ناکامی؛ ارمغان تندروها برای ترامپ

جواد نصرتی ـ خبرنگار

درحالی‌که از واشنگتن گزارش‌هایی درباره اختلاف نظر جدی دونالد ترامپ و دستیاران ارشدش درباره ونزوئلا منتشر شده، آزمایش موشکی در کره‌شمالی تردیدها درباره درستی رویکرد سیاست خارجی واشنگتن در دو سوی جهان را افزایش داده است.
کره‌شمالی دو روز پیش، در اقدامی که آشکارا هشدار به واشنگتن به شمار می‌رود، چند موشک کوتاه‌برد آزمایش کرد. رهبر کره‌شمالی، در دو نشست پیشین خود در سنگاپور و ویتنام با ترامپ، وعده داده بود آزمایش‌های هسته‌ای و موشکی بین‌قاره‌ای را متوقف خواهد کرد. این اقدام دو روز پیش پیونگ‌یانگ، هرچند نقض وعده کیم جونگ اون به شمار نمی‌رود اما نشان‌دهنده جدیت کره‌شمالی برای ازسرگیری فعالیت‌های موشکی و هسته‌ای است. نشست رهبران دو کشور پس از آن بی‌نتیجه به پایان رسید که آمریکا، خواسته کره‌شمالی برای برچیده‌شدن یکباره تحریم‌ها علیه این کشور را رد کرد. کره‌شمالی، معتقد است با وجود حسن نیت دو رهبر، حضور افرادی مانند جان بولتون، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا و همینطور مایک پمپئو، وزیر امور خارجه این کشور، باعث بی‌سرانجام ماندن مذاکرت دو کشور شده و خواستار حذف این دو نفر از مذاکرات با واشنگتن شده است.
آزمایش‌های جدید کره‌شمالی، در شرایطی که پیش‌تر ترامپ ابراز امیدواری کرده بود نشست سوم بین رهبران دو کشور امکان‌پذیر است، می‌تواند آینده مذاکرات خلع سلاح هسته‌ای شبه جزیره کره بین پیونگ یانگ و واشنگتن را به خطر بیندازد.
هری کازیانیس، مدیر مرکز منافع ملی در آمریکا، درباره به سرانجام نرسیدن مذاکرات با کره‌شمالی به نیویورک تایمز گفته است: « پیونگ‌یانگ، مشخصا از نتیجه نشست آخر با واشنگتن در ویتنام که گشایشی در پی نداشت ناامید شده است. همچنین به‌نظر می‌رسد که پیونگ یانگ از عدم‌وجود انعطاف در دولت ترامپ برای لغو تحریم‌ها و اصرار به سیاست فشار حداکثری به‌شدت عصبانی است.» یکی از افرادی که به‌شدت خواستار اعمال سیاست حداکثری علیه کره‌شمالی است، بولتون است.

ساز مخالف ترامپ
به‌نظر می‌رسد، مسئله کره‌شمالی، تنها موردی نیست که دیدگاه‌های بولتون و پمپئو، کار را برای ترامپ سخت کرده است. رئیس‌جمهور آمریکا، جمعه شب، بعد از یک گفت‌وگوی تلفنی طولانی با ولادیمیر پوتین همتای روس خود، برخلاف نظر مقامات رده‌بالای دولت خود ازجمله بولتون و پمپئو، نقش روسیه در ونزوئلا را کم‌اهمیت جلوه داد. گزارش‌های رسانه‌ای همچنین فاش کرده‌اند که ترامپ از مشاوران ارشدش خواسته است با احتیاط بیشتری درباره ونزوئلا موضع‌گیری کنند و از تمایل آنها برای دخالت نظامی در این کشور، ‌گله کرده است. خوان گوایدو، رئیس‌جمهور خودخوانده ونزوئلا، سه‌شنبه پیش در یک کودتای ناکام برای خلع نیکلاس مادورو اقدام کرد اما تلاش‌های او و هوادارانش بی‌نتیجه ماند. آمریکا، که یکی از حامیان اصلی گوایدو به شمار می‌رود، از مدت‌ها پیش در جریان تلاش‌های گوایدو برای کودتا بوده و مقامات ارشد دولت این کشور، ازجمله پمپئو و بولتون، بعد از اقدام گوایدو از کودتا، ‌تمام قد به حمایت از او پرداختند و ضمن محکوم کردن دخالت روسیه در این کشور، اعلام کردند که اگر لازم باشد، آمریکا برای حمایت از گوایدو، در ونزوئلا مداخله نظامی خواهد کرد.
با این حال، براساس گزارشی که سی‌ان‌ان به نقل از منابع خود نوشته است، این دیدگاه‌ها، بازتابی از نظرات ترامپ نیست. براساس این گزارش، ترامپ مشخصا از تمایل بولتون و دیگر اعضای دولتش برای استفاده از نیروی نظامی در ونزوئلا ناراحت شده و به یکی از دوستانش گفته است که اگر اختیار در دست بولتون بود، آمریکا تا حالا در چند نقطه از جهان وارد جنگ شده بود. ترامپ پیش از این به بولتون در موضوع ونزوئلا اختیار عمل زیادی داده بود اما به‌نظر می‌رسد در پی اتفاقات چند روز اخیر، با احتیاط بیشتری اوضاع را دنبال می‌کند.
نشریه هیل هم در گزارشی به شکافی که مسئله ونزوئلا در دولت آمریکا ایجاد کرده پرداخته است و به نقل از پل پازنر، کارشناس ونزوئلا در دانشگاه کلارک نوشته است: «دولت، به‌شدت دو پاره شده است. ترامپ از لفاظی‌های بولتون خوشش می‌آید اما من بعید می‌دانم علاقه‌ای به دخالت نظامی در ونزوئلا داشته باشد.»

ترامپ، ‌همچنان امیدوار به توافق
از میان دو مورد کره‌شمالی و ونزوئلا، ‌ترامپ احتمالا احساس نارضایتی بیشتری از ناکامی در مورد اول خواهد داشت چون ملاقات مستقیم با کیم را یکی از ابتکارات دیپلماتیک خود می‌دانست و امید زیادی داشت با موفقیت در آن، هنر خود در به سرانجام رساندن توافق‌های پیچیده را اثبات کند.
ترامپ، احتمالا با همین ذهنیت ساعاتی بعد از انتشار اخبار آزمایش موشکی کره‌شمالی، در توییتر با زبانی همدلانه، ابراز امیدواری کرد که توافق با کره‌شمالی، با وجود شرایط پیش‌آمده، ‌محقق شود. رئیس‌جمهور آمریکا، که بارها زبان به تمجید از رهبر کره‌شمالی گشوده است، نوشت که معتقد است کیم جونگ اون، از روابط بهتر میان آمریکا و کشورش جلوگیری نخواهد کرد. ترامپ در توییتر نوشت: «من معتقدم که کیم جونگ اون درک کاملی از پتانسیل اقتصادی بزرگ کره‌شمالی دارد و کاری نخواهد کرد که در این مسئله خللی ایجاد شود و یا به آن پایان دهد. من با او هستم و او نمی‌خواهد قولش به من را زیر پا بگذارد. توافق، به‌دست خواهد آمد.»



آزمایش‌های موشکی، زیرنظر کیم


کره‌شمالی، با تأیید آزمایش‌های موشکی اخیر گفته است که این «مانورهای هجومی»، زیرنظر شخص کیم جونگ اون برگزار شده است. کی‌سی‌ان‌ای (خبرگزاری رسمی کره‌شمالی) در گزارش خود در این‌باره اعلام کرده است که مانور، با فرمان رهبر این کشور شروع شده است. براساس این گزارش، کیم بر نیاز به «دفاع از حاکمیت سیاسی و خوداتکایی اقتصادی» کشور درصورت حمله خارجی تأکید کرده است. او همچنین از نظامیان خواسته است این «حقیقت تغییر ناپذیر» را در ذهن داشته باشند که «صلح واقعی و امنیت فقط از طریق قدرت زورمندانه تضمین می‌شود و به‌دست می‌آید.»