معدن
خیر معادن به محلی‌ها نمی رسد
یک کارشناس: جیوه و سرب 2 فلز سنگین و تجدیدناپذیرند که در حاشیه بسیاری از معادن استان رها‌سازی می‌شوند
روح‌الله زرین| قروه- خبرنگار:
کردستان دارای ظرفیت‌های غنی در حوزه صنایع معدنی است، طوری که نیمی از طلای کشور در این استان تولید می‌شود. همچنین چندین نوع سنگ آهن، تزیینی، ساختمانی و نمونههای دیگر از معادن آن استحصال می‌شود. با وجود این، سهم این استان پهناور از سرمایه‌گذاری در حوزه معادن بسیار اندک است و سود حاصل از این منابع معدنی در کردستان هزینه نمی‌شود.
ظرفیت‌های معادن استان
سرپرست امور معادن و صنایعی معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت کردستان می‌گوید: کردستان دارای معادن غنی سنگ طلا، آهن، منگنز، گرانیت، تراورتن و ده‌ها نمونه دیگر است.
«مهدی مرادی» ادامه می‌دهد: ۴۰۲ پروانه بهره‌برداری از مواد معدنی در استان وجود دارد. بر همین اساس تاکنون ۱۸ ماده معدنی در استان شناسایی و استخراج شده است. وی میافزاید: معادن طلا در سقز و قروه، منگنز در کامیاران، سنگ آهن بیجار در بیجار و قروه، پوکه در قروه و سریشآباد وجود دارد.
مرادی در این زمینه بیان می‌کند: سالانه بیش از ۳ تن طلا از معادن قروه استخراج می‌شود. این در حالی است که میانگین تولید طلای کشور ۶ تن در سال است. همچنین یک شرکت قزاقستانی ۷۰ درصد سهم بهره‌برداری از این معدن را در اختیار دارد.
این مسئول تصریح می‌کند: شمش طلا در استان تولید می‌شود. همچنین در ۲ سال گذشته دانه‌بندی سنگ آهن به صورت خام‌فروشی در سایر مناطق کشور انجام می‌شد. در یک سال اخیر یک و سه دهم میلیون تن کنسانتره آهن در کردستان تولید شده است. وی میافزاید: در زمینه تولید کنسانتره آهن 2 کارخانه در بیجار فعال است. مرادی ادامه می‌دهد: تا پایان سال جاری واحدهای تولید زنجیره فولاد و تولید گندله، آهن اسفنجی و ورق گرم سنگ آهن در قروه، سقز و بیجار ایجاد خواهد شد. سرپرست امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت کردستان می‌گوید: طبق قانون ۱۵ درصد از سود معادن به خزانه دولت واریز می‌شود که در امور آموزشی، راهسازی، بهداشت و... هزینه می‌شود.
مرادی ادامه می‌دهد: در چند ماه اخیر از ۱۴ هزار و ۱۰۰ کیلومتر به صورت خطی از مناطق سقز نقشهبرداری هوایی شده و ۸ محدوده به صورت عمقی در زمینه کشف مواد معدنی سنگ طلا و آهن
شناسایی شده است.
وی میافزاید: در قروه نیز طرحهای اکتشافی متعددی اجرا شده است که شرکت ایمیدرو در چند ماه آینده نتیجه آن را اعلام می‌کند. مرادی تصریح می‌کند: در حوزه معادن برای ۴۲۰۰ نفر به صورت اسمی و برای ۲۱۰۰ نفر اشتغال واقعی ایجاد شده است. وی میافزاید: سرمایه‌گذار عراقی کارخانه آهن اسفنجی سقز را راه‌اندازی کرده است و مجموعه کارخانجات صبا نور با سرمایه‌گذاری بازنشستگان کشوری شرکت فولاد فعال است. استحصال از معادن سنگ‌های تزیینی و ساختمانی قروه و سریشآباد نیز بر عهده شرکت توسعه معادن کوثر وابسته به بنیاد شهید است. مرادی ادامه می‌دهد: به دلیل مزایدهای بودن واگذاری معادن کردستان، شرکت‌های بینالمللی و داخلی می‌توانند سرمایه‌گذاری کنند.
وی در زمینه پوکه معدنی استان می‌گوید: در این زمینه ۲۱ واحد معدنی وجود دارد. به دلیل کاهش صادرات نیمی از آن تعطیل است.
سودی که به جیب مردم نمی‌رود
رئیس شورای اسلامی بخش چهاردولی قروه نیز می‌گوید: در این بخش ۴۲ روستا وجود دارد که چندین معدن پوکه، مرمر، آهن و ماسه‌شویی در آن فعال است.
«محمد میهمی» میافزاید: طبق قانون چند درصد از سود معادن باید صرف عمران و آبادانی مناطق حاشیه آن شود. با وجود این، چنین قانونی در بخش چهاردولی اجرا نشده است. وی ادامه می‌دهد: چندین روستای این بخش مانند ضلهجوب، میمنتآباد، زرینه و ده‌ها روستای دیگر راه روستایی، خانه بهداشت، مدرسه و... ندارد. این در حالی است که بسیاری از این مناطق در حاشیه بزرگ‌ترین معادن سنگ‌های ساختمانی، تزیینی و ماسه‌شویی قرار دارد.
میهمی تصریح می‌کند: بسیاری از معادن این منطقه مانند ماسه‌شویی در بالادست شهر «دزج» علاوه بر تخریب محیط زیست، آلودگی آب‌های سطحی، کاهش منابع غنی آبی و از بین رفتن چندین جاده منطقه را فراهم ساخته است و هیچ سودی برای مردم بومی منطقه نیز ندارد.
کاهش صادرات
یک کارشناس حوزه صنایع معدنی هم می‌گوید: بیش از ۲ سال است که شاهد کاهش صادرات مصنوعات سنگی و پوکه معدنی کردستان به کشورهای حوزه خلیج فارس، عراق و چین هستیم. این مساله موجب تعطیلی بسیاری از کارخانجات استان شده است. «بهمن بخشنده» ادامه می‌دهد: کاهش صادرات صنایع سنگ استان زمینه خام‌فروشی و کاهش سودآوری را در شهرک‌های سنگ استان به همراه داشته است.
وی میافزاید: به دلیل نبود تجهیزات فرآوری سنگ‌های تزیینی و ساختمانی شاهد افزایش دورریز آن هستیم، بر همین اساس از هر تن سنگ حدود 5/3متر نخاله به دست می‌آید.
تخریب محیط‌زیست به دست برخی صاحبان معادن
یک کارشناس محیط‌زیست می‌گوید: برخی صاحبان معادن کردستان بدون در نظر گرفتن حفاظت از محیط‌زیست موجب تخریب آن شدند. «فریبا سعادتی» ادامه می‌دهد: جیوه و سرب 2 فلز سنگین و تجدیدناپذیر است که در حاشیه بسیاری از معادن استان رها‌سازی می‌شود. نتیجه این کار از بین رفتن سطح عالی خاک و مهاجرت پرندگان و از بین رفتن گونههای حیوانی کمیاب مناطق کوهستانی است.
