌روز را می‌گذرانند. اینکه شهر قرار است خالی از افراد بی‌خانمان شود، اتفاقی است که در هیچ جایی از دنیا نمی‌افتد، ولی انتظار می‌رود که از تعداد کارتن‌خواب‌های تهران در این مناطق کاسته شود...
در فصل سرد زمستان وقتی به خیابان‌ها و محله‌های تهران می‌روید، در 22منطقه با افراد بی‌خانمانی مواجه می‌شوید که این افراد بیشتر در ساعات شب یا نیمه‌شب که می‌توانند راحت‌تر از چشم عموم پنهان شوند، دیده شده‌اند، ولی جالب است بدانید براساس آخرین پژوهش‌ها این افراد در مناطق 4، 8، 10،9، 14،13، 18، 19و 20تهران بیشتر دیده می‌شوند.
فعالیت‌های انجام‌شده برخی ارگان‌ها برای کاهش کارتنخوابها
ایجاد گرمخانه و سامان‌سرا
تصویب طرح ساماندهی متکدیان و کارتنخوابها در شورای‌عالی اداری سال1378
تاسیس اداره کل امور آسیب‌های اجتماعی در شهرداری تهران سال1385(در این مرکز افراد متخصصی در حوزه مددکاری اجتماعی، خدمات بهداشتی و پزشکی و روانشناسی متولی و دست‌اندرکار رسیدگی به مسائل افراد بی‌خانمان شدند. این مرکز سال 1388در راستای کوچک‌سازی تشکیلات شهرداری منحل شد.)
نبود بانک آسیب‌های اجتماعی، بعد از 4 دهه
جالب است بدانید بعد از گذشت 40سال ما هنوز بانک آسیب‌های اجتماعی نداریم. درباره کارتنخوابها آمار مشخصی وجود ندارد. آمار آنها گاهی از 5 تا 44هزار نفر و بیشتر هم می‌رسد. درحالی‌که ظرفیت گرمخانه‌ها و مراکز نگهداری از کارتنخوابها در تهران بین 2 تا 3هزار نفر است که براساس اعلام سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهرداری تهران، این ظرفیت در ایام زمستان پر نمی‌شود و با ظرفیت‌های خالی مراکز نگهداری کارتنخوابها مواجه هستیم. سؤالی که باقی می‌ماند، این است که کارتنخوابها به کجا می‌روند؟ مسئولان دلیل عدم‌تکمیل ظرفیت مراکز نگهداری را اعتیاد کارتن‌خواب به مواد‌مخدر و عدم‌امکان مصرف مواد‌مخدر در مراکز نگهداری عنوان می‌کنند. هرچند که کارتنخوابها از دلایل دیگری هم مانند برخورد‌های نامناسب، کمبود امکانات بهداشتی و غذایی، نبود کادر درمانی و... در این مراکز می‌گویند.
22نهاد متولی کارتنخوابها با میلیاردها بودجه، وظیفه خود را انجام نمی‌دهند
مجید ابهری
آسیب‌شناس اجتماعی
95درصد از کارتنخوابها دچار اعتیاد هستند و از انواع بیماری‌های ریوی، پوستی و گوارشی رنج می‌برند. در فصل زمستان قبل از تاسیس گرمخانه‌ها به‌طور متوسط هر شب 5 الی 12کارتن‌خواب جان خود را از دست می‌دادند. گرمخانه‌ها حداقل جان این افراد را نجات دادند، ولی به اعتقاد من، گرمخانه‌ها یک مسکن هستند. دروازه غار، هرندی، مرتضی‌گرد، پلاین، خلازیر، دره فرحزاد، آهنگ و... مرکز تجمع کارتن‌خواب‌ها‌ست و 80درصد آنها در بافت‌های فرسوده، خانه‌های متروکه و... اقامت می‌کنند. متأسفانه به محض صحبت از پدیده کارتن‌خوابی، انگشت‌های نشانه به سوی نیروی انتظامی و سازمان بهزیستی می‌رود، درحالی‌که سازمان بهزیستی با ده‌ها وظیفه متعدد و نیروی انتظامی بدون داشتن امکانات لازم، فقط مسئول و متولی این افراد نیستند. 22سازمان و نهاد متولی ازجمله وزارت بهداشت، وزارت جوانان، سازمان امور اجتماعی، سازمان رفاه، انواع بنیادها، شهرداری‌ها، استانداری‌ها و... با میلیاردها تومان بودجه در این زمینه به وظایف خود به‌درستی عمل نمی‌کنند وگرنه نیروی انتظامی می‌تواند ظرف 2روز کلیه کارتن‌خواب‌های تهران را جمع‌آوری کند. هرچند مصیبت بعد از جمع‌آوری است. اقدامات جزیره‌ای، مانع اصلی ساماندهی بی‌خانمان‌ها‌ست. در این زمینه باید با محوریت یک سازمان، بقیه نهاد‌های مسئول به‌طور متمرکز فعالیت کنند وگرنه روزبه‌روز به تعداد بی‌خانمان‌ها افزوده می‌شود.
