تاسیس دفاتر تسهیلگری برای نوسازی سریع 3 محله

فاطمه امامی| قم- خبرنگار:

دفاتر تسهیلگری یکی از آخرین‌ راه‌های موجود برای جلب مشارکت مردم در احیای بافت‌های ناکارآمد شهری هستند؛ جایی که دستگاه‌های  دخیل در حوزه احیای بافت می‌توانند کنار هم جمع شوند و به ساکنان، امتیازات، تسهیلات و ظرفیت‌هایی را معرفی کنند که به بهبود زندگی‌شان منجر شود. بررسی مشکلات و ارائه راهکارهای بهینه برای حل آن و همچنین کمک به ساکنان برای افزایش ضریب ایمنی بافت و جلب مشارکت سرمایه‌گذاران برای احیا از دیگر کارکردهای دفاتر تسهیلگری شمرده می‌شود.

راه‌اندازی این دفاتر از وعده‌های وزارت راه و شهرسازی در بافت فرسوده شهرها هستند که مانند بسیاری از موضوعات دیگر در قم به درستی اجرا نشده است.
دفتر تسهیلگری محله باغ‌پنبه در خانه لاجوردی‌زاده در سال 94 راه‌اندازی شد و قرار بود آغازی برای مسیر مشارکت مردم در حل مشکلات بافت تاریخی و فرسوده شهر قم باشد، اما فعالیت این خانه یک سال بیشتر طول نکشید و اکنون نزدیک 2 سال است که معلق مانده است.
«حسن صبوری»، مدیر کل راه و شهرسازی استان قم، می‌گوید: مقاوم‌سازی و مرمت خانه لاجوردی‌زاده موجب قطع همکاری با پیمانکار دفتر تسهیلگری شده است.

وی با اشاره به خریداری خانه لاجوردی‌زاده در محله باغ پنبه توسط اداره کل راه و شهرسازی اظهار می‌کند: در مرحله مقاوم‌سازی و مرمت به دلیل محدودیت‌های اعتباری، مشکلاتی برای ما ایجاد شده است. در 2 سال گذشته، نزدیک به یک میلیارد تومان قرارداد در این زمینه بستیم و چون تخصیص نداشتیم، قرارداد ماده 48 شد و خاتمه پیدا کرد.
مدیرکل راه و شهرسازی استان با اشاره به اینکه این فرایند مجدد آغاز شده و قرار است در اختیار استان پیش برود، می‌گوید: خانه تسهیلگری در این مدت شناسایی محله را انجام داده است. تیم مشاور و پیمانکار چند جلسه تشکیل دادند و حضور اهالی و دستگاه‌های اجرایی محقق شد. پیگیری‌ها برای ادامه این مسیر در حال انجام است و البته مشکلات مالی هم در جای خود وجود دارد.

وی با اشاره به اثرگذاری دفاتر تسهیلگری در بافت فرسوده ادامه می‌دهد: هر وقت به مردم بها دادیم، نتیجه گرفتیم. وظیفه دفاتر تسهیلگری هم همین است. در این دفاتر در کنار آموزش و توانمندسازی مردم، باید به مردم این را بگوییم که با سرمایه‌های دولتی نمی‌شود بافت فرسوده را که در قم 4 هزار هکتار است، بهسازی کرد.


بازخورد خوب دفتر تسهیلگری در باغ پنبه

رئیس اداره عمران و بهسازی اداره کل راه و شهرسازی استان هم با اشاره به اینکه فعالیت دفتر تسهیلگری در محله باغ پنبه بازخوردهای خوبی داشت، می‌گوید: قرارداد پیمانکار در این دفتر یک ساله بود و تا آن زمان کار کردند که نتایج خوبی هم داشت. برگزاری جلسات مداوم با اهالی محل از سوی چند نشریه و نیز برپایی نمایشگاه‌ها از اقدام‌های دفتر تسهیلگری بود.
«فهیمه فتاحی‌زاده» با بیان اینکه ماهیت کار دفاتر تسهیلگری ایجاب می‌کند که برای رسیدن به نتیجه کار، منسجم و بابرنامه باشیم، می‌افزاید: با این حال قرارداد پیمانکار که تمام شد، بودجه مربوط به آن در برنامه سال بعد پیش‌بینی نشد؛ چراکه خانه لاجوری‌زاده باید مرمت می‌شد.
رئیس اداره عمران و بهسازی اداره کل راه و شهرسازی استان اضافه می‌کند: سال گذشته، طرح مرمت خانه لاجوردی‌زاده تهیه و تصویب شد و بودجه آن اکنون ابلاغ و آماده شده است. قرار است از دو شیوه پیمانکار و سرمایه‌گذاری یکی انتخاب شود تا این خانه زودتر مرمت شود و بیش از این آسیب نبیند. در واقع، یکی از دلایل تمدید نشدن قرارداد دفتر تسهیلگری همین بود که شاید خانه صدمه ببیند و برای مرمت آن دیر شود.


ایجاد دفتر تسهیلگری حمایت می‌خواهد

رئیس اداره عمران و بهسازی اداره کل راه و شهرسازی استان با اشاره به اینکه این موضوع در قم نوپاست و نیاز به حمایت دارد، بیان می‌کند: از شهرداری خواستیم که به موازات کار این 3 دفتر تسهیلگری، آنها هم دفاتری را در برنامه خودشان ببینند که در آخرین خبر ظاهرا شورای اسلامی شهر قم برای اختصاص بودجه به این موضوع موافقت نکرده است؛ در حالی که ساماندهی این موضوع بیشتر وظیفه شهرداری است تا اداره کل راه شهرسازی.

فتاحی‌زاده می‌گوید: احساس وقوع خطر و آسیب برای سکونت در محله‌های بافت تاریخی و فرسوده و جایگزینی مهاجران به جای ساکنان بومی شکل گرفته است که موجب می‌شود بافت اجتماعی و زنجیره فرهنگی که سال‌هاست در این محله‌ها شکل گرفته آسیب ببیند و پیامدهای بعدی آن گریبان شهر را بگیرد، در نتیجه، هیچ ارگانی نمی‌تواند به این موضوع بی‌تفاوت باشد.

رئیس اداره عمران و بهسازی اداره کل راه و شهرسازی استان قم اظهار می‌کند: کار در دفاتر تسهیلگری از جنس فرهنگی و اجتماعی و در نتیجه طولانی‌مدت است. شاید به همین دلیل عده‌ای آن را بی‌اثر یا شکست‌خورده می‌دانند.
وی با اشاره به اینکه دفاتر تسهیلگری در بسیاری از استان‌ها شکل گرفته و کارهایی را هم پیش برده است، ادامه می‌دهد: همین که بتوانیم بینش مردم را نسبت به محل زندگی‌شان ارتقا دهیم، موفقیت بزرگی است و این مسئله کمی نیست که به آسانی از آن بگذریم.


ایجاد دفتر تسهیلگری در «باغ پنبه»

رئیس اداره عمران و بهسازی اداره کل راه و شهرسازی استان می‌گوید: در بودجه 97 شکل‌گیری دفاتر تسهیلگری در 3 منطقه از شهر پیش‌بینی شده است که از محل اعتبارات ملی برایش بودجه دیده خواهد شد.
«فهیمه فتاحی‌زاده» می‌افزاید: یکی از محله‌های در نظرگرفته‌شده برای ادامه کار دفتر تسهیلگری باغ پنبه است. البته ممکن است این ادامه کار در خانه لاجوری‌زاده به دلیل شرایط مرمت، نتواند اتفاق بیفتد. دروازه ری و شادقلی خان هم دو محله دیگری هستند که برای شکل‌گیری دفتر تسهیلگری پیشنهاد شده‌اند.
وی اضافه می‌کند: با انتخاب این مناطق، بافت فرسوده، بافت تاریخی و سکونتگاه‌های غیررسمی از مزایای این دفاتر برخوردار می‌شوند. برای استفاده در محله‌های دیگر ارزیابی کرد.