خاموشی هر مهپاش برابر با رفع تشنگی یک شهروند
پریسا امیرقاسم‌خانی
در ماه‌های گرم سال به‌خصوص تیر و مرداد که رفت‌وآمد در شهر و فضاهای عمومی به‌علت دمای بالای هوا غیرقابل تحمل می‌شود، مدتی است مدیریت شهری و اصحاب اصناف مختلف، شیوه جدیدی برای خنک کردن شهروندان انتخاب کرده‌اند. آن هم استفاده از مهپاش‌هایی است که آب را به‌صورت پودر یا بخار در می‌آورند و باعث خنکی و رطوبت شهروندان می‌شوند. این شیوه در بسیاری از شهرهای دنیا رایج است ولی سؤال این است؛ در شرایطی که تهران با کمبود آب شدید مواجه است و بسیاری از کارشناسان و متخصصان از بحران آب تهران در سال 1400صحبت می‌کنند، استفاده از مهپاش‌ها برای خنک کردن شهروندان در فصل گرما، شیوه مدیریت درستی برای مصرف آب است یا خیر؟
هر مهپاش حدود 200 لیتر آب هدر می‌دهد
اکنون در تهران سالانه حدود یک و نیم میلیارد مترمکعب آب مصرف می‌شود و هر تهرانی روزانه حدود 250لیتر آب استفاده می‌کند. منبع آب مورد استفاده در مهپاش‌ها همین آب مصرفی یا شرب شهروندان است؛ آبی که در دنیا به‌عنوان گران‌ترین منبع آبی شناخته می‌شود و در طول شبانه‌روز برای خوراکی و امور حیاتی شهروندان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تهران از 2 نوع مهپاش استفاده می‌کنند. یکدسته مهپاش‌هایی که آب را به‌صورت پودر درمی‌آورند و وقتی افراد از کنار آنها عبور می‌کنند، خیس می‌شوند و یکدسته مهپاش‌هایی که آب را به‌صورت بخار در می‌آورند. اغلب متخصصان معتقد هستند که هدررفت آب مصرفی در مهپاش‌ها در مقابل هدررفت کلی آب مصرفی تهران بسیار ناچیز است، ولی جالب است بدانید دسته اول مهپاش‌ها از حداقل 6 لیتر آب مصرفی برای یک ساعت و دسته دوم از 2 الی 8 لیتر آب مصرفی برای یک ساعت استفاده می‌کنند. یعنی دسته اول در طول 24ساعت، 144لیتر آب مصرفی را هدر می‌دهند و دسته دوم از 48تا 192لیتر آب مصرفی را از بین می‌برند که تقریبا برابر با آب مصرفی یک شهروند در طول یک شبانه‌روز است.
نگاه مدیریت شهری
آب‌افشانی شیوه درستی برای مدیریت
مصرف آب در تهران نیست
زهرا صدراعظم‌نوری، رئیس کمیته سلامت و محیط‌زیست شورای شهر تهران
تهران شهری با جمعیت بالاست که در آن مسئله آب، حیاتی است و چون میزان بارندگی به‌طور کل در آن کم است و تأمین منابع آبی در آن به سهولت انجام نمی‌شود، باید در نوع مصرف آب مصرفی شهر صرفه‌جویی کرد. این صرفه‌جویی در محیط‌های شهری باید رعایت شود؛ به‌عنوان مثال باید از مصرف بی‌رویه آب در آبیاری فضای سبز شهر جلوگیری کرد و از گیاهان و درختانی برای سرزندگی و طراوت شهر استفاده کرد که نیاز به آبیاری ندارند یا در فصل گرما می‌توانند در مقابل کم‌آبی دوام بیاورند. این روزها در تهران که افزایش دما داریم، مشاهده می‌کنیم در محیط‌های شهری و رستوران‌ها و فضاهای عمومی از روش‌های مختلفی برای خنک کردن فضای شهر استفاده می‌کنند. یکی از این روش‌ها آب‌افشانی است که به‌صورت مقطعی و موقت در زمانی کوتاه خنکی و نشاط را به شهروندان می‌دهد، ولی موقت است. در شرایطی که در تهران با تأمین آب مصرفی مشکل داریم، جایز نیست ما از آب مصرفی در مهپاش‌ها برای خنک کردن شهر استفاده کنیم و این شیوه مدیریت مصرف آب برای شهر شیوه صحیحی نیست.
نگاه کارشناس
استفاده از آب شرب به جای آب بهداشتی
محمد درویش، کارشناس محیط‌زیست
در بسیاری از کشورهای دنیا وقتی دمای هوا از حدی بالاتر می‌رود، طوری که تحمل آن برای شهروندان سخت می‌شود، از روش‌های مختلفی برای خنک کردن مردم استفاده می‌کنند؛ به‌عنوان مثال در کشورهایی مانند استرالیا و ایتالیا با تانکر، آب را بخار می‌کنند و روی مردم می‌پاشند. در کشور ما هم مدتی است از مهپاش‌ها استفاده می‌کنند که این کار اغلب در سطح شهر و فضاهای عمومی مانند هفت تیر، خیابان باب‌همایون، رستوران‌ها، فضاهای خصوصی و... رایج شده است. مشکل این است که منبع آب مورد استفاده در مهپاش‌های تهران، آب مصرفی و شرب است؛ درحالی‌که باید از آب بهداشتی استفاده کرد. آب بهداشتی آبی است که برای انسان ضرر ندارد، ولی شهر را دچار مشکل کم‌آبی نمی‌کند. اکنون در تهران بخش اعظمی از آب مصرفی در حال هدررفت است که مهپاش‌ها بخشی از این هدررفت به شمار می‌روند. بسیاری از آب‌های مصرفی ما در کولرها، ظرفشویی، حمام، آبیاری فضای سبز و... در حال از بین رفتن است. در کشورهای توسعه‌یافته 2 نوع آب یعنی آب شرب و بهداشتی وجود دارد و تا زمانی که تهران چنین شیوه‌ای برای مصرف آب دارد، ما با مشکل جدی در زمینه هدررفت آب و کم‌آبی مواجه خواهیم بود.
