گزارش
طرح‌های عمرانی که شهر را قفل کردند
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قم: در حوزه عمران و شهرسازی باید نگاه بلندمدت داشته باشیم و قبل از اجرای طرح‌ها تاثیرات آنها را در شهر ارزیابی کنیم
فاطمه امامی| قم- خبرنگار:
هفته شهرساز بهانه‌ای شد تا خانه مطبوعات استان قم از «محسن بهشتی»، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار و عضو شهرساز نظام مهندسی ساختمان استان، دعوت کند. جلسه‌ای که به بحث درباره مسائل بنیادین شهرسازی در قم و طرح این پرسش که چه شد قم در شاخص‌های شهرسازی به نقطه کنونی رسید، سپری شد. «محسن بهشتی» در ابتدای این جلسه در پاسخ به این سؤال که چه انتقادی به حوزه کاری خودش در استان وارد می‌داند، از تغییر طرح‌های بالادستی در قم سخن گفت که در آینده عوارض خود را نشان می‌دهد.
وی افزود: در حوزه‌های عمرانی و شهرسازی و تخصصی باید نگاه بلندمدت داشته باشیم و قبل از اجرا اثرها را ارزیابی کنیم. بعضاً حتی حین اجرا و پس از اجرا ارزیابی نداریم و ارزیابی ما محدود به فضای بسته اداره‌هاست نه واقعیت‌های جامعه و مردم.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قم که تجربه معاونت شهرسازی شهرداری و مدیر کل راه و شهرسازی را نیز در کارنامه‌اش دارد به پروژه شهید کاظمی اشاره کرد و گفت: زمانی بنا شد کوچه شهید کاظمی بازگشایی و به یک بوستان تبدیل شود. این موضوع مبنای طرح‌ها شد و چندین جلد مطالعات کارشناسی برای آن تدوین کردیم اما وقتی به بن‌بست مشکلات مالی برخوردیم و قرار شد بخش خصوصی وارد کار شود، همه چیز تغییر
کرد. وی با اشاره به این‌که بسیاری وقت‌ها برخی مسئولان منتظرند بخش خصوصی چیزی از آنها بخواهد، گفت: همین موضوع موجب تحقق نیافتن طرح‌های بالادستی شده است.
بی‌توجهی به اسناد بالادستی
بهشتی با اشاره به این‌که عده‌ای گمان می‌کنند کمیسیون ماده 5 باید همه طرح‌ها را حسب درخواست بخش خصوصی تغییر دهد، اظهار کرد: نکته این‌جاست که ما به وظایف خودمان عمل نمی‌کنیم. قوانینی داریم که از آنها بد استفاده می‌شود.
وی طرح بلوار پیامبر اعظم(ص) را مثال زد و افزود: ریشه بلوار پیامبر اعظم(ص) ریشه شهرسازانه نیست. هیچ تفکری پشت این طرح نیست و هیچ دلیلی ندارد از یک گنبد تا گنبد دیگر بافت تاریخی شهر را از بین ببریم که زائر در حین حرکت دو گنبد را ببیند اما این اتفاق‌ها با نگرش‌هایی در قم افتاده است.
توسعه صنعت سرب در قم و توسعه مرغداری‌ها تا جایی که پهنه استان را تنگ کرده و امکان سرمایه‌گذاری را گرفته از دیگر مثال‌هایی است که معاون استاندار قم در تشریح بی‌توجهی به اسناد بالادستی مطرح کرد.
مؤاخذه مدیران برای هدررفت هزینه منوریل
بهشتی در پاسخ به این انتقاد که محافظه‌کاری مدیران مانع از برچیدن منوریل شده است، اظهار کرد: در این طرح 220 میلیارد تومان از منابع دولتی هزینه شده است. اعضای شورای پنجم اکنون می‌گویند این طرح به هیچ دردی نمی‌خورد اما از طرفی دیوان محاسبات نسبت به بودجه دولتی که در این طرح صرف شده مدیران را مؤاخذه می‌کند.
وی ادامه داد: اجرای کارشناسی نشده طرح منوریل سبب شد که نه فقط بودجه های عمرانی در جای درست خود هزینه نشود بلکه ترافیک و نمای عمومی شهر آسیب ببیند. معاون استاندار قم افزود: ما می‌توانیم بگوییم شهر قم توان پرداخت سهم خود از این طرح را ندارد و اگر دولت می‌خواهد باید خودش آن را تکمیل کند اما جمع‌آوری طرح برای مدیران تبعات قانونی دارد.
فرودگاه مجوزهای لازم را ندارد
بهشتی در پاسخ به سؤالی درباره فرودگاه قم با اشاره به این‌که این فرودگاه مجوزهای لازم را ندارد اضافه کرد: تفاهم‌نامه‌ای منعقد شده بود که شروع پیگیری مجوزها بوده است. به خاطر تسریع در کار کلنگ‌زنی جلسه‌ای با مقام‌های استانی گذاشتند و کار شروع شده است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قم با اشاره به این‌که شکل‌گیری این طرح با تفاهم‌نامه‌ای بود که بین استانداری و سرمایه‌گذار شکل گرفت، افزود: بر اساس آن تفاهم‌نامه سرمایه‌گذار باید مجوزهای لازم را دریافت می‌کرد اما در زمان مقرر این کار را انجام ندادند و در نهایت با شکایت‌های مردمی این طرح متوقف شد.
وی با بیان این‌که فرودگاه قم 19 معارض داشت، اظهار کرد: مالک این را گفت که رفع معارضان با دولت است در صورتی که با خود سرمایه‌گذار بود. همچنین این طرح سهام فروخت در حالی که سهام فروختن نیاز به مجوز دارد.
سکونت ۵۰ درصد مردم در بافت فرسوده
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قم به مسأله بافت فرسوده در قم اشاره کرد و گفت: در قم حدود 1600 هکتار بافت فرسوده داریم که در بهترین حالت 50 درصد از مردم بومی در آن زندگی می‌کنند.
وی با اشاره به این‌که طرح‌های بازآفرینی یکی از سیاست‌های اصلی دولت است، اضافه کرد: در بافت فرسوده با یک پارادوکس رو‌به‌رو هستیم. برای جبران بحث اقتصادی باید تراکم دهیم و بعد به هم ریختگی بافت ایجاد می‌شود اما از طرفی تا جذابیت اقتصادی نباشد بازسازی هم صورت نمی‌گیرد.
افزایش ۳ برابری تخلفات ساختمانی
معاون عمرانی استاندار قم درباره وضعیت ساخت‌و‌ساز و افزایش بی‌رویه آپارتمان‌سازی در قم گفت: دلیل نخست این موضوع اجرا شدن طرح‌های توسعه شهری است که ریشه‌اش در غرب بود و توسعه ارگانیک و مردم‌محور و سبک زندگی ایرانی را حمایت نمی‌کرد.
«محسن بهشتی» با اشاره به این‌که سرمایه‌ای شدن مسکن هم در این امر دخیل بوده است، افزود: در گذشته انسان‌ها به خاطر شغل و درآمد از هم جدا نمی‌شدند. در یک محله خانه 2 هزار متری وجود داشت و همین طور خانه 60 متری. این‌ها هم محله بودند و به خاطر طبقه اقتصادی از یکدیگر جدا نمی‌شدند.
معاون عمرانی استاندار قم با اشاره به این‌که هویت محله‌ای و انسجام اجتماعی در قم وجود ندارد، ادامه داد: این روزها مطالبات مردمی هم در این زمینه متفاوت شده و مردم متقاضی بلندمرتبه‌سازی هستند.
وی به 3 برابر شدن تخلفات ساختمانی در سال‌های گذشته در قم اشاره کرد و گفت: این موضوع هم به رویه و فرهنگ تبدیل شده و ناشی از نگاه اقتصادی و سرمایه‌ای به مسکن است.
بهشتی افزود: امروز نگاه مردم به مسکن و سبک زندگی تغییر کرده است. مطالبه مردم در این زمینه هم به سمت افزایش تراکم و سودآوری اقتصادی رفته است. حتی کارخانه فعالی که همین الآن در شهر مشغول کار است به ما اعتراض می‌کند که چرا زمین کارخانه‌اش ویلایی دیده شده است. مگر همین کسانی که متقاضی افزایش تراکم در کمیسیون ماده 5 هستند غیر از مردم‌اند؟ حتی وقتی در ماده پنج تراکم نمی‌گیرند خانه را به همان شکل می‌سازند و به ماده صد می‌آیند.
